سیاست «کووید صفر» منبع ناسیونالیسم چینی شد
هزینه‌های گزاف «مدارای صفر» برای امپراتور
واکنش بدون اغماض نمادی از سیاست «کوویدصفر» چین است که به‌طور قابل‌توجهی به یاری این کشور آمده است. از آغاز پاندمی کرونا تاکنون، چین کمتر از ۵ هزار مرگ به دلیل کرونا را گزارش کرده است. مقیاس این شیوع جدید- در حالی که در مقایسه با بسیاری از کشورها جزئی و به حساب نیامدنی است- برای چین بسیار بزرگ است، اما این آمار به‌طور فزاینده‌ای چین را به کشوری «پرت» و «ناصادق» تبدیل کرده است. بقیه جهان در حال بازگشایی هستند از جمله نیوزیلند و استرالیا که روزگاری «مدارای صفر» را پذیرفته بودند. چین اکنون تنها کشوری است که هنوز به‌دنبال ریشه کنی کامل کروناست. «می‌فنگ»، سخنگوی کمیسیون ملی بهداشت، روز یکشنبه در یک کنفرانس خبری گفت: «هر محله‌ای باید به شکلی محکم به سیاست «دفاع خارجی در برابر واردات، دفاع داخلی در برابر بازگشت» پایبند باشد. اقدامات کنترلی کنونی را نمی‌توان تسهیل کرد.» استراتژی سختگیرانه دولت محصول مجموعه محاسبات منحصر‌به‌فرد چینی است. صادرات پررونق چین به حرکت و البته حفظ شناوری اقتصاد کمک کرده است. تسلط شدید حزب حاکم کمونیست بر قدرت، قرنطینه را عملیاتی ساخته و آزمایشات با کارآیی شگفت‌انگیزی انجام می‌شود. پکن قرار است در ماه فوریه میزبان بازی‌های المپیک زمستانی باشد.
گزارشگر نیویورک‌تایمز همچنین نوشت، برای بسیاری از چینی‌ها، این اعداد اندک به منبع غرور ملی تبدیل شده است. «شی جین پینگ»، رهبر چین، بارها به موفقیت این کشور در مهار کرونا به‌عنوان دلیلی بر برتری مدل حکومتی این کشور اشاره کرده است، اما کارشناسان - هم در چین و هم در خارج - هشدار داده‌اند که این رویکرد ناپایدار است. چین ممکن است خود را به‌طور فزاینده‌ای از نظر دیپلماتیک و اقتصادی منزوی ببیند؛ آن‌هم در زمانی که افکار عمومی جهانی علیه آن شده است. «لینت اونگ»، عالم و اندیشمند سیاسی در دانشگاه تورنتو، گفت: «رژیم فکر می‌کند برای حفظ مشروعیت خود باید سیاست «کوویدصفر» را حفظ کند؛ هر چند با هزینه هنگفت.» در مرحله اولیه همه‌گیری، به‌نظر می‌رسید که قدرت حزب کمونیست چین به توانایی آن در کنترل ویروس بستگی دارد. تلاش‌های اولیه حزب برای سرپوش گذاشتن بر شیوع بیماری در ووهان منجر به طغیان خیره‌کننده خشم عمومی شد. تصاویری از بیمارستان‌‌های شلوغ و بیمارانی که درخواست کمک می‌کنند، فضای اینترنت در چین را پر کرده بود.
با انتشار ویروس در سایر نقاط جهان، این روایت تغییر کرد. قرنطینه‌های سختگیرانه و کارزارهای آزمایش انبوه در چین که زمانی مورد انتقاد قرار می‌‌گرفت، به الگویی برای سایر کشورها تبدیل شد. با افزایش مرگ و میر در دموکراسی‌‌های غربی، «شی» بارها تاکید کرد که چین با چه سرعتی از حجم پرونده‌های خود (در برابر این بیماری) کاسته است. خشم از واکنش اولیه به ووهان در مواقعی جای خود را به ناسیونالیسم شدید داد. کشورهای دیگر که سیاست «کوویدصفر» را اتخاذ کردند، به‌عنوان مدل‌های حکمرانی شایسته مورد تحسین و تمجید قرار گرفتند و دلیل هم این بود که نجات جان و زندگی مردم و رشد اقتصادی را در اولویت قرار دادند. با ورود ویروس به دومین سال خود و مسری‌تر شدن آن با گونه جهش یافته دلتا، کشورها بار دیگر در حال ملاحظه استراتژی‌های خود هستند. استرالیا که طولانیترین قرنطینه جهان را به اجرا درآورده بود؛ شرایط قرنطینه را برای شهروندان واکسینه شده‌ای که از خارج از کشور بازمی‌گردند، لغو می‌کند. نیوزلند در این‌ماه رسما تلاش خود را برای رسیدن به «کووید صفر» رها کرد. سنگاپور به گردشگران واکسینه شده از آلمان، ایالات‌متحده، فرانسه و چندین کشور دیگر سفر بدون قرنطینه ارائه می‌دهد.
چین از تغییر رویکرد خودداری کرده است. هنگامی‌که «ژانگ ون هونگ»، یک متخصص برجسته بیماری‌‌های عفونی از شانگهای، تابستان جاری پیشنهاد کرد که چین زندگی با این ویروس را بیاموزد، به‌عنوان قاتل خارجی‌‌ها در فضای آنلاین مورد حمله قرار گرفت. وزیر بهداشت سابق چین چنین طرز فکری را بی‌پروایانه خواند. پروفسور اونگ گفت که دولت در مورد پیروزی خود در همه‌گیری از هر چالشی در برابر روایت خود می‌ترسد. او گفت: این شیوع‌ها آن‌قدر متداول شده که واقعا به یک رویداد خسته‌کننده تبدیل شده است. دلایل عملی‌تری نیز برای تردید چین وجود دارد. «ژانگ جون»، محقق مطالعات شهری در دانشگاه سیتی هنگ کنگ گفت، منابع پزشکی به‌شدت بر شهرهای بزرگ متمرکز شده و مناطق دورافتاده‌‌تر می‌توانند به‌سرعت تحت‌تاثیر افزایش موارد شیوع بیماری قرار بگیرند. علاوه‌بر این، اگرچه چین به نرخ واکسیناسیون کامل نسبتا بالایی دست یافته است- ۷۵درصد جمعیت کشور- سوالاتی در مورد اثربخشی واکسن‌‌های تولید داخل این کشور مطرح شده است.
حداقل در حال‌حاضر، به‌نظر می‌رسد که استراتژی ریشه کنی از حمایت عمومی برخوردار است، در حالی‌که ساکنان مناطق قرنطینه شده از محدودیت‌‌های به ظاهر خودسرانه یا بسیار شدید در رسانه‌های اجتماعی شکایت کردهاند، اما سفر در مناطق بدون موارد کرونایی تقریبا بدون محدودیت است. مصرف‌کنندگان ثروتمند از آنجایی که برای سفرهای خارج از کشور هزینه نمی‌کنند، پول را به کالاهای لوکس و خودروهای شیک سرازیر کردهاند. پروفسور ژانگ گفت: «تا زمانی که آنها همچنان سطح مشخصی از آزادی تحرک را احساس کنند، من فکر می‌کنم این سیاست کووید صفر برای مخاطبان داخلی آن‌قدر شدید نشود.» سایر دولت‌‌هایی که زندگی با این ویروس را انتخاب کردهاند ممکن است مدارایشان را از دست بدهند و به قول معروف اعصابشان به هم بریزد. پس از برداشتن بسیاری از محدودیتها در تابستان امسال، سنگاپور بار دیگر در بحبوحه افزایش سرایت کرونا، محدودیتها را در ماه سپتامبر بازگرداند.
اما کارشناسان اتفاق‌نظر دارند که هزینه‌های مربوط به موارد «کووید صفر» در نهایت ضربه خود را وارد خواهد ساخت. رشد اقتصادی چین در حال کاهش است و سفرهای داخلی در طول تعطیلات یک هفته‌‌ای در اوایل ماه جاری به کمتر از سطح سال گذشته کاهش یافت زیرا مجموعه‌‌ای از موارد جدید ابتلا به کرونا باعث وحشت گردشگران شده است. این کشور ممکن است از نظر دیپلماتیک نیز آسیب ببیند. «شی» از اوایل سال ۲۰۲۰ نه چین را ترک کرده و نه بازدیدکنندگان خارجی را پذیرفته است و این در حالی است که دیگر رهبران جهان آماده می‌شوند تا در رم برای نشست گروه ۲۰ و گلاسکو برای گفت‌وگوهای آب و هوایی گرد هم آیند. رویکرد سختگیرانه چین در حال سرازیر شدن به هنگ کنگ- سرزمین نیمه خودمختار و مرکز مالی جهانی - نیز هست. رهبران هنگ‌‌کنگ در تلاش برای همسو کردن سیاست‌های پیشگیری از کووید با سرزمین اصلی، طولانیترین قرنطینه جهان را به‌کار گرفته‌اند و هشدارهای فزاینده رهبران تجاری درباره خروج شرکت‌های خارجی را نادیده می‌‌گیرند.
