سیاست «کووید صفر» در چین به دردسر تبدیل شد
دانشجویان علیه «شی»
عکس: AFP
«کریس باکلی» و «مویی شیائو» در گزارش ۲۷نوامبر در نیویورک‌تایمز نوشتند، تظاهرات گسترده‌تر به دنبال طغیان خشم در فضای آنلاین و تظاهرات خیابانی در روز جمعه در ارومچی، پایتخت منطقه‌ای سین‌کیانگ در غرب چین آغاز شد که در آن حداقل ۱۰نفر در آتش‌سوزی آپارتمانی در روز پنج‌شنبه کشته و ۹نفر دیگر زخمی شدند. بسیاری از مردم چین می‌گویند که تردیدشان این است که محدودیت‌های کووید مانع از فرار آن قربانیان از خانه‌هایشان شده؛ ادعایی که دولت آن را رد کرده است. این تراژدی درخواست‌های گسترده‌تری را برای کاهش رویکرد سخت چین درباره آزمایش‌های کووید، قرنطینه‌های شهری و محدودیت‌های تحرک تقریبا سه سال پس از همه‌گیری ایجاد کرده است. در بیشتر این بازه زمانی، بسیاری چنین کنترل‌هایی را به‌عنوان بهایی برای اجتناب از بیماری و مرگ‌ومیر گسترده‌ای که ایالات متحده، هند و سایر کشورها متحمل شدند، پذیرفتند. اما صبر عمومی امسال کاهش یافته زیرا سایر کشورها - که با واکسن‌ها تقویت شده‌اند - با وجود تداوم کووید به حالت عادی بازگشتند. پس از سال‌ها اجرای قوانین سختگیرانه «کووید صفر»، بسیاری از مقامات محلی فرسوده به نظر می‌رسند.
افزایش نارضایتی ممکن است آزمونی برای تلاش‌ها و اقدامات «شی» برای اجرایی کردن آن قواعد و مقررات باشد. «جیمز یو»، یکی از ساکنان شانگهای در مصاحبه‌ای با اتخاذ عبارتی چینی که برای توصیف گسترش انقلاب کمونیستی مائو استفاده می‌شد، گفت: «تظاهرات در سراسر کشور مانند جرقه‌ای بود که آتش را در دشت روشن کرد. احساس می‌کنم همه می‌توانند صدایشان را بلند و واضح بیان کنند. این احساس قدرتمند است.» به نظر می‌رسد بزرگ‌ترین اعتراض روز شنبه در شانگهای بود؛ جایی که صدها نفر اکثرا بیست‌ساله، در تقاطع جاده ارومچی (که به نام شهری در سین کیانگ نامگ‌ذاری شده)، تجمع کردند تا با شمع و برخی دیگر از نشانگان یاد مردگان را زنده بدارند. بسیاری در آنجا و جاهای دیگر برگه‌هایی از کاغذ سفید خالی را بر سر یا صورت خود در قالب اعتراضی غم‌انگیز نگه داشتند؛ سفید، رنگ مراسم تشییع جنازه در چین است.
تصاویر ویدئویی نشان می‌دهد که تعداد معترضان در حال افزایش است؛ درحالی‌که صف‌هایی از افسران پلیس ایستاده و نگاه می‌کردند و همزمان شعارهایی به گوش می‌رسید دال بر اینکه مردم خواستار کاهش کنترل کووید هستند. برخی از آنها از الفاظ ناپسند برای محکوم کردن این مساله استفاده می‌کردند که ساکنان با استفاده از «اپ»های تلفنی کووید در مکان‌های عمومی مانند مغازه‌ها و پارک‌ها کنترل شوند. فریادهای آنها جنبه سیاسی جسورانه‌ای پیدا کرد. معترضان شعار می‌دادند «ما آزادی می‌خواهیم». برخی نیز خشم خود را متوجه «شی» کردند، اقدامی نادر از سرپیچی سیاسی که احتمالا مقامات حزب کمونیست را نگران می‌کند و باعث سانسور و نظارت شدیدتر می‌شود. مردی در میان جمعیت بارها فریاد می‌زد: «شی جین‌پینگ». همزمان برخی دیگر در ادامه این شعار می‌گفتند: «استعفا بده». بسیاری از معترضان از تلفن‌های خود برای ضبط عزاداری و اعتراضات جمعی استفاده کردند، تصاویری که ممکن است به‌رغم سانسور منتشر شود و دیگران را تشویق کند تا صدایشان را بلندتر به گوش برسانند.
به گفته «ایوا رامِللو»، روزنامه‌نگار هلندی که در آنجا بود و در توییتر اخبار را به‌روزرسانی می‌کرد، تظاهرات پس از آن متفرق شد که افسران پلیس بیشتری وارد شدند، جمعیت را از هم جدا و تعدادی از مردم را بیرون کشیدند. ماه گذشته «شی» برای سومین دوره به‌عنوان دبیرکل حزب کمونیست برگزیده شد و موقعیت خود را به‌عنوان قدرتمندترین رهبر چین در دهه‌های اخیر تثبیت کرد. او همچنین ترکیب جدیدی از نظام رهبری ملی را همراه با مقامات وفادار تشکیل داد و باعث شد که این تلقی ایجاد شود که حضور او قطعی است. اما آن شبِ مملو از خشم عمومی نشان می‌دهد که چگونه سیاست‌های سختگیرانه کووید رئیس‌جمهور شی که در ابتدا به‌عنوان موفقیتی برای چین پس از شیوع جهانی این بیماری در اوایل سال۲۰۲۰ اعلام شد، در حال تبدیل شدن به یک دردسر است. آنها به رستوران‌ها، مغازه‌ها و سایر مشاغل کوچک آسیب رسانده و رکود اقتصادی چین را بدتر کرده‌اند.
در این ماه، هزاران کارگر کارخانه، خشمگین از اقدامات بی‌نظم قرنطینه و تاخیر در پرداخت پاداش‌های وعده‌داده‌شده، با پلیس ضدشورش درگیر شدند و موانع کارخانه بزرگی در مرکز چین را که آی‌فون تولید می‌کند، فرو ریختند.مقامات همچنان نگرانند که گسترش کنترل نشده کووید، حتی در اشکال کمتر خطرناک آن، می‌تواند منجر به مرگ‌ومیر دسته‌جمعی شود. واکسن بومی و چینی کووید که در داخل این کشور تولید شده به‌طور کلی کارآمدی کمتری نسبت به برخی از واکسن‌های تولیدشده در خارج از کشور دارد؛ اما پکن واکسن‌های mRNA خارجی را برای استفاده داخلی تایید نکرده است. بسیاری از افراد مسن چینی در مقابل واکسیناسیون یا دُزهای یادآور مقاومت کرده‌اند، گاهی به این دلیل که نسبت به عوارض جانبی محتاط هستند، شایعات بی‌اساس درباره خطرات را باور می کنند یا احساس می‌کنند از قرار گرفتن در معرض ویروس در امان هستند.
روز یکشنبه، روزنامه People’s Daily - روزنامه اصلی حزب کمونیست چین- خواستار پایبندی به سیاست‌های شی شد. سرمقاله این روزنامه می‌گوید با توجه به مرگ‌ومیرهای کووید و بستری شدن در بیمارستان، «مردم چین کمترین تاثیر را از همه‌گیری داشته‌اند.» در این سرمقاله آمده است که مقامات و مردم باید «قاطعانه بر سستی و خستگی ناشی از این جنگ غلبه کنند.» در این ماه، دولت چین تدابیری را برای کاهش محدودیت‌هایی که سفر و تجارت را با مشکل مواجه کرده است، صادر کرد. با این حال مقامات محلی همچنان تحت فشار شدید قرار دارند تا بیماری [کووید]را نزدیک به صفر نگه دارند که منجر به نارسایی‌های گیج‌کننده در اجرای قوانین می‌شود. عدم اطمینان از اینکه جنگ چین علیه کووید به کجا می‌رود و چه زمانی ممکن است پایان یابد، به ناامیدی عمومی دامن زده است، همان‌طور که در ارومچی، شانگهای و فراتر از آن دیده می‌شود.
مردی در «چونگ کینگ» در جنوب غربی چین در ویدئویی که در روزهای اخیر به‌رغم سانسور به‌طور گسترده در کشور پخش شد، اعلام کرد: «تنها یک بیماری در جهان وجود دارد و آن بیماری آزاد نبودن و فقر است و ما هر دو را داریم.» این مرد که هویتش معلوم نیست؛ اما به سرعت لقب «برادر بزرگ» را در فضای آنلاین به‌دست آورد، می‌گوید: «یا آزادی به من بدهید یا مرگ». بر اساس ویدئوهای آنلاین تاییدشده توسط تایمز، تظاهرات و مراسم عزاداری نیز در حداقل سه محوطه دانشگاهی برگزار شد. مرد جوانی که می‌گفت اهل سین‌کیانگ است، در یک گردهمایی در پردیس «دانشگاه ارتباطات چین» در نانجینگ در شرق چین گفت: «قبل از این احساس می‌کردم ترسو هستم؛ اما اکنون در این لحظه احساس می‌کنم می‌توانم بایستم.» نظرات او توسط ویدئویی که شنبه‌شب در فضای مجازی منتشر شد و مکان آن توسط تایمز تایید شد، ثبت شد.
صدها نفر مثل شمع‌های روشن، گوشی‌هایشان را بالا می‌گرفتند. او گفت: «من به نمایندگی از منطقه خودم صحبت می‌کنم، به نمایندگی از دوستانی صحبت می‌کنم که بستگان و خویشاوندان خود را در فاجعه آتش‌سوزی از دست دادند.» تظاهرات کوچک‌تری نیز در دانشگاه پکن و دانشگاه فناوری ووهان رخ داد، فیلم‌هایی که از ساختمان‌های موجود در پس‌زمینه قابل تایید بود. تظاهراتی نیز در شهر دیگری در سین‌کیانگ رخ داد: کورلا، در شمال منطقه. همان‌طور که در فیلم ویدئویی که عصر شنبه در فضای مجازی منتشر شد، صدها نفر از ساکنان در دفتر دولتی این استان تجمع کردند. آنها فریاد زدند: «قفل را بردارید.» منطقه سین‌کیانگ سال‌ها تحت کنترل های امنیتی شدید قرار داشته است. در هر حال، در طول شب، یکی از مقام‌ها بیرون آمد و به جمعیت در کورلا قول داد که قرنطینه‌ها کاهش خواهد یافت. این اقدام باعث تشویق و فریادهای مردم شد.
چرا کرونا دوباره به چین بازگشت؟
دنیای‌اقتصاد: اخیرا در چین، بیماری کرونا دوباره اوج گرفته است. همین مساله موجب شده است تا از زوایای گوناگونی به این شیوع مجدد نگریسته شود. برخی آن را به سیاست‌های سفت و سخت چینی‌ها نبست می‌دهند که اجازه نمی‌دهد تا ایمنی گله‌ای به‌دست آید و برخی دیگر کارآیی واکسن‌های چینی را در تقابل با زیرسویه‌های جدید زیر سوال می‌برند. مطالعه چینی‌ها نشان می‌دهد که آنتی‌بادی‌های ناشی از دو دز واکسن سینوفارم-19 برای مهار زیرسویه‌های اُمیکرون موثر نیست و یک دُز تقویتی تنها تا حدی می‌تواند مانع انتقال شود. گزارش رویترز از مجلسه لنست که مخصوص بیماری‌های عفونی است، نشان می‌دهد که این واکسن توانایی مهار در چین نداشته است. این در حالی است که چین تنها واکسن‌های بومی توسعه‌یافته کووید از جمله واکسن سینوفارم را تایید کرده است.
با این حال پکن تلاش می‌کند تا نرخ واکسیناسیون را بهبود بخشد و همچنان سیاست «کووید صفر» را با هدف ریشه‌کن کردن همه سویه‌ها دنبال می‌کند؛ درحالی‌که بسیاری از کشورها یاد گرفته‌اند که ضمن حفظ نکات ایمنی، در کنار این ویروس زندگی کنند. این واکسن، BBIBP-CorV، یکی از دو واکسن کووید سینوفارم است که برای استفاده در چین تایید شده و همچنین واکسن اصلی برای مهار این بیماری است. محققان برای شناسایی تاثیر واکسن BBIBP-CorV، 25 نفر را مورد مطالعه قرار دادند و متوجه شدند که برای دو زیرسویه اُمیکرون BA.2.12.1 و BA.4/ BA.5 تاثیر بسیار کمی داشتند یا اصلا قابل تشخیص نبودند. محققان با استناد به نتایج گروهی متشکل از 25شرکت‌کننده، گفتند که فعالیت خنثی‌کننده‌ای علیه این زیرسویه‌ها تنها در 24 تا 48درصد از افرادی که واکسن تقویت‌کننده BBIBP-CorV را پس از دُز محصول دریافت کردند، مشاهده شد.
