بریتانیا و فرانسه عصر طلایی روابط دوجانبه را تجربه میکنند
تانگو در پاریس
این دو سیاستممدار اروپایی روز جمعه توافق کردند که بریتانیا برای تقویت گشتزنی در سواحل نرماندی، جایی که هزاران پناهجو با قایقهای کوچک در گذرگاههای خطرناک کانال انگلیسی به سمت بریتانیا حرکت میکنند، به فرانسه پول بیشتری بدهد. آنها برنامههایی برای تعمیق همکاریهای نظامی، از جمله توسعه نسل جدیدی از موشکهای دوربرد را اعلام کردند که میتواند برای بازدارندگی کشورهایی مانند روسیه، مورد استفاده قرار گیرد. به گفته ناظران، این میتواند ناشی از حمله روسیه به اوکراین باشد که حالا زنگهای خطر را در اروپا به صدا در آورده است. دیپلماتها و تحلیلگران میگویند این نشست ارزش واقعی داشت.
در واقع این اولین دیدار رسمی رودررو بین رهبران فرانسه و بریتانیا از سال۲۰۱۸ بوده بیشتر جنبه نمادگرایی داشت. دو همسایه متعهد شدند که پس از سالها مشاجره بر سر برگزیت، ماهیگیری و دور زدن فرانسه برای انعقاد قرارداد با استرالیا برای ساخت زیردریاییهای هستهای، کینهها را دفن کنند و به همکاری بیشتر بیندیشند. در زمان نخستوزیر سابق انگلیس این رابطه اصلا خوب نبود. اصطکاک شخصی بوریس جانسون و مکرون زمانی شدت میگرفت که مرد مو آشفته با رویکرد بیرحمانه و گاه طعنهآمیزش نسبت به فرانسه برای کسب امتیاز سیاسی در داخل، روابط بین دو کشور را بدتر میکرد. پیتر ریکِتس، سفیر سابق بریتانیا در فرانسه میگوید: «این دو مرد (سوناک و مکرون) به وضوح با هم خوب بودند. ما به الگویی بازگشتهایم که در آن رهبران میتوانند در فضایی از اعتماد و صمیمیت ملاقات کنند.» از لحظهای که سوناک از رنجروور خود در کاخ الیزه بیرون آمد تا کنفرانس خبریِ پس از جلسه، هوا و فضا مملو از لحظات فرحبخش و آشتیکنان بود.
سوناک گفت: «اکنون، اگر بخواهیم صادق باشیم، روابط بین کشورهای ما در سالهای اخیر چالشهای خود را داشته است.» او سپس به سمت میزبانش برگشت و گفت: «مرسی، مونآمی» و افزود: «جلسه امروز شروع جدیدی را رقم میزند.» مکرون نیز از شروع یک لحن جدید در روابط دو جانبه بین دو کشور گفت و گفتههای سوناک را تکرار کرد. او به زبان انگلیسی گفت: «ما باید عواقب ناخوش برگزیت را برطرف کنیم. احتمالا برخی از این پیامدها دست کم گرفته شدهاند؛ اما ما باید آنها را برطرف کنیم.» دو طرف هنوز کارهای ناتمام دارند. فرانسه با بازگرداندن پناهجویان در بریتانیا به خاک فرانسه موافقت نکرد. مکرون تصریح کرد که باید در مذاکرات با اتحادیه اروپا درخصوص این موضوع تصمیمگیری شود.
با این حال آنها موافقت کردند که همکاری را برای سرکوب باندهایی که افراد را از طریق کانال انتقال میدهند، تقویت کنند؛ موضوعی که با افزایش تعداد گذرگاهها، دولت محافظهکار ریشی سوناک را آزار داده است. بریتانیا در طول سه سال ۵۴۱میلیون پوند (۶۵۱میلیون دلار) به فرانسه پرداخت خواهد کرد تا به تامین هزینه صدها پلیس اضافی برای گشتزنی در سواحل برای جلوگیری از ورود پناهجویانی که از کشورهای دیگر میآیند، کمک کند. همچنین هزینه هواپیماهای بدون سرنشین بیشتر و یک مرکز بازداشت در فرانسه را نیز پرداخت خواهد کرد. سوناک توقف گذرگاههای غیرقانونی را یکی از اهداف اصلی دولت خود قرار داده است، اگرچه کارشناسان مهاجرت میگویند که آنها تردید دارند که حتی هزینههای اضافی نیز بتواند مانع ورود پناهجویان شود.
در ادامه مکرون گفت که میخواهد از این روابط احیاشده برای هماهنگی بیشتر حمایتها از اوکراین استفاده کند و اعلام کرد که هر دو کشور بهطور مشترک به نیروهای اوکراینی آموزش خواهند داد. اما آنها از وعدههای ملموس درباره ارائه تسلیحات پیشرفته مانند جتهای جنگنده که کییف برای بهدست آوردن آنها تلاش میکند، دوری کردند. با وجود نشان دادن اتحاد، کمک نظامی بریتانیا به اوکراین هنوز چندین برابر کمکهای فرانسه است. بریتانیا بهعنوان متحد اولیه و سرسخت اوکراین عمل کرده است؛ درحالیکه فرانسه خود را مرددتر از بریتانیا نشان داده است.
مجتبی رحمان، تحلیلگر گروه مشاوره ریسک سیاسی «اوراسیا گروپ» گفت: «مسائل دشوار زیادی بین دو طرف وجود دارد. آنها حول آتش این موضوعات میرقصند؛ زیرا در این مرحله، اهمیت نمادین دیده شدن در تنظیم مجدد روابط مهمتر از ماهیت آن است.» او افزود: «این همه چیز به شخصیت ذاتی بین این دو مرد برمیگردد.» تماس سوناک با مکرون یک هفته پس از انعقاد یک توافق مهم با اتحادیه اروپا درباره وضعیت تجاری ایرلند شمالی انجام شد که یکی از آزاردهندهترین میراث برگزیت را حل کرد.
تهدید بریتانیا به پاره کردن توافق قبلی با بروکسل درباره ایرلند شمالی که توسط جانسون اعلام شده، باعث تنش در سراسر بلوک تجاری شده بود. روابط با فرانسه، نزدیکترین همسایه قارهای آن، به شکل تندی تیره بود. از زمانی که بریتانیا در سال۲۰۲۰ اتحادیه اروپا را ترک کرد، این دو بر سر تجارت، ایمنی واکسن ساختِ بریتانیا در طول همهگیری ویروس کرونا و حق ماهیگیری کشتیهای ترال فرانسوی در آبهای بریتانیا در نزدیکی جزیره جرسی با هم اختلاف داشتند. در سال۲۰۲۱، نیروهای دریایی آنها کشتیهای جنگی خود را در پی یک بنبست تنشآمیز بین قایقهای ماهیگیری در جرسی مستقر کردند.
نسخه آنلاین دیلیمیل آن را «ترافالگار جدید ما» خواند؛ عنوانی نفسگیر که ارزش سیاسی داخلی ماندگار را برای محافظهکاران از جدال قدیمی با فرانسویها تداعی میکرد. پیشینیان سوناک، جانسون و لیز تراس که اغلب بیشتر مشتاق به سوءاستفاده از احساسات ضد فرانسوی بودند تا اجتناب از اختلاف، به روابط کمک نکردند. تراس در طول مبارزات انتخاباتی خود برای بهعهده گرفتن رهبری حزب محافظهکار از گفتن اینکه مکرون دوست یا دشمن است، خودداری کرد. زمانی که فرانسه عصبانیت خود را از خروج از اتحاد دفاعی با استرالیا و ایالات متحده به نفع بریتانیا ابراز کرد، جانسون با تمسخر گفت: «بگذارید یک نفسی بکشیم.»