وزیر دفاع شی تحت بازجویی است

موج پاک‌سازی نظامیان در چین

دنیای‌اقتصاد : غیبت اخیر ژنرال لی شانگ‌فو از انظار عمومی که به‌دنبال برکناری دو فرمانده ارشد انجام شد، سوالاتی را درباره اعتماد شی جین‌پینگ به ارتش خود ایجاد کرده است. به گفته دو مقام آمریکایی، وزیر دفاع چین، ژنرال لی شانگ‌فو، تحت بازجویی قرار گرفته است که به گمانه‌زنی‌ها درباره تحولات بیشتر در ارتش پس از برکناری ناگهانی دو فرمانده ارشد نیروی هسته‌ای این کشور دامن می‌زند.

به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، ژنرال لی بیش از دو هفته است که در انظار عمومی دیده نشده است. انتظار می‌رفت که او هفته گذشته در نشستی در ویتنام شرکت کند؛ اما خبری از حضور وی در دست نبود. مائو نینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین، روز جمعه در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره محل اختفای ژنرال لی گفت که او هیچ اطلاعاتی ندارد. این تحقیقات به سوالاتی درباره اعتماد شی جین پینگ، رهبر حزب کمونیست به ارتش خود و به جاه‌طلبی‌های او در خارج از کشور و تسلط در داخل اشاره می‌کند. همین شش هفته پیش، شی جانشین دو فرمانده ارشد نیروی موشکی ارتش آزادی‌بخش را تعیین کرد که بر موشک‌های هسته‌ای چین نظارت می‌کنند.

تحلیلگران می‌گویند که اخراج‌های ناگهانی نشان می‌دهد که شی به‌دنبال بازگرداندن کنترل خود بر ارتش و حذف فساد، بی وفایی و ناکارآمدی از صفوف ارتش بوده است. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که فرماندهان نظامی ممکن است به فساد متهم شوند، اگرچه برخی گفته‌اند که ظن به بی‌وفایی نسبت به شی در ارتش آزادی‌بخش خلق ممکن است، دخیل باشد. در ماه ژوئیه، چین همچنین وزیر امور خارجه، «کین گانگ» - یکی دیگر از مقاماتی که در زمان شی به‌قدرت رسیده بود - بدون هیچ توضیحی برکنار کرد. این دو مقام آمریکایی که نخواستند نامشان فاش شود، گفتند که معتقدند ژنرال لی به ظن فساد تحت بازجویی قرار گرفته است.

شی هنوز از نظر سیاسی غیرقابل شکست به نظر می‌رسد؛ زیرا رهبری حزب کمونیست، مقامات ارشد نظامی و سرویس‌های امنیتی مملو از وفاداران او هستند. با این حال، غیب شدن ناگهانی چنین مقامات بلندپایه‌ای، مشکلات سیستمی را که تحت سلطه یک رهبر واحد بوده، آشکار کرده و سوالاتی را درباره تصمیم‌گیری‌های شی ایجاد کرده است؛ زیرا مقامات در دوره او و توسط وی ارتقا یافته‌اند. سو تزو یون، کارشناس ارتش آزادی‌بخش خلق در موسسه تحقیقات دفاع و امنیت ملی، اندیشکده‌ای در تایپه که توسط دولت تایوان تامین مالی می‌شود، گفت که او بیش از ۹۰درصد مطمئن است که ژنرال لی از سمت خود برکنار شده است. سو گفت: «برای شی جین‌پینگ، این موضوع، به معنای از دست دادن چهره است و در ارتش و در سراسر چین، مردم متوجه خواهند شد، حتی اگر این را آشکارا نگویند.»

ژنرال لی، ۶۵ساله در ماه مارس، پس از پیوستن به کمیسیون مرکزی نظامی، شورایی به رهبری شی که از طریق آن حزب ارتش را کنترل می‌کند، در ماه مارس به سمت وزیر دفاع ملی ارتقا یافت. آخرین حضور عمومی ژنرال لی در اواخر اوت بود؛ زمانی که او در یک مجمع در پکن در حضور مقامات کشورهای آفریقایی سخنرانی کرد. دور بودن فرماندهان ارتش آزادی‌بخش خلق از کانون توجه عمومی غیرعادی نیست؛ اگرچه به‌عنوان فرمانده ارشد ارتش، غیبت وزیر دفاع بیشتر محسوس است. خبرگزاری رویترز روز جمعه به نقل از منابع ناشناس گزارش داد که ژنرال لی در مذاکرات برنامه‌ریزی‌شده هفته گذشته با مقامات ویتنامی شرکت نکرد؛ غیبت غیرمعمولی که نشان می‌دهد، ممکن است مشکلی پیش آمده باشد.

درو تامپسون، یکی از مقامات دفاعی سابق ایالات متحده که مدت‌ها در زمینه ارتش چین تحصیل کرده و اکنون عضو مدرسه عمومی لی کوان یو است، گفت: «افسران ممکن است همکاران خود را در ازای بخشش لو دهند.» او ادامه می‌دهد: «ایدئولوژی و وفاداری موضوع اصلی است؛ اما مبارزه با فساد ابزار دست شی است تا بتواند امنیت سیاسی حزب و خودش را تامین کند.»