پاس گل ترامپ به نتانیاهو

در روزهای منتهی به این دیدار، چپهای اسرائیلی خیالپردازی کردند و جناح راست میترسیدند که رئیسجمهور آمریکا، نتانیاهو را وادار کند که به مرحله دوم توافق آتشبس که مستلزم اعلام پایان جنگ است، متعهد شود. برخی دیگر حدس میزدند که ترامپ حتی ممکن است نخستوزیر را تا جایی پیش ببرد که رضایت خود را با چشمانداز تشکیل کشور فلسطین اعلام کند؛ چراکه برای پیشبرد هدف دیرینه رئیسجمهور آمریکا، یعنی عادیسازی رابطه اسرائیل با عربستان سعودی این بند بسیار حیاتی است.
در عوض، ترامپ طرحی را ارائه کرد که حتی نتانیاهو هم جرات پیشنهاد آن را نداشت: انتقال دستهجمعی فلسطینیها به خارج از غزه و بهدنبال آن تسلط ایالات متحده تسلط بر این سرزمین و بازسازی آن. دستیاران ترامپ بعدا سعی کردند برخی از این پیشنهاد را نرم کنند؛ اما ترامپ از آن زمان لفاظیهای خود را درباره این طرح دوچندان کرده است. رئیسجمهور با ارائه ایدهای بسیار نزدیک با اهداف راست افراطی اسرائیل، راهحلی برای دو مشکل سیاسی نتانیاهو ارائه کرد. اولین مورد این بود که دو سیاستمدار راستگرا که تهدید به فروپاشی کابینه ائتلافی نتانیاهو کرده بودند، با شور و شوق از این پیشنهاد استقبال کردند: بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی که اصرار داشت در صورت پایان دادن به جنگ در غزه، استعفا میکند و ایتامار بنگویر که ماه گذشته در اعتراض به آتشبس از سمت وزیر امنیت ملی استعفا کرد و اکنون در حال ایجاد زمینه برای پیوستن مجدد به کابینه است.
در یک کنفرانس خبری پس از نشست در واشنگتن، ترامپ همچنین به وی اشاره کرد که درباره اینکه آیا از الحاق کرانه باختری به اسرائیل در عرض چهار هفته حمایت خواهد کرد یا خیر، گفت که در این زمینه تصمیمگیری میکند؛ چیزی که میتواند هدیه دیگری برای جریان راست اسرائیل باشد. آقای نتانیاهو نیز برای تصویب بودجه تا پایان ماه مارس تحت فشار است. عدم رعایت این ضربالاجل منجر به برگزاری انتخابات جدیدی میشود که بر اساس نظرسنجیهای اخیر، بعید است که وی پیروز شود.
در اینجا نیز پیشنهاد ترامپ به نتانیاهو ناجی وی میشود. در نظرسنجی که پس از اعلام این اخبار انجام شد، جایگاه نتانیاهو بهبود یافت. این جای تعجب ندارد. جذابیت طرح مورد حمایت ایالات متحده که حماس را از غزه حذف میکند و نگرانیهای امنیتی اسرائیل را از بین میبرد، برای کسانی که از جنگ خسته شدهاند؛ اما بهطور قابل توجهی به سمت راست رفتهاند، بسیار مهم است.
هیاهو درباره دیدگاه ترامپ برای آینده غزه، موضوع مبرمتر، یعنی توافقنامه گروگانگیری و آتشبس را تحتالشعاع قرار میدهد که اکنون در نیمه راه مرحله اول خود قرار دارد. مرحله دوم قرار است شاهد خروج کامل ارتش اسرائیل از غزه و مبادله گروگانهای باقیمانده با تعداد زیادی از اسرای فلسطینی از جمله بسیاری از شبهنظامیان بلندپایه باشد. حرکت به آن مرحله عملا به معنای پایان جنگ - و خروج راستها از کابینه نتانیاهو است. گفته میشود که نتانیاهو برای تمدید فاز۱ فشار آورده است.
خرید زمان ممکن است چند گروگان دیگر را بیرون بیاورد و برخی از رنجهای طرف فلسطینی را کاهش دهد که به خودی خود دستاوردهای مهمی است. با این حال، بدون پایان واقعی جنگ، حماس هرگز همه گروگانها، احتمالا آمریکاییها را آزاد نخواهد کرد و جنگ و رنج بدون پایانی ادامه خواهد یافت.
حالا ترامپ برای نتانیاهو وقت خریده است. نخستوزیر اکنون ممکن است بتواند از فشار شرکای ائتلاف راست خود برای از سرگیری جنگ جلوگیری کند و به آنها بگوید که طرح ترامپ به اسرائیل کمک میکند نه تنها مشکل حماس، بلکه مشکل فلسطین را بهطور کلی حل کند و اینکه به خطر انداختن این موضوع با یک عملیات بزرگ مجدد ممکن است فرصتها را از بین ببرد.