تکیه بر سنت «خواندن نشانگان»

غیبت ژنرال «هی» در این رویداد پرمخاطب، این گمانه‌زنی‌ را تقویت کرده است که معاون دوم رئیس کمیسیون مرکزی نظامی قدرتمند (CMC) ممکن است به جدیدترین -و ارشدترین- قربانی پاک‌سازی «شی جین پینگ» تبدیل شده باشد.«هی» به‌عنوان ژنرال شماره۲ شی، رابطه دیرینه‌ای با رهبر چین دارد که به دهه‌ها قبل از آغاز کارشان در استان ساحلی فوجیان بازمی‌گردد. شایعات درباره تحقیقات علیه «هی» اولین‌بار در میان جامعه مخالف چینی پس از نشست‌های سیاسی سالانه چین در ماه گذشته منتشر شد. این مرد ۶۷ساله از زمان اختتامیه مجلس قانون‌گذاری کشور در ۱۱مارس، سه هفته است که در انظار عمومی ظاهر نشده است. دولت چین اشارات اندکی درباره پاک‌سازی ارائه کرده است. 

وقتی در نشست خبری ۲۷مارس درباره وضعیت «هی» از «وو چیان»، سخنگوی وزارت دفاع، پرسیده شد، گفت: «هیچ اطلاعاتی در این مورد وجود ندارد و ما از وضعیت آگاه نیستیم.» مشخص نیست چه اتفاقی برای «هی» افتاده است که در دفتر سیاسی ۲۴نفره حزب کمونیست نیز حضور داشت.سه هفته دوری از انظار عمومی برای یک ژنرال عالی رتبه بی‌سابقه نیست و همیشه این شانس وجود دارد که وی دوباره ظاهر شود. اما عدم حضور او در یک رویداد تبلیغاتی سالانه که به خوبی طراحی شده بود، در یک سیستم سیاسی که عمیقا با اهمیت نمادگرایی هماهنگ و به آن واقف است امری برجسته است. 

«جیمز چار»، کارشناس قدیمی ارتش آزادی‌بخش خلق و استادیار دانشکده مطالعات بین‌المللی «اس.راجاراتنام» در سنگاپور گفت: «به وضوح غیبت یک معاون در کمیسیون مرکزی نظامی (CMC) از نظر نمادین مهم است. چار گفت، مشابه کنگره‌های حزب کمونیست و گردهمایی‌های سیاسی سالانه «دو جلسه‌ای»، «برای همه شخصیت‌های مهمی که بقیه جهان می‌شناسندشان، مهم است که در یک تصویر ظاهر شوند؛ زیرا به نشان دادن قدرت و -مهم‌تر از آن- وحدت حزب کمک می‌کند.»

«خواندن نشانگان»

در دنیای مبهم سیاست چین، ناظران مدت‌هاست که برای تفسیر آنچه در پشت صحنه می‌گذرد، به سیگنال‌های محرمانه سنت‌ها و پروتکل‌های حزب کمونیست تکیه کرده‌اند. این رشته که به «خواندن نشانگان» معروف است، در عصر «شی» بیش از هر زمان دیگری مرتبط‌تر شده است؛ زیرا او قدرت را در دستان خود متمرکز کرده و روند تصمیم گیری را حتی مبهم‌تر می‌کند و اکنون، برخی از کارشناسان در حال جست‌وجوی رویدادهای یک هفته اخیر برای یافتن سرنخ‌هایی درباره سرنوشت یکی از ژنرال‌های ارشد «شی» هستند. این مراسم سالانه به‌عنوان بخشی از کارزار درختکاری سراسری که توسط رهبر فقید «دنگ شیائوپینگ» در اواخر سال۱۹۸۱ راه‌اندازی شد، پس از سیل‌های ویرانگری که وی علت آن را جنگل‌زدایی بی‌رویه می‌دانست، آغاز شد. این اقدام به‌عنوان یک اقدام میهن‌پرستانه و فداکارانه در «سبزسازی سرزمین مادری، ساختن سوسیالیسم و ​​بهره رساندن به نسل‌های آینده» اعلام شد.

بهار سال بعد، دنگ، رئیس آن زمانِ «کمیسیون مرکزی نظامی»، اولین درخت این کارزار را کاشت و سنتی را به‌وجود آورد که از آن زمان توسط رهبران چینی و مقامات ارشد نظامی ادامه یافته است. خبرگزاری دولتی «شین‌هوا» گفت که چهارشنبه «چهل‌وسومین سال متوالی است که رهبری کمیسیون مرکزی نظامی به‌طور جمعی در فعالیت درختکاری داوطلبانه در پایتخت شرکت می‌کند.» از زمان روی کار آمدن «شی» در اواخر سال۲۰۱۲، دو معاون او در «کمیسیون مرکزی نظامی» افسران ارتش را بی چون و چرا به کاشت درختان در هر بهار هدایت می‌کردند؛ این ادامه داشت تا زمانی که «هی» در روز چهارشنبه غیب شد.

ژنرال «ژانگ یوشیا»، نایب رئیس درجه اول «کمیسیون مرکزی نظامی»، در این مراسم شرکت کرد و دو ژنرال دیگر در این کمیسیون، یعنی «لیو ژنلی» و «ژانگ شنگمین» نیز شرکت داشتند. تنها عضو یونیفرم‌پوش دیگر «کمیسیون مرکزی نظامی» که حاضر نشد، دریاسالار «میائو هوآ» بود که در ماه نوامبر به‌دلیل «نقض جدی نظم و انضباط» و پس از بازجویی تعلیق شد؛ یک تعبیر رایج برای فساد و عدم وفاداری. چار می‌گوید: «فکر می‌کنم غیبت ژنرال هی کاملا گویاست، اما باز هم می‌گویم، هیچ‌کس نمی‌تواند کاملا مطمئن باشد. مکتب فکری دیگری نیز وجود دارد که هی ویدونگ در دو هفته گذشته درگیر تدارک تمرینات نظامی در اطراف تایوان بود.»

از روز سه‌شنبه، نیروهای ترکیبی «فرماندهی جبهه شرقی» ارتش تمرین‌های غافل‌گیرکننده‌ای را در اطراف تایوان برای دو روز متوالی برگزار و توانایی‌های خود را برای محاصره این جزیره خودگردان، شبیه‌سازی حملات به بنادر و دیگر زیرساخت‌های حیاتی آن و انجام حملات با آتش مستقیم دارای بُرد بلند آزمایش کردند. ژنرال «هی» فرمانده «فرماندهی جبهه شرقی» از سال۲۰۱۹ تا ۲۰۲۲ بود. در دوران تصدی وی بود که فرماندهی جبهه شرقی در اوت۲۰۲۲ در انتقام از سفر نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایپه، تمرین‌های نظامی عظیمی را برگزار و موشک‌هایی را در اطراف تایوان شلیک کرد. غیبت طولانی‌مدت از انظار عمومی همیشه نشان‌دهنده مشکل برای مقامات چینی نیست. برخی دوباره ظاهر شده و وظایف خود را از سر گرفته‌اند. همچنین غیرمعمول نیست که مقامات برای بازجویی از آنها و کمک به تحقیقات درباره همکارانشان مورد بازجویی قرار گیرند.

پاک‌سازی‌های نظامی

«شی» پس از به قدرت رسیدن، با برکناری ژنرال‌های قدرتمند از جناح‌های رقیب و جایگزینی آنها با متحدان و حامیان وفادار، کنترل بر بزرگ‌ترین ارتش جهان را تثبیت کرد. اما پس از گذشت یک دهه، با بازنگری ساختاری در «ارتش آزادی‌بخش خلق» (PLA) و جایگزینی رده‌های بالای آن با مردان خود، «شی» هنوز در مبارزه به ظاهر بی‌پایان خود علیه فساد و عدم وفاداری جدی است و به‌طور فزاینده‌ای علیه وفاداران دست‌چین‌شده‌اش شده است. از تابستان۲۰۲۳، بیش از ۱۲نفر از شخصیت‌های بلندپایه در تشکیلات دفاعی چین در یک پاک‌سازی گسترده که بر تامین تجهیزات و نیروی هسته‌ای این کشور متمرکز بود، برکنار شدند، از جمله دو وزیر دفاع که توسط شی جین پینگ به سمت کمیسیون مرکزی نظامی ارتقا یافتند. آشفتگی مداوم که رده‌های ارشد ارتش آزادی‌بخش خلق را آزار می‌دهد، پرسش‌هایی را درباره توانایی شی برای پایان دادن به فساد سیستماتیک در ارتش و افزایش آمادگی رزمی آن در زمان تشدید تنش‌های ژئوپلیتیک ایجاد کرده است. «درو تامپسون»، یکی از اعضای ارشد RSIS گفت: «پاک‌سازی‌های مکرر رهبران ارشد ارتش نشان می‌دهد که شی جین‌پینگ به افسران خود بی‌اعتماد است.» تامپسون افزود: «برکناری مداوم تعداد زیادی از افسران ارشد و همچنین میزان فساد در بالاترین سطح، بدون شک بر روحیه ارتش و احتمالا توانایی‌های نظامی آن تاثیر می‌گذارد.»

اما برخی تحلیلگران خاطرنشان کردند که تا این مرحله، ارتش ممکن است به تغییرات در فرماندهی عالی خود عادت کرده باشد. «کالین کُح»، محقق دیگر در RSIS گفت: «به نظر می‌رسد پاک‌سازی‌های رهبری در ارتش تا حدی عادی شده است و این تنها بخشی از ارتش آزادی‌بخش خلق بودن است.» وی خاطرنشان کرد که ارتش چین ممکن است به پاک‌سازی عادت کرده باشد تا جایی که بتواند آنها را از فعالیت‌های عملیاتی روزانه خود منزوی کرده و طبق معمول به‌کار خود ادامه دهد.» او می‌افزاید: «این لزوما به این معنی نیست که به‌دلیل پاک‌سازی‌ها، از آمادگی ارتش کاسته باشد. این پاک‌سازی‌ها ممکن است به‌طور بالقوه این اثر را داشته باشد که به ارتش یادآوری کند که کار خود را بهتر انجام دهد؛ اگر می‌خواهید از پاک‌سازی‌ها فرار کنید، یکی از راه‌های انجام آن، اطاعت از آن چیزی است که به شما گفته می‌شود؛ در غیر این صورت باید برای درگیری آماده باشید.»