همه واکنش‌هابه نامه محمد یزدی به آیت‌الله شبیری

محمد یزدی رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم پنجم آبانماه نامه ای سرگشاده خطاب به آیت الله شبیری زنجانی از مراجع عظام تقلید منتشر و از دیدار وی با برخی شخصیت های اصلاح طلب انتقاد کرد که ادبیات به کار گرفته شده در آن، واکنش های زیادی به همراه داشت.

محمد یزدی در متن نامه خود آورده است:« پیرو انتشار تصاویری در فضای مجازی از حضرتعالی در کنار برخی افراد مسئله دار که برای نظام جمهوری اسلامی و مقام معظم رهبری«دام ظله العالی» احترامی قائل نیستند؛ بدین وسیله به عرض می‌رساند، این موضوع ناراحتی و تعجب مقلدین و حوزویان را در پی داشته است. نامه حاکیست: لازم به ذکراست، اینجانب نیز در دو مرحله با حضرتعالی مکاتباتی در مورد برخی از مسائل دیگر داشته ام که جواب قانع کننده ای دریافت نکردم؛ لذا این نامه رابه ناچار به صورت سرگشاده خدمتتان ارسال ‌کردم،چگونه می‌شود، حضرتعالی که فرصتی برای ملاقات با هیات رئیسه مجمع عمومی اساتید را ندارید، فرصت می‌کنید در منزل آقایی در تهران حاضر شوید و با این آقایان ملاقات داشته باشید!. در ادامه این نامه افزوده شده است: یادآور می‌شوم مقام و احترام شما در سایه احترام به نظام اسلامی حاکم، رهبری و شأن مرجعیت است، پس لازم است این احترام و شئون مرجعیت را رعایت فرموده و ترتیبی اتخاذ فرمائید این گونه مسائل دیگر تکرار نگردد.»

استعفای یک عضو جامعه مدرسین، انتقادات گسترده علمای حوزه، اعلام بی خبری و انتقاد برخی اعضای جامعه مدرسین از جمله آیات مسعودی خمینی و محمد غروی از این نامه سرگشاده، تماس های تلفنی و دیدارهای حضوری برخی مراجع و علمای برجسته از جمله آیت الله جوادی آملی و نماینده آیت الله سیستانی درایران با آیت الله شبیری زنجانی تنها بخشی از واکنش ها به این نامه سرگشاده بود.

اظهارنظرهای مختلف درخصوص این نامه به ویژه از سوی طلاب و روحانیون و اساتید حوزه و بعضا مراجع تقلید، عملا فضای رسانه ای و فضای مجازی را به شدت تحت تاثیر قرار داد و مخالفان و موافقان از دیدگاه های مختلف آن را مورد نقد قرار داده اند و البته نقطه مشترک همه این افراد حفظ جایگاه و شان مرجعیت بود که با طرح دیدگاه های متفاوت به تبیین آن می پرداختند.

از سوی دیگر آن چیزی که فضای رسانه ای و مجازی را بیش از پیش پس از این نامه پر التهاب کرد، استعفای یکی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود؛ آیت الله محمد عندلیب همدانی درنامه خود به آیت الله یزدی آورده است: نامه حضرتعالی به محضر مبارک مرجع بزرگوار شیعه حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی دامت برکاته هرگونه تردیدی را که تاکنون درباره ادامه عضویت در آن جامعه محترم داشتم مرتفع کرد چه اینکه به این نتیجه قطعی رسیدم که تفسیر من از استقلال حوزه و جایگاه رفیع مرجعیت با دیدگاه جنابعالی و همفکران شما در جامعه محترم مدرسین هیچگونه هماهنگی ندارد و عملا امکان همکاری وجود ندارد و لذا از ادامه عضویت در آن جامعه معذورم. 

همچنین پیام آیت الله مهدی هادوی از اساتید برجسته حوزه علمیه قم نیز که با انالله و انالیه راجعون شروع شد، نیز بازتاب های این نامه را بیش از پیش افزایش یافت. در این نامه آمده است: خبر ناگوار نامه سرگشاده یکی از شخصیت های باسابقه حوزوی به یکی از مراجع بزرگ تقلید، در عین ناباوری و حیرت، موجب نهایت تأسف و تأثر گردید.

بی شک، چنین ادبیاتِ دور از ساحت ادب، دل صاحب حوزه های علمیه، حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف، را در این ایام حزن آل الله علیهم السلام، رنجاند و آن عزیز سفر کرده را که صد قافله دل همره اوست، آزرده خاطر ساخت، به راستی با وجود چنین رویکردی از سوی یک فرد کهن سال در حوزه علمیه قم، چه توقعی از طلاب تازه کار در زمینه رعایت ادب و ادبیات حوزوی می توان داشت؟!

آیت الله علی اکبر مسعودی عضو با سابقه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نیز در گفت وگویی با تصریح به اینکه روحانیت نباید علیه روحانیت صحبت کند، نامه آیت الله یزدی را سبب پائین آوردن شخصیت ایشان دانست و ادامه داد: ما هرمقدار بخواهیم دیگران را بکوبیم، خودمان را کوبیده ایم.

وی افزود: مرجعیت، مقامی است که او باید بگوید چکار کنیم نه اینکه زیردستان او بگویند این کار که انجام گرفته، خوب است یا بد.

وی معتقد است: ما هرمقدار بخواهیم دیگران را بکوبیم، خودمان را کوبیده ایم برای اینکه روحانیت بایستی یکدیگر را حفظ کنند نه اینکه نامه ای به این صورت به یک مرجع تقلید بنویسند.

آیت الله مسعودی خمینی نامه نگاری آیت الله یزدی را توهین دانست و ادامه داد: این نامه به نوعی کوچک شمردن مرجعیت است ضمن اینکه نامه نگاری با یک مرجع تقلیدی که سابقه ۵۰-۶۰ سال لطافت دارد با این ادبیات سبب می شود که دیگران هم جسارت کرده و به خود اجازه دهند هرآنچه می خواهند به هرشکلی بگویند.

همچنین شماری از بزرگان حوزه نسبت به این نامه دیدگاه دیگری داشتند و آن را امری رایج دانستند؛ آیت الله حسن ممدوحی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نامه نگاری آیت الله یزدی به آیت الله شبیری زنجانی را معمول و مرسوم حوزه دانست.

وی در گفت وگویی بیان کرد: از دیرزمان و از اوایل اسلام تاکنون همیشه سلسله مکاتبات و تبادل نظرها بوده و این طبیعی است که علما نسبت به یکدیگر گاهی انتقادات و نصایحی داشته اند.

وی افزود: این نامه نگاری ها امری طبیعی و معمولی است ولی به نظر می رسد عده ای می خواهند این مساله را جنجالی و از آن سوء استفاده کنند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به متن نامه آیت الله یزدی گفت: آیت الله یزدی خیلی مودبانه و با رعایت مقام حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی نامه را نوشته است. 

آیت الله احمد بهشتی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نیز نامه آیت الله یزدی به حضرت آیت الله شبیری زنجانی را موضوعی درون حوزوی دانست و خواستار پرهیز رسانه ها و جریان های سیاسی از دخالت در امور حوزه های علمیه شد.

وی با انتقاد از سوء استفاده برخی رسانه ها و جریان های سیاسی و ایجاد جنجال در راستای تضعیف حوزه و مرجعیت افزود: حوزه تابع جریانات سیاسی و جوسازی نیست بلکه با مرکزیت مراجع و علما باید مشکلات خود را حل کند. 

نماینده مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر این که حوزه هیچگاه نباید تحت تأثیر جریانات سیاسی باشد، اظهار داشت: جریان های سیاسی همواره به دنبال مصالح و منافع خود هستند، حوزه باید استقلال خود را حفظ کرده و اگر مشکلی وجود دارد باید با مدیریت بزرگان حل شود. 

یکی از اعضای دفتر آیت الله شبیری زنجانی نیز در این زمینه گفت: هم دفتر و هم حضرت آیت الله در خصوص نامه آیت الله یزدی به معظم له، موضع خاصی نداشته و فعلا سکوت را پیش گرفته اند.

حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا باباخانی در گفت و گویی، افزود: دفتر یا حضرت آیت الله شبیری زنجانی نظری در خصوص این نامه ندارند و طلاب و شاگردان ایشان، پاسخ می دهند.

در نهایت آن چیزی که از برآیند سخنان شخصیت های موافق و مخالف نامه سرگشاده آیت الله یزدی به آیت الله شبیری به دست می آید، این است که حفظ شان و جایگاه مرجعیت امری مهم و مورد توجه بوده و از سوی دیگر بهتر است که مکاتبات میان علما و بزرگان حوزه در فضایی صمیمانه ، محترمانه و به دور از فضای رسانه ای و عموم جامعه باشد،تا دشمنان اسلام ازاین شرایط در راستای اختلاف و تفرقه افکنی و ضربه زدن به نظام اسلامی استفاده نکنند.