هرچند در روزهای اخیر نرخ سکه و ارز افزایشی بوده، اما کارشناسان و فعالان بازار قوی‌ترین عامل این تغییرات قیمتی را به روزهای پایانی سال و افزایش تقاضا مرتبط می‌دانند و امیدوارند بانک مرکزی با سیاست‌های کنترلی بتواند افزایش نرخ‌ها را مهار کند. فعالان بازار ارز و سکه در گفت‌وگو با «شرق» در چشم‌انداز بازار یک تصویر مشترک را ترسیم می‌کنند؛ اینکه بازار ارز و سکه در میان‌مدت شش ماهه نوسانی خواهد بود و در این پیش‌بینی دو عامل جهانی و داخلی را تأثیرگذار می‌دانند. کاهش درآمدهای نفتی، ابهام در تمدید مجوزهای فروش نفت و بی‌ثباتی اقتصاد کلان در داخل کشور در کنار روند افزایشی قیمت اونس جهانی شرایطی را پدید آورده که نرخ‌ها رو به افزایش رفته و بازار طلا و سکه را به بازار پرریسک و نوسانی تبدیل می‌کند. کارشناسان معتقدند، در این وضعیت مهم‌ترین اهرم بانک مرکزی است و باید دید چه سیاستی را برای کنترل قیمت‌ها به کار می‌گیرد. این نگرانی وجود دارد که با کاهش درآمدهای نفتی، دولت و بانک مرکزی هم برای به‌کارگیری ابزار خاص خود در کنترل نرخ‌ها (تزریق به بازار) دست‌به‌عصا حرکت کند و موجودی خود را به‌جای کنترل قیمت ارز و سکه، برای تأمین کالاهای اساسی ذخیره کند.

** نقش جنگ اقتصادی آمریکا و چین بر قیمت طلا

به گزارش «شرق»، دیروز در بازار آزاد قیمت انواع سکه و طلا نسبت به روز قبل افزایش یافت؛ در بازار تهران سکه تمام بهار آزادی طرح جدید با قیمت چهار میلیون و ۵۲۱ هزار تومان و طرح قدیم، چهار میلیون و ۴۰۰ هزار تومان معامله می‌شود. در بازار آزاد هر قطعه نیم‌‌سکه بهار آزادی، دو میلیون و ۵۲۰ هزار تومان، ربع سکه یک‌میلیون و ۵۹۰ هزار تومان و هر قطعه سکه گرمی ۸۱۰ هزار تومان فروخته می‌شود. هر گرم طلای ۱۸عیار هم ۴۳۲ هزار و ۷۶۰ تومان ارزش‌گذاری شده، ضمن اینکه هر اونس طلا در بازارهای جهانی با قیمت ۱۳۴۲.۲ دلار معامله می‌شود. البته افزایش نرخ سکه در ادامه روند افزایشی است که حدود یک ماه است، شروع شده؛ در ماه بهمن سکه تمام بهار آزادی طرح جدید از سه میلیون و ۸۰۰هزارتومان، به چهار میلیون و ۵۰۰هزارتومان رسید و این یعنی افزایش ۷۰۰هزارتومانی سکه در یک ماه. حسین عبدی، مدیر سرمایه‌گذاری یکی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری، در گفت‌وگو با «شرق» دلایل افزایش قیمت سکه و ارز را در اثرگذاری چندین عامل داخلی و خارجی می‌‌داند و توضیح می‌دهد: همواره در بازار سکه با دو عامل اصلی افزایش یا کاهش نرخ روبه‌رو هستیم. عامل اول نرخ دلار است و عامل دوم هم قیمت جهانی طلاست. در ماه‌های اخیر بر مبنای سیاست کلی فدرال رزرو میزان ذخیره طلای کل در جهان تغییر پیدا کرده است. همچنین حجم طلا در برخی معادن مهم از جمله سه معدن در آفریقای جنوبی کاهش پیدا کرده است. از سوی دیگر، روسیه با این استدلال که ارزش دلار به‌زودی کاهش پیدا می‌کند، تقاضای طلای خود را چند برابر کرده است. شاخص دلار و نرخ بهره در آمریکا با طلا ارتباط خیلی نزدیکی دارد، در شرایطی که شرحش رفت، چشم‌انداز مثبت نیست و همچنین سرنوشت جنگ اقتصادی آمریکا و چین هم مبهم است. تمامی این وقایع باعث شد قیمت جهانی طلا تا صد دلار افزایش پیدا کند. این کارشناس بازار سکه در ادامه درباره تأثیر عوامل داخلی بر افزایش نرخ‌ها توضیح داد: زمانی که بانک مرکزی با سیاست‌های مؤثر خود سعی کرد عوامل روانی و فیزیکی را کنترل کند، از سوی این نهاد نظارتی، مقادیری سکه و ارز به بازار تزریق شد و به صورت موقت باعث پایین‌آمدن قیمت طلا و ارز شد. اما امروز ما با عوامل سیاسی و اقتصادی روبه‌رو هستیم که دست بانک مرکزی را نیز بسته است. کاهش درآمدهای نفتی در پی وضع تحریم‌های یک‌جانبه علیه ایران، باعث شد چشم‌انداز اقتصادی بدتر از آنچه هست، به چشم بیاید. اگر رفتار اقتصادی متقاضیان را بررسی کنیم، در وضعیت اقتصادی که چشم‌انداز مبهمی را پیش‌رو می‌گذارد، میل تبدیل دارایی به ارز و سکه افزایش پیدا می‌کند.

البته این موضوع از طرف جبهه خاصی بود که نقدینگی در دست داشتند، بنابراین تقاضا برای دلار بالا رفت. در ادامه تغییرات قیمتی ارز به بازار سکه نیز سرایت کرده و علاوه بر شرایط جهانی، نقش تشدیدکننده قیمت سکه را بازی کرد.

او در پاسخ به این سؤال که آینده قیمت سکه چیست؟ توضیح داد: آینده سکه دو بعد کوتاه‌مدت و میان‌مدت دارد.

در بعد کوتاه‌مدت یکی از عواملی که باعث افزایش نرخ شده، افزایش تقاضای آخر سال است که البته خاص امسال نیست و همیشه این روال بوده است. بانک مرکزی به نظر می‌رسد سیاست‌هایی را به کار گرفته که ما شاهد این خواهیم بود که به‌زودی نرخ‌ها به سمت روند کاهش پیش خواهند رفت. اما با کاهش نرخ دلار بعید می‌دانم قیمت سکه پایین بیاید چراکه قیمت جهانی طلا محرک قوی‌تری است. اکنون قیمت‌ها نیاز به کنترل دارد. در افق شش‌ماهه اثرات و تغییرات زیادی شاهد خواهیم بود؛ چون قیمت جهانی بالا می‌رود و دولت از طرفی ذخایر لازم برای عرضه و کنترل بازار با این ابزار را ندارد.

** دولت مجبور به افزایش نرخ سود بانکی می‌شود

احمد امینی، کارشناس بازار طلا، نیز محدودیت‌هایی بر سر راه بانک مرکزی در کنترل قیمت‌ها می‌بیند و توضیح می‌دهد: عمده دلیل افزایش قیمت سکه و ارز، کاهش شدید درآمدهای نفتی دولتی است. حتی صحبت از فروش یک میلیون بشکه است و تمدید معافیت‌های خرید نفتی مبهم است و بخشی از خریداران را با این شرایط از دست خواهیم داد و خریداران نفت ما به کشورهای چین، ترکیه، کره‌جنوبی و هند محدود می‌شود. این نگرانی دولت را در موضع ضعف قرار داده است و بانک مرکزی کنترل بر عرضه و تقاضا را به حداقل رسانده که ذخایر خود را برای تأمین کالاهای اساسی کنار بگذارد. بنابراین مهم‌ترین عامل افزایش نرخ دلار ناشی از کاهش درآمدهای نفتی است. اونس جهانی هم بعد از استراحت چندساله نفسی تازه کرده و سیاست‌های انبساطی در چندین کشور دارد اعمال می‌شود. اونس جهانی مقاومت‌ها در برابر ثبات قیمت را شکسته که در چند سال اخیر بی‌سابقه بوده است و بنابراین در ادامه سال اعداد خیلی بالایی را می‌توان برای اونس جهانی تصور کرد.او ادامه داد: اونس جهانی تا حدی قابل پیش‌بینی است. چشم‌انداز به سمت رشد نرخ اونس جهانی است اما درباره سکه بستگی دارد به اینکه دولت چقدر توان دورزدن تحریم‌ها و کنترل نرخ دلار را دارد و البته این موضوع پیش‌بینی‌ناپذیر است. زمانی که نرخ دلار مرز ۱۲ هزار تومان را رد کرد، ما شاهد هجوم قابل توجه سرمایه‌گذاران بودیم و افراد به سمت تبدیل دارایی‌ها به ارز و سکه رفتند و این بالارفتن قیمت‌ها به بازار کالاهایی مثل خودرو، قیمت سهام و ملک سرایت کرد. پیش‌بینی می‌شود با توجه به هیجان ایجادشده کنترل ارز بسیار بعید است. این کنترل نیاز دارد حجم قابل توجهی ارز به بازار تزریق شود و می‌دانیم که این اکنون جزء سیاست‌های بانک مرکزی نیست. بنابراین ممکن است دولت مجبور شود سال بعد مقداری سود بانکی را افزایش دهد تا بازار پول را جذاب کند و سرعت پول را کاهش دهد. هرچند راهکار خوبی نیست اما اگر دولت ببیند نمی‌تواند ارز و سکه به بازار تزریق کند، مجبور می‌شود به این اقدام دست بزند و در دوره‌های قبل هم این اتفاق می‌افتاد. اما همه این موارد بستگی دارد به اینکه تمدید مجوزهای فروش نفت چطور پیش خواهد رفت. اگر میزان فروش نفت ایران بالای یک میلیون بشکه روزانه باشد، می‌توانیم امیدوار باشیم نرخ‌های سکه و ارز هم در حالت کنترلی پیش برود.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.