این را هم باید در نظر داشت ما این اخبار را در شبکه های اجتماعی می خوانیم یعنی با رسانه هایی مواجهیم که به آنها رسانه های اجتماعی و فضای مجازی می گویند. اینها رسانه های رسمی نیستند و می توانند خبر را به هر شکلی که دلشان می خواهد منتشر کنند. هر چند وقتی ما شاهد دروغ و اخبار زرد در رسانه های مجوزدار رسمی هستیم، چه انتظاری از فضای مجازی داریم؟ حتی بعضا در رسانه ملی ما اخبار زرد و دروغ را شاهد هستیم. اخباری که جهت دارد. چرا از فضای اجتماعی انتظار داریم به این مسایل نپردازند؟

مطلب دیگر این است که شاید برخی اخبار زرد بی ارزش قلمداد می شوند ولی برای عده ای سرگرم کننده است و برخی از کاربران شبکه های اجتماعی به آن توجه می کنند. حالا اگر بگوییم تغییر جنسیت یک هنرمند چه راست و چه دروغ، حریم خصوصی ایشان است، باید گفت بله، همه اشخاص حریم خصوصی دارند ولی هنرمندان و سلبریتی ها یک حریم عمومی هم دارند. نمی دانم اصطلاح حریم عمومی درست است یا نه، ولی این کلمه را در مقابل حریم خصوصی به کار می برم.

قصد این است که بگوییم یک هنرمند یا ورزشکار یا سلبریتی وقتی معروف می شود و از این معروفیت نهایت بهره برداری و استفاده را می کند، مثلا فالوئر جمع می کند، پیجش معروف و مرجع می شود و بعضا از این طریق کسب درآمد می کند، باید عوارض این بهره برداری را هم تحمل کند. عوارض این معروفیت، همین حاشیه ها و شایعات است. به هر حال باید ظرفیت این قضیه را بالا ببریم و نباید بگوییم چرا خبری درباره یک سلبریتی منتشر شده است.

ممکن است یک خبر درباره سلبریتی ها دروغ یا شایعه باشد و به راحتی بعد از دو روز فراموش می شود و بعد آن بازیگر می گوید من تغییر جنسیت نداده ام. اگر هم این خبر (تغییر جنسیت) راست باشد، باید گفت یک هنرمند مطرح که مردم او را به عنوان آقای بازیگر می شناسند از این به بعد می خواهد با چهره دیگری در جامعه ظاهر می شود و در این صورت از این به بعد می شود خانم بازیگر. پس نمی تواند بگوید من این تغییر جنسیت را قایم می کند. قابل قایم کردن نیست. تنها چیزی که قابل قایم کردن است، اندام این فرد به جز «وجه و کفین» است. چهره او در معرض دید مردم است و اگر تغییر جنسیت بدهید، پوشش، اسم و حتی شناسنامه شما تغییر خواهد کرد و در صورتی که قصد ادامه فعالیت در هنر داشته باشید باید نقش های متفاوت داشته باشید و نقش یک زن را ایفا کنید.

پس در ماجرای خبر تغییر جنسیت یک بازیگر مرد، اگر خبر دروغ است که عنوان نشر اکاذیب دارد و کسی وارد حریم خصوصی فرد نداشته است و گزاره انتشار یافته دروغ است. اگر هم خبر راست بوده که کسی وارد حریم خصوصی هنرمند نشده است. تغییر جنسیت یک موضوع حریم خصوصی نیست چون شما بالاخره در منظر و مرئای عموم قرار دارید. هنرمند یک انسان شناخته شده است و در صورت تغییر جنسیت می خواهد در جامعه تردد کند. مگر آنکه قصد جلای وطن و کنار گذاشتن حرفه و هنرمندی خود را داشته باشد و بخواهد جایی برود که کسی او را نشناسد و نفهمد قبلا چه جنسیتی داشته است.

در صورتی که در جامعه ظاهر شوید، مردم شما را با لباس و قیافه جدید خواهند دید و حتی با حکم دادگاه نام و شناسنامه فردی که تغییر جنسیت داده است هم عوض می شود. هر هنرمند یا ورزشکار یا سلبریتی که به هر نیاز و ضرورت قصد تغییر جنسیت داشته باشد تابع مسایل و احکام حریم خصوصی نیست چون چهره این فرد در منظر و مرئای عمومی مردم است. در صورت تغییر جنسیت هویت او عوض شده است وهویت اشخاص از لحاظ اینکه جنسیت او چیست، حریم خصوصی تلقی نمی شود. پس جایی ندارد یک هنرمند ناراحت شود که خبر –در صورت واقعیت- تغییر جنسیت من چرا منتشر شده است و چرا وارد حریم خصوصی من شده اید. بلکه در صورت دروغ بودن این خبر، می تواند ناراحت شود که چرا دروغ گفتید و نشر کذب کردید.

هویت اشخاص از لحاظ جنسیت حریم خصوصی نیست، چه برسد به یک سلبریتی، چون برای برقراری روابط اجتماعی بسیار ساده از جمله سلام و احوال پرسی و دست دادن ما باید بدانیم با چه کسی از لحاظ جنسیت مواجهیم. با این حال به نظر می رسد خبر منتشر شده درباره یک هنرمند بازیگر مرد، نشر اکاذیب صورت گرفته است.

درباره هنرمندان و سلبریتی ها، حریم خصوصی شامل موارد دیگری است. مثلا این که یک هنرمند نمی خواهد همسرش را کسی بشناسد. بسیاری از هنرمندان حریم خصوصی خود را درباره خانواده شان رعایت کرده اند. مثلا ما نمی دانیم همسر آقای مدیری کیست ولی همه همسر آقای رامبد جوان را اکثرا می شناسند. این حریم خصوصی شان است. این که شب چه غذایی می خورند یا نماز می خوانند یا نه، حریم خصوصی او است. در عین حال، تغییر جنسیت که هویت اجتماعی افراد را عوض می کند، حریم خصوصی نیست.

شناخت جنسیت یک فرد، حریم خصوصی او مانند تمامیت جسمی او نیست. حتی اسمش عوض می شود و همه می توانند نام او را بدانند. این نام موید هویت کسی است که تغییر جنسیت داده است و همه می توانند بدانند. اگر این شایعه صحت داشت نمی توان کسی را به علت ورود به حریم خصوصی فردی که تغییر جنسیت داده، مورد تعقیب قرار داد ولی در صورتی که ما می دانیم این شایعه، دروغ است، قابلیت تعقیب منتشر کننده به دلیل نشر اکاذیب وجود دارد.

امید مرادی-حقوقدان

 

 

اخبار مرتبط

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.