اهمیت باورنکردنی سبزی که میراث فراعنه مصر است
حتی برخیها معتقدند پزشکان آن دوره دانهها و روغن این گیاه را ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح به عنوان گیاه دارویی به بیماران تجویز میکردند و نمادی برای خدای باروری و صحرا نیز بود این را از تصاویری که در غارها و دیوارنگارههای مصریان کشبف شده است میتوان فهمید.
این سبزی همچنین به عنوان یک غذا در عید فصح یهودیان استفاده میشد و در این جشن همراه با نان فطیر خورده میشد، اواخر قرن ۱۵ میلادی با کریستف کلمب از اروپا به آمریکا میرود و در قرون ۱۶ تا ۱۸ انواع مختلفی از آن در اروپا و مخصوصاً در هلند پرورش داده میشد و به دلیل خواص و راحتی کاشت در اواخر دهه ۱۹۰۰ مصرف آن به صورت جهانی گسترش همه گیر شد، گیاهی که در اصطلاح علمی به آن Lactuca sativa میگویند و ما آن را کاهو مینامیم.
سبزی قدیمی در دنیای جدید
کاهو از شش قرن قبل از میلاد در ایران مصرف میشده است در کتاب قانون ابن سینا از عصاره برگهای تیره بیرونی این گیاه برای تصفیه و کاهش فشار خون استفاده میشد و در برخی منابع نیز آن را برای سردرد، سرفه، درد معده و تسهیل کننده هضم غذا تجویز میکردند.
فواید این گیاه یک ساله که برگهای پهن و دراز و سبز و طعم کمی شیرین دارند باعث شد کشت آن به سرعت در مناطق معتدل کشور افزایش یابد و مازندران نیز با داشتن آب و هوای مناسب و خاک حاصلخیز به یکی از مراکز تولید این محصول تبدیل شود.
حقیقی مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی مازندران در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان با بیان اینکه کشاورزان مازندرانی امسال ۱۰۰۰ هکتار از زمینهای کشاورزی استان را زیر کشت کاهو بردند، گفت: پیش بینی میشود بیش از ۳۰ هزار تن کاهو از این زمینها برداشت شود.
او درآمد حاصل از فروش کاهو در مازندران را بیش از ۶۰ میلیارد تومان اعلام کرد و افزود: آمل، ساری و بهشهر قطب تولید کاهو در مازندران است.
حقیقی گفت: کشاورزان مازندرانی با توجه به سهولت کشت کاهو و درآمد مناسب پس از برداشت برنج از زمینهای خود اقدام به نشای بوتههای کاهو میکنند و پس از برداشت این محصول زمینها دوباره زیر کشت برنج میرود.
یک سبزی و چندین خاصیت
این روزها در مسیر جادههای شمال بساط فروش کاهو پهن شده و کاهو فروشان منتظر مردمی هستند که میخواهند طعم جدیدی را با خوردن این سبزی باستانی تجریه کنند و اگر کمی خوش شانس باشند شاید کنار بساط آنها کمی ترشی محلی هم پیدا کنند و همان جا بتوانند کاهو را بشورند و نوش جان کنند آنهایی که هم محدودیتهای کرونایی تردد دست و بالشان را بسته است و علاقه زیادی به خوردن سالاد در وعدههای غذایی دارند هم میتوانند هر کاهوی بزرگ را به قیمت ۴ تا ۵ هزار تومان خریداری و چند برگ کاهو لای ساندویچ خانگی بپیچند و میل کنند.
به هر حال بهار فرصت خوبی است تا انواع مختلف کاهو را با انواع طعم و مزهها از سکنجبین و نمک و ترشی انار امتحان کنید، کارشناسان میگویند مصرف روزانه این سبزی که حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان، آب، فیبر و مواد معدنی و انواع ویتامینها است برای حفظ سلامتی مفید است.
دکتر محمد حسین برزگر کارشناس تغذیه در ابتدای مصاحبه نکتهای کاربردی میگوید اینکه هر چه رنگ کاهو تیرهتر باشد، مواد مغذی بیشتری هم دارد احتمالا به خاطر اینکه بیشتر در معرض تابش خورشید قرار گرفته است.
میگوید این سبزی سبز رنگ آنقدر برای سلامتی، درمان بیماریها، زیبایی و تناسب اندام مفید است که در کمتر سبزی دیگری مشاهده میشود مثلا به دلیل وجود ویتامین K فراوان میتواند در کاهش التهاب و دردهای استخوان مفید باشد یا بخاطر اینکه هر عدد کاهوی متوسط فقط ۵ کالری دارد و هیچ چربی نیز ندارد برای کاهش وزن مناسب است.
میپرسم معمولا بعد از خوردن چند برگ کاهو احساس سیری میکنیم و همین عاملی برای کاهش وزن محسوب میشود؟ میگوید وجود فیبر و آب فراون در برگهای کاهو احساس پر و سیر بودن به انسان میدهد و جلوی اشتها را میگیرد و حتی بیماریهای گوارشی را کاهش میدهد.
این پزشک تغذیه میگوید، کاهو سرشار از ویتامین B و برای سلامتی قلب و عروق مفید است و مصرف مناسب ویتامین B از لخته شدن عروق و رگها جلوگیری میکند مخصوصا در فصل بهار به دلیل افزایش غلضت خون خوردن روزانه چند برگ کاهو میتواند سبب کاهش آسیبهای قلبی و عروقی شود.
دکتر برزگر معتقد است مصرف شبانه کاهو خیلی بهتر از مصرف این سبزی در روز است، چون کاهو به دلیل داشتن لاکتوسین، آرامش بخش است و به همین دلیل در طب سنتی برای رفع بی خوابی تجویز میشد و کسانی که مشکل بدخوابی دارند هر شب چند برگ کاهو مصرف کنند تا سیستم عصبی شان آرام شود و با خیال راحت بخوابند.
او چندین خواص دیگر از کاهو را ردیف میکند که برخیها علمی است و کمی پییچیده و شاید خیلی به کار خیلیها نیاید مثل وجود لوتئین به عنوان یک آنتی اکسیدان، اما نکاتی میگوید که به نظر خوشایند است تاثیر عجیب آب کاهو در زیبایی پوست و تقویت مو.
میگوید وجود ویتامین A و C در کاهو سبب بهبود پوست و افزایش گردش خون میشود، چون ویتامین C محافظی برای برخورد آفتاب گرم با پوست است و ویتامین K نیز برای تقویت مو کاربرد دارد فقط کافی است روزانه صورت و موهایتان را با آب کاهو بشورید یا برگهای تازه کاهو را پس از شستشو به شکل ماسک روی صورت خود قرار دهید هم پوست را درخشان میکند هم شستشوی سر با آب کاهو پیش از استفاده از شامپو ساقه و ریشه مو را تقویت میکند.
میپرسم مردم کاهو را با سکنجین، یا نمک یا انواع ترشیجات مصرف میکنند کدام روش بهتر است؟ میگوید هر کدام از این مواد میتوانند علاوه بر افزایش لذت چشیدن کاهو مفید باشند مثلا سکنجبین به دلیل داشتن عسل یا شکر به همراه نعناع و سرکه میتواند نقش اشتها آوری برای فرد داشته باشد یا خوردن آن با ترشی میتواند فشار خون را کاهش دهد فقط در مصرف آن باید اعتدال را نگاه داشت، چون مصرف زیاد کاهو و سکنجبین باعث بالا رفتن قند خون میشود و مصرف زیاد ترشی نیز باعث زخم معده یا اثنی عشر میشود.
از میزان مصرف کاهو میپرسم میگوید اگر در مصرف کاهو زیاده روی نشود این سبزی به اندازه کافی مفید است، چون مصرف زیاد کاهو سبب ضعف بینایی و نفخ شکم میشود و فرد مجبور است برای برطرف کردن این عوارض نعناع و زیره میل کند که تضاد طبع پیش میآورد.
میگوید: مصرف چند برگ کاهو با هر طعم دهندهای بجز سسهای چرب و پر نمک میتواند یک دسر عالی در فصل بهار باشد آن هم به صورت دسته جمعی.
بخش سایتخوان، صرفا بازتابدهنده اخبار رسانههای رسمی کشور است.