ترکشهای بازی ترامپ به آسیا رسید/ آمریکا گروکشی کرد

به گزارش اقتصادنیوز، موسسه مطالعاتی ispionline با انتشار یادداشتی نوشت: با اولویت قرار دادن اصل اول آمریکا در دوران ریاست جمهوری ترامپ، گزارههایی چون جداسازی اقتصادی، نوسازی نظامی و تقسیم بار مسئولیت بین متحدان در منطقه اقیانوس هند و اقیانوس آرام در اولویت قرار گرفت.
تنشهای فزاینده بین ایالات متحده و چین در دوران ترامپ میتواند تاثیرات قابل توجهی بر جنوب شرق آسیا داشته باشد، بهویژه با توجه به موقعیت استراتژیک این منطقه بین دو ابرقدرت و روابط اقتصادی نزدیک این جغرافیا با هر دو کشور.
علیرغم نگرانیها از سیاست "آمریکا اول" و رویکرد قویتر ترامپ در مقابل چین، کشورهای آسیای جنوب شرقی عمدتاً رویکردی واقعبینانه اتخاذ کردهاند و در جایی که منافع مشترک وجود دارد، به تعامل با آمریکا ادامه دادهاند. با این حال، سیاستهای اقتصادی حمایتگرایانه دولت ترامپ میتواند بر چشمانداز اقتصادی کشورهای جنوب شرق آسیا تأثیر منفی بگذارد، بهویژه که رشد و شکوفایی این کشورها عمدتاً به یک سیستم تجاری جهانی مبتنی بر قوانین وابسته است.
با رویکرد جدید تراکنشی ترامپ، سوالاتی برای کشورهای آسهآن مطرح میشود در مورد ارزش واقعی تلاش برای آشتی با آمریکا، که هزینههای همکاریهای دفاعی را افزایش میدهد و منافع اقتصادی داخلی را بر روابط سیاسی با منطقه ترجیح میدهد.
اقتصادنیوز یادداشت این موسسه مطالعاتی را در دو بخش ترجمه کرده که بخش نخست با عنوان «سایه بازگشت ترامپ بر آسیا؛ یکه تازی آمریکا در حیاط خلوت چین/ طوفان تجاری و بحران امنیتی در راه است؟» منتشر شد و در ادامه بخش دوم و نهایی آمده است.
سایه تنش بر روابط آمریکا با ژاپن
با بازگشت ترامپ به کاخ سفید برای دوره دوم ریاستجمهوری، ژاپن ممکن است به دنبال توافقی تازهای باشد بالاخص آن که جو بایدن تصمیم بحثبرانگیزی اتخاذ کرد و بدین طریق روابط ایالات متحده و ژاپن را تیره کرد.
۳ ژانویه، رئیسجمهور پیشین ایالات متحده تصمیم خود مبنی بر مسدود کردن پیشنهاد ۱۴.۹ میلیارد دلاری شرکت نیپون استیل ژاپن برای خرید شرکت یو اس استیل را اعلام و این اقدام را با توسل به دلایل امنیت ملی ایالات متحده توجیه کرد. این تصمیم بیسابقه بود، زیرا برای اولین بار است که خرید ژاپنی در این کشور ممنوع میشود.
از آن زمان، شرکتهای نیپون استیل و یو اس استیل دو شکایت قضائی ثبت کردهاند. آنچه که رهبری کسبوکار ژاپن را متحیر کرده، انگیزه «امنیت ملی» است، با توجه به رابطه استراتژیک نزدیک که توسط یک ائتلاف دفاعی مشترک پایهگذاری شده و همچنین موقعیت ژاپن بهعنوان بزرگترین سرمایهگذار در ایالات متحده اتخاذ چنین تصمیمی با این بهانه قابل تامل است.
حالا با بازگشت ترامپ به دفتر بیضی، فرصت سیاسی جدید ممکن است ایجاد شود. علیرغم مخالفت ظاهری ترامپ با این خرید، او اعلام کرد که از سرمایهگذاری سنگین شرکت ژاپنی استقبال میکند، به شرطی که سهم اکثریتی نباشد.
دبیر کابینه ژاپن، یوشیماسا هایاشی، بعداً فاش کرد که نیپون استیل در حال بررسی یک «پیشنهاد جسورانه» است و ممکن است ترامپ به دنبال یک توافق خبری بزرگ باشد، در حالی که تعرفههای فولاد وارداتی افزایش یافته است. اجزای یک توافق بزرگ آماده است و دیگر شرکای ایالات متحده در منطقه هند-آرام در حال نظارت بر این موضوع هستند؛ آیا ترامپ آماده است که برنامه حمایتگرایانه خود را با نیاز به حفظ نزدیکی متحدان ایالات متحده برای مقابله جمعی با چین وفق دهد؟
گروگشی ترامپ؟
با افزایش تنشهای ژئوپولتیکی زیر سایه دولت جدید رئیسجمهور ترامپ، اندونزی و آسهآن باید در یک نظم جهانی فزایندهتر تراکنشی و قطبیشده حرکت کنند. بازگشت ترامپ نشانهای از بازگشت یکجانبهگرایی و جداسازی اقتصادی از چین است؛ نتیجهای که منطقه نمیتواند آن را تحمل کند.
اندونزی، تحت رهبری رئیسجمهور پرابوو سوبیانتو، بهدنبال حفظ سیاست خارجی مستقل و فعال چندجانبه خود در حالی که منافع اقتصادی و امنیتی خود را پیش میبرد، است. پیوستن اخیر این بازیگر به گروه بریکس، -که بهعنوان همکاری جنوب-جنوب معرفی شده-، بهعنوان اهرم فشار با غرب عمل میکند. با این حال، افزایش تنشها میان ایالات متحده، چین و روسیه میتواند روابط این کشور با واشنگتن را تحت فشار قرار دهد.
تهدیدات ترامپ مبنی بر اعمال تعرفههای سنگین بر اعضای بریکس، بهویژه در رابطه با تلاشهای دلاریزه کردن، نگرانیهایی در مورد محدود شدن دسترسی به بازار و کاهش حمایت نظامی ایجاد میکند و از اندونزی میخواهد تا موقعیت خود را بازنگری کند.
برای آسهآن، رقابتهای قدرتهای بزرگ تهدیدی برای همبستگی منطقهای محسوب میشود. با توجه به کنار گذاشتن چندجانبهگرایی توسط ترامپ به نفع ترتیبات دوجانبه، آسهآن با خطر تفرقه روبرو است که ممکن است برخی کشورها را به سمت گروههای مینیلیترال مانند فیلیپین با متحدان ایالات متحده همچون ژاپن و هند از طریق گروه SQUAD سوق دهد، زیرا فیلیپین به حمایت برای مقابله با رفتار تهاجمی چین در دریای چین جنوبی نیاز دارد. بنابراین، حفظ استقلال استراتژیک بسیار حیاتی خواهد بود.
همصدایی با چین؟
بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید واجرای رویکرد تراکنشی «آمریکا اول» در سیاست خارجی، دوباره احساس عمیقی از عدم قطعیت برای آسهآن و کشورهای عضو آن بهوجود آورده است. تجربه قبلی از دوره اول ریاستجمهوری رئیس جمهوری آمریکا نشان میدهد که احتمالاً آسهآن در این دوره کنار گذاشته خواهد شد، زیرا دولت به رویکرد دوجانبه «هنر توافق» باز خواهد گشت.
تصاحب ریاست آسهآن توسط مالزی در سال ۲۰۲۵ و اعلامیه آتی این اتحادیه که پیشنهاد ترامپ برای اخراج فلسطینیها از غزه به کشورهای همسایه را محکوم میکند؛ همراه با انتقادات شدید کوالالامپور از واشنگتن بهدلیل همدستی در آنچه که بهعنوان نسلکشی توصیف میکند، احتمالاً جایگاه آسهآن را در نظر کاخ سفید بهبود نمیبخشد.
جنگ تعرفهها و ضدتعرفهها میان ایالات متحده و چین بهعنوان بخشی از رقابت استراتژیک میان دو قدرت، هم فرصتها و هم تهدیدهایی برای منطقه ایجاد میکند. تعرفههایی که در دوره اول ریاستجمهوری ترامپ وضع شد و تحت دولت بایدن ادامه یافت، منجر به ورود سرمایه و ظرفیت تولید چین به منطقه شد، زیرا شرکتها برای اجتناب از مالیاتهای اضافی کارخانههای خود را به این منطقه منتقل کردند؛ این روند احتمالاً با اجرای تدابیر حمایتی بیشتر در آینده شدت خواهد یافت.
اما در عین حال، احتمال وضع تعرفههای ترامپ علیه کشورهای جنوب شرق آسیا و آسهآن -با توجه به اینکه او حتی با متحد نزدیک خود کانادا، هم چنین کاری کرد- تهدیدی برای منطقهای است که هنوز به شدت به صادرات به ایالات متحده وابسته است.
کامبوج، لائوس و میانمار قبلاً روابط نزدیک خود با جمهوری خلق چین را روشن کردهاند. در مقابل، برونئی، مالزی، سنگاپور، اندونزی، تایلند، فیلیپین، ویتنام (که بسیاری از آنها هنوز درگیر اختلافات با چین در مورد ادعاهای خط دهگانه این کشور در دریای چین جنوبی هستند) احتمالاً به ادامه فرآیند تنوع اقتصادی و امنیتی با شرکای خود مانند استرالیا، ژاپن و کره جنوبی ادامه خواهند داد.
بخش سایتخوان، صرفا بازتابدهنده اخبار رسانههای رسمی کشور است.