بررسی تسهیلات‌دهی بانک‌ها در۶ ماه نخست سال جاری نشان می‌دهد
رشد ۲ برابری وام به بنگاه‌ها
گزارش بانک‌مرکزی نشان می‌دهد بانک‌ها در ۶ ماه نخست سال‌جاری ۷/ ۶۹۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات به بخش‌های اقتصادی داده‌اند که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۸۲ درصدی داشته است. بیشترین تسهیلات بانکی در بخش‌های اقتصادی به بخش خدمات با حدود ۲۴۴ هزار میلیارد تومان تعلق داشته است. از سوی دیگر هدفی که بانک‌ها به آن بیشترین تسهیلات را داده‌اند تامین سرمایه در گردش بوده که حدود ۴۲۲ هزار میلیارد تومان از سهم تسهیلات‌دهی بانک‌ها را شامل می‌شود.
گزارش ۶ ماهه تسهیلات دهی به بخش‌های اقتصادی
بانک‌مرکزی در آخرین گزارش منتشر شده، جزئیات تسهیلات‌دهی به بخش‌های اقتصادی را در مدت ۶ ماه نخست سال‌جاری منتشر کرد. این آمارها نشان می‌دهد که در مدت مذکور سیستم بانکی کشور حدود ۷/ ۶۹۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات به پنج بخش اقتصادی «کشاورزی»، «صنعت و معدن»، «مسکن و ساختمان»، «بازرگانی» و «خدمات» تخصیص داده است. مقایسه نشان می‌دهد در ۶ ماه نخست سال‌جاری به نسبت مدت مشابه سال گذشته حدود ۸۲ درصد رشد در تسهیلات‌دهی رخ داده است. براساس گزارش منتشر شده بیشترین تسهیلات داده شده در میان پنج بخش اقتصادی، خدمات بوده که حدود ۵/ ۲۴۴ هزار میلیارد تومان، معادل ۳۵ درصد از کل تسهیلات ۶ ماهه را به خود اختصاص داده است. علاوه براین بخش صنعت و معدن نیز حدود ۳۱ درصد از کل تسهیلات را شامل می‌شود که حدود ۸/ ۲۱۲ هزار میلیارد تومان است. پس از آن بخش کشاورزی در رتبه بعدی قرار دارد که در مدت مذکور حدود ۳/ ۱۴۱ هزار میلیارد تومان از کل تسهیلات را به خود اختصاص داده و سهم ۲۰ درصدی از کل مبلغ تسهیلات را شامل می‌شود. بخش کشاورزی و خدمات به ترتیب با سهم ۷ درصدی و ۶ درصدی در رتبه‌های بعد قرار دارند. تا پایان شهریورماه حدود ۸/ ۴۹ هزار میلیارد تومان از کل تسهیلات بانکی به بخش کشاورزی و ۴/ ۳۹ هزار میلیارد تومان به صنعت مسکن و ساختمان تعلق داشته است. ۸/ ۸ هزار میلیارد تومان باقی مانده تسهیلات نیز که یک درصد از کل تسهیلات را شامل می‌شود به بخش متفرقه اختصاص داشته است.
مقایسه تسهیلات‌دهی در بازه ۶ ماهه سال‌جاری و ۹۸
آمارهای بانک‌مرکزی نشان می‌دهد در نیمه نخست سال‌جاری به نسبت مدت مشابه سال گذشته، تسهیلات‌دهی رشد ۸۲ درصدی را تجربه کرده است. مقایسه‌ها نشان می‌دهد اگر تسهیلات به بخش متفرقه که در واقع بخشی است که پنج صنعت اصلی را شامل نمی‌شود، کنار بگذاریم، بیشترین رشد تسهیلات‌دهی به بخش بازرگانی تعلق داشته است. آمارها نشان می‌دهد در مدت ۶ ماه نخست سال ۹۸ حدود ۹/ ۶۸ هزار میلیارد تومان تسهیلات به بخش بازرگانی داده شده است، درحالی‌که در مدت مشابه سال‌جاری این مبلغ با رشد ۱۰۵ درصدی همراه بوده است. به عبارت دیگر تسهیلات‌دهی به این بخش تقریبا دو برابر شده است. به‌علاوه رشد تسهیلات‌دهی در بخش خدمات نیز با رشد ۸۲ درصدی به نسبت مدت مشابه سال گذشته همراه بوده است. آمارها نشان می‌دهد در نیمه نخست سال گذشته، سهم تسهیلات‌دهی به بخش صنعت و معدن ۴/ ۱۱۸ هزار میلیارد تومان بوده که با رشد ۸۰ درصدی در مدت مشابه سال‌جاری حدود ۸/ ۲۱۲ هزار میلیارد تومان شده است. مقایسه نشان می‌دهد میزان تسهیلات دهی در بخش کشاورزی نیز حدود ۵۶ درصد رشد داشته و از حدود ۹/ ۳۱ هزار میلیارد تومان به ۸/ ۴۹ هزار میلیارد تومان رسیده است.
رشد تسهیلات‌دهی در مدت ۶ ماه سال‌جاری به نسبت مدت مشابه سال گذشته در بخش مسکن و ساختمان، کمترین رشد را ثبت کرده است. آمارها نشان می‌دهد در این مدت تسهیلات این بخش ۳۹ درصد افزایش داشته است. این رشد کم می‌تواند نشانه‌ای از کمبود تقاضا برای تسهیلات این بخش اقتصادی باشد. البته افزایش قیمت مسکن در ۶ ماه نخست سال‌جاری نیز یکی از دلایل رکود این صنعت و عدم تمایل فعالان اقتصادی به تولید در این بخش بوده است. البته یکی دیگر از نکات جالب گزارش بانک‌مرکزی رشد ۲۳۰۰ درصدی تسهیلات به بخش متفرقه در سال‌جاری به نسبت مدت مشابه سال گذشته بوده است. می‌توان گفت تسهیلات ثبت شده در این بخش هر تسهیلاتی را به جز تسهیلات‌دهی به پنج بخش بزرگ اقتصادی شامل می‌شود، اما از آنجا که در این گزارش دقیقا از جزئیات این ردیف اطلاعی نیست، نمی‌توان تحلیلی از افزایش بیش از ۲ هزار درصدی تسهیلات این بخش بیان کرد.
رشد ۸۲ درصدی کل تسهیلات داده شده به بخش‌های اقتصادی نشان می‌دهد بانک‌ها برای اعطای وام بیش از پیش از ذخایر خود استفاده کرده‌اند. اگرچه از روی آمار منتشر شده نمی‌توان گفت که منبع تسهیلات داده شده دقیقا از چه محلی بوده اما با توجه به سایر شاخص‌های اقتصادی این احتمال وجود دارد که رد پای منابع بانک‌مرکزی در این تسهیلات‌دهی وجود دارد. البته در ۶ ماه نخست سال‌جاری حدود ۷۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات کرونایی پرداخت شد که به‌صورت مستتر در اعداد و ارقام این گزارش دیده می‌شود.
۶۱ درصد تسهیلات برای تامین سرمایه در گردش
آمار بانک‌مرکزی از تسهیلات‌دهی بانک‌ها به بخش‌های اقتصادی، اهداف تسهیلات‌دهی را نیز شامل می‌شود. این گزارش نشان می‌دهد که در یک دسته‌بندی کلی، بانک‌ها به ۶ هدف «ایجاد»، «تامین سرمایه در گردش»، «تعمیر»، «توسعه»، «خرید کالای شخصی» و «خرید مسکن» تسهیلات می‌‌دهند. این آمارها نشان می‌دهد بیشترین سهم در تسهیلات‌دهی به هدف تامین سرمایه درگردش تعلق داشته که حدود ۶۱ درصد از کل تسهیلات را شامل می‌شود. براساس آمار منتشر شده در ۶ ماه نخست سال‌جاری حدود ۶/ ۴۲۲ هزار میلیارد تومان از تسهیلات داده شده به هدف تامین سرمایه در گردش بوده است. پس از آن هدف ایجاد با سهم حدودی ۳/ ۱۳ درصد در جایگاه دوم قرار دارد. در نیمه نخست سال‌جاری حدود ۵/ ۹۲ هزار میلیارد تومان از تسهیلات بانکی به علت ایجاد یک بنگاه اقتصادی پرداخت شده است. خرید کالای شخصی نیز از اهدافی است که حدود ۷/ ۹ درصد از کل تسهیلات را به خود اختصاص داده است. این سهم تا پایان شهریور ماه حدود ۳/ ۶۲ هزار میلیارد تومان بوده است. هدف توسعه نیز در حدود ۸ درصد از کل تسهیلات داده شده در ۶ ماه نخست سال‌جاری را به خود اختصاص داده است که حدود ۷/ ۵۶ هزار میلیارد تومان بوده است. نکته قابل‌توجه این است که خرید مسکن کمترین سهم را در میان اهداف ۶ گانه به خود اختصاص داده است. بانک‌های کشور تا پایان سال‌جاری حدود ۱۴ هزار میلیارد تومان برای خرید مسکن تسهیلات‌دهی کرده‌اند که سهم ۲ درصدی از کل تسهیلات داده شده را به خود اختصاص داده است.
