نرخ سود بین بانکی عامل ریزش شاخص بورس نیست
افزایش نرخ سود بینبانکی هم که در این ماهها اتفاق افتاده است، بهدلیل فقدان اوراق بهادار دولتی در ترازنامه بانکها و موسسات اعتباری دارای کمبود نقدینگی و بهتبع آن، وجود محدودیت در استفاده از اعتبارگیری قاعدهمند بانکها از بانکمرکزی رخ داد. این در حالی بود که در این دوره نرخ تامین مالی بانکهای دارای اوراق بدهی دولتی از کریدور نرخسود خارج نشد. حتی کار بهجایی رسید که بانکمرکزی به تمام بانکها و موسسات اعتباری توصیه کند بخشی از سبد دارایی خود را به اوراق بدهی دولتی اختصاص دهند تا در شرایط کمبود نقدینگی از آنها بهعنوان وثیقه دریافت اعتبار از بانکمرکزی استفاده کنند.
کارشناسان عوامل دیگری را در ریزش شاخص بورس موثر میدانند و نمیتوان نرخ سود بین بانکی را عامل اصلی وضعیت اقتصادی موجود عنوان کرد. مهدی افضلیان، کارشناس اقتصادی گفت: نرخ سود بین بانکی چیزی است که بانکها از قبل تعاملات پولی به همدیگر میدهند و بهرهای را از این محل از این طریق تامین میکنند. وقتی این نرخ سود بین بانکی افزایش پیدا کند، قاعدتا بانکها برای اینکه آن نقدینگی موردنیاز را تامین کنند دست به افزایش نرخ سپردهها میزنند که این نقدینگی را از بازار خارج از سیستم بین بانکی تامین کنند تا خیلی درگیر نرخهای بین بانکی نشوند. وی افزود: بنابراین تاثیری که برای افزایش نرخ بین بانکی داریم اثر خود را روی نرخ سپرده بانکی میگذارد و اینگونه نیست که نرخ بین بانکی افزایش پیدا کند و نرخ سپرده بانکی کاهش پیدا کند. افضلیان ادامه داد: با این حال، نرخ سود سپردهها هماکنون تغییری نداشته و قاعدتا نباید تاثیری روی شاخص نزولی بورس داشته باشد. البته اینها با هم تقدم و تاخر دارد؛ یعنی نرخ بین بانکی افزایش پیدا کند، نرخ سود بانکی را هم تغییر میدهد و این احتمالا در آینده افزایش پیدا خواهد کرد، اما تاثیر آن بر شرایط الان بورس معین نیست.
این تحلیلگر بازار بورس و سرمایه تصریح کرد: اینکه ما ریزشی در بازار سرمایه داشتیم خیلی ارتباط مستقیمی با افزایش نرخ سود بین بانکی ندارد. خبری هم که آمده مبنی بر تاثیرگذاری این عامل تا حدی شرایط را از چیزی که هست بدتر کرده، اما اینگونه نمیتوان گفت که چون این نرخ متغیر بوده پس شاخص از دو میلیون و صد هزار واحد کاهش شدید داشته است. افضلیان با اشاره به اینکه مدتها است که بورس شرایط نامتعادلی را تجربه میکند، اظهار کرد: این چیزی بوده که از قدیم هم بوده و بنابراین در حالحاضر، این عامل سود بین بانکی تنها عامل اثرگذار نیست، بلکه یکسری عوامل دستبهدست هم دادهاند که باعث شده این کاهش در بازار بورس را شاهد باشیم. او اضافه کرد: مجموعهای از متغیرها باعث ریزش بازار شده که میتوان از آن جمله به این اشاره کرد که مثلا دعوت و تبلیغاتی که توسط مسوولان برای بورس شد، مردم را به سمت بازار سرمایه کشاند یا گاهی اوقات شوآفهایی صورت گرفت که بازار سرمایه رشد بیش از اندازهای داشته و مردم سرمایه خود را وارد آن کنند، اینها عواملی بوده که باعث نوسانات و ایجاد ریزش بازار در میانمدت شد. این کارشناس اقتصادی یادآور شد: همچنین برخی قوانینی که ایجاد شد و سرکوبهای قیمتی که توسط حقوقیهای بازار صورت گرفته، مجموعه عوامل ریزش بازار بورس بوده است. وی در پایان با بیان اینکه وظیفه مسوولان بهجای ایجاد جو روانی، بازگرداندن اعتماد به بازار بورس و سرمایه است، گفت: بعد از یک زمانی هم اگر اعتماد بازار از بین برود این اعتماد مجددا بازنمیگردد و سرمایهگذاران رفتارهای هیجانی بیشتری در آینده از خود نشان میدهند.