دست‌اندازهای رقابت بخش خصوصی در تولید واکسن بررسی شد
مانع تولید واکسن ایرانی
از این رو نوع بررسی هم متفاوت است. از سوی دیگر، در کشورهای دیگر چون ممکن است واکسن جدید نسبت به دیگر واکسنها مزیت و برتری داشته باشد با همان فرآیند بررسی می‌شود؛ حتی اگر واکسیناسیون گسترده هم انجام شده باشد. سوال مشخصی که در این خصوص مطرح است، این است که چه موانعی بر سر همکاری وزارت بهداشت با این شرکت‌ها وجود دارد؟ آیا در این رقابت با شرکت‌ها برخورد سلیقه‌ای می‌شود و پای منافع این شرکت‌ها در میان است؟ بررسی‌های رسمی نشان می‌دهد که در حال حاضر برخی از شرکت‌های خصوصی در حوزه تولید واکسن داخلی ورود کرده‌اند، اما در انتظار مجوز اضطراری برای ورود به بازار هستند. وجود واکسن‌های تولید داخل در کنار واکسن‌های وارداتی می‌تواند به عنوان بازوی کمکی در فرآیند واکسیناسیون عمل کند. از سوی دیگر به دلیل اینکه هرگونه تاخیر یا امهال در فرآیند واکسیناسیون به طور مستقیم با جان مردم سروکار دارد، اخیرا برخی از شرکت‌های خصوصی با کشورهای پیشرفته اروپایی در این زمینه وارد همکاری شده‌اند، با وجود این، جای این واکسنها در سبد واکسیناسیون کشور خالی است.
چرایی عدم‌فعالیت بخش خصوصی
هاله حامدی‌فر، یکی از فعالان حوزه سلامت توضیحاتی در این خصوص ارائه کرد. بررسی آمارهای رسمی نشان می‌دهد، با وجود اینکه سرعت واکسیناسیون در ۲۰ روز اخیر جهش خوبی پیدا کرده است، اما برای مهار پاندمی با سویه‌های متنوع آن کفایت نمی‌کند. ایران با بیش از ۵ میلیون و ۵۰۸ هزار مبتلا به کرونا در رتبه هشتم کشورهای دارای بیشترین آمار مبتلایان قرار گرفته است. کشورمان همچنین به لحاظ تعداد فوتی‌های روزانه بعد از روسیه و مکزیک در رتبه سوم قرار دارد. افزون بر این، کارشناسان بر این باورند که ایمنی کامل دو هفته بعد از تزریق دز دوم حاصل می‌شود، حال اینکه درصد بالایی از افراد جامعه مشمول این قاعده نمی‌شوند. بنابراین به نظر می‌رسد برای تسریع واکسیناسیون و کاهش بیشتر مبتلایان و فوتی‌های روزانه، واکسن‌های دیگر تولید داخل نیز در سبد واکسیناسیون قرار بگیرند. در حال حاضر، برخی از شرکت‌های خصوصی در حوزه تولید واکسن داخلی وارد شده‌اند، اما در انتظار مجوز اضطراری برای ورود به بازار هستند. وجود واکسن‌های تولید داخل در کنار واکسن‌های وارداتی می‌تواند خیلی موثر باشد و به‌عنوان بازوی کمکی در فرآیند واکسیناسیون عمل کند. مورد دیگر این است که به دلیل اینکه هرگونه تاخیر یا امهال در فرآیند واکسیناسیون به طور مستقیم با جان مردم سروکار دارد، اخیرا برخی از شرکت‌های خصوصی با کشورهای پیشرفته اروپایی در این زمینه وارد همکاری شده‌اند. در این خصوص بررسی‌های رسمی نشان می‌دهد، به دلیل اینکه سیاست واحدی در برابر شرکت‌های تولید داخل واکسن کرونا اتخاذ نشده است، این شرکت‌ها فرصت حضور در فرآیند واکسیناسیون را پیدا نکرده‌اند.
در حالی که صدور مجوز اضطراری تصمیمی با نگرش کلان کشوری است و به طور قطع فردی با نگرش کلان به همه ارزش‌‌‌ها و مسائل جامعه باید در این خصوص تصمیم‌گیری کند، استدلالی که در زمینه عدم صدور مجوز تولید واکسن مطرح می‌شود، این است که در زمان ارائه نتایج واکسن دیگر شرایط کشور فرق داشت و در حال حاضر واردات واکسن داریم؛ پس نوع بررسی هم متفاوت است. البته این صحبت جواب مشخص و واضحی هم دارد. سازمان غذا و داروی آمریکا شرایط ویژه‌‌‌ای برای مجوز اضطراری به فایزر در نظر گرفت، ولی با سایر تولیدکنندگان واکسن مثل جانسون اند جانسون و کوواکس این را مطرح نکرد. از سوی دیگر، در کشورهای دیگر چون ممکن است همان واکسن جدید نسبت به سایرین مزیت و برتری داشته باشد، با همان فرآیند بررسی می‌شود؛ هرچند واکسیناسیون گسترده هم انجام شده باشد. از این رو در شرایط فعلی که فرآیند واکسیناسیون تسریع شده، به دلیل اهمیت این موضوع باید شرایط یکسانی برای صدور مجوز شرکت‌های تولید داخل در نظر گرفته شود. سوال مشخصی که در این خصوص مطرح است، این است که چه موانعی بر سر همکاری وزارت بهداشت با این شرکت‌ها وجود دارد؟ در این رقابت با شرکت‌ها برخورد سلیقه‌ای می‌شود یا پای منافع این شرکت‌ها در میان است؟
ذخیره ۱۷میلیون دزی واکسن
بر اساس آخرین آمارهای رسمی تاکنون به میزان۶۰ میلیون و ۳۲۳ هزار و ۶۰۶ دز انواع واکسن کرونا در قالب ۵۵ محموله وارد کشور شده است. بر اساس آمار منتشرشده از سوی گمرک، بیشترین واردات واکسن از ۱۵ بهمن‌‌‌ماه ۹۹ تا ۳۱ شهریورماه سال‌جاری مربوط به واکسن سینوفارم چین با ۳۲ محموله بالغ بر ۵۰ میلیون و ۷۲۶ هزار و ۳۹۶ دز بوده است. پس از آن، سه محموله واکسن آسترازنکا (وارداتی از ژاپن) با ۲ میلیون و ۹۱۱ هزار و ۸۱۰ دز، یک محموله کوواکس وارداتی از ایتالیا با یک‌میلیون و ۴۵۲ هزار دز، یک محموله واکسن آسترازنکای وارداتی از چین- سبد کوواکس با یک میلیون و ۴۴۹ هزار و ۶۰۰ دز، ۱۲ محموله واکسن روسی اسپوتنیک با یک‌میلیون و ۳۴۵ هزار دز، دو محموله واکسن آسترازنکای وارداتی از روسیه با ۹۶۳ هزار دز، یک محموله کوواکس وارداتی از کره‌جنوبی با ۷۰۰ هزار و ۸۰۰ دز، دو محموله واکسن آسترازنکای وارداتی از اتریش با ۶۵۰ هزار دز و یک محموله واکسن بهارات هندی با ۱۲۵ هزار دز وارد کشور شده است. بر پایه این آمارها، بیشترین میزان واردات واکسن در شهریورماه امسال تاکنون با ۳۳ میلیون و ۶۴۳ هزار و ۹۹۶ دز بوده است. بنا بر آخرین آمار رسمی تاکنون از طریق خطوط اول و دوم تولید در کاخانه شفافارمد، حدود ۱۴ میلیون دز واکسن کووایران‌برکت تولید و روانه بخش کنترل کیفیت شده که در این مرحله، بررسی کیفیت واکسنها به ۱۶ تا ۲۰ روز زمان نیاز دارد و پس از تایید کیفیت تحویل وزارت بهداشت میشوند. علاوه بر این حدود ۶ میلیون دز واکسن برکت تحویل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شده است. از این رو می‌توان گفت با توجه به اینکه حدود ۴۹ میلیون دز واکسن تزریق شده، ذخیره واکسیناسیون کشور حدود ۱۷ میلیون دز است. در نهایت اینکه اگر موانع تولید داخلی واکسن رفع شود، با توجه به خوشنامی برخی از شرکت‌های خصوصی داخلی این میزان بیش از گذشته شود.
پیک پنجم در مدار نزولی
بررسی آمارهای رسمی نشان می‌دهد که روز گذشته به میزان ۱۵ هزار و ۲۹۴ نفر ابتلای جدید به کرونا شناسایی شد که از این میزان معادل ۲ هزار و ۱۶۱ نفر بستری شدند. علاوه بر این در دومین روز از مهرماه سال‌جاری برابر ۲۸۴ نفر بر اثر این بیماری فوت کردند و تعداد بیماران بدحال بستری شده در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها نیز به میزان ۶هزار و ۵۰۲ نفر برآورد شد. مورد دیگر اینکه نسبت ابتلا به تست به میزان ۲/ ۱۴ درصد گزارش شد که کمترین میزان در پنج روز گذشته محسوب می‌شود. بنابراین می‌توان گفت، با تسریع و نیز تنوع‌بخشیدن به سبد واکسیناسیون، شاخص‌های کرونایی در پیک پنجم در روندی نزولی قرار گرفته، به نحوی که شواهد آماری بر این موضوع دلالت دارند. این شواهد آماری شامل مبتلایان روزانه، فوتی‌های روزانه، نسبت ابتلا به تست، وضعیت بیماران بدحال و افراد بستری شده است.
رسیدن به هدف نخست تا ۲ ماه دیگر
بنا بر گزارش‌های رسمی تا روز جمعه به میزان ۳۴ میلیون و ۷ هزار و ۳۸۰ نفر در کشور دز اول و برابر ۱۵ میلیون و ۹۳ هزار و ۲۹۲ نفر نیز دز دوم را دریافت کرده‌اند. با این احتساب در مجموع به میزان ۴۹ میلیون و ۱۰۰ هزار و ۶۷۲ دز واکسن در کشور تزریق شده است. مورد دیگر اینکه به میزان ۴۰ درصد از جمعیت کشور حداقل یک دز و برابر ۱۸ درصد نیز دو دز واکسن دریافت کرده‌اند. علاوه بر این تحلیل‌های رسمی نشان می‌دهد که از ۱۶ شهریور روند واکسیناسیون سرعت گرفته است، به نحوی که میانگین هفتگی واکسیناسیون در دو هفته منتهی به ۲۴ و ۳۱ شهریور بیش از یک میلیون و ۱۰۰ هزار دز بوده است. در بازه زمانی مذکور واکسن‌های وارداتی شامل اسپوتنیک، سینوفارم، بهارات و آسترازنکا و واکسن برکت نیز به عنوان تنها واکسن تولید داخل در سبد واکسیناسیون بوده است. در نهایت اینکه اگر فرض کنیم دولت بتواند روزانه به میزان یک میلیون و ۱۰۰ دز واکسن در روز تزریق کند، ۶۴ روز طول خواهد کشید که بتواند حدود ۷۰ درصد از افراد جامعه را واکسینه کند. به عبارت دیگر تا روز ۶ آذر حدود ۷۰درصد جامعه به طور کامل واکسینه میشوند. این موضوع در حالی برقرار است که مشکلی در واردات و نیز تولید داخلی واکسن وجود نداشته باشد. البته به نظر می‌رسد که با تسریع در واکسیناسیون و اضافه شدن دیگر واکسن‌های داخلی نظیر فخرا، نورا، اسپایکوژن و پاستور تا آخر آبان این هدف محقق شود.
