متروی پایتخت در انتظار بودجه
همچنین مصطفی بروجردی، مشاور مدیرعامل و مدیر برنامه‌ریزی شرکت راه‌آهن شهری تهران و حومه (مترو) نیز با اشاره به اقدامات انجام شده توسط این شرکت در سال گذشته شامل بهره‌برداری از ۱۸ کیلومتر مسیر، ۷ ایستگاه، دو پست ۲۰/ ۶۳ کیلوولت برق فشار قوی و نیز افزوده شدن ۷ رام قطار به ناوگان مترو تهران تاکید می‌کند: ممکن است عملکرد شرکت مترو در سال ۹۸ بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته از دید ما قابل قبول نباشد، اما نگاهی به عملکرد بر اساس بودجه تخصیص داده شده به شرکت مترو در سال گذشته بیانگر این است که کارنامه مترو در این سال قابل قبول است.
سیستم برنامه‌ریزی مترو «پویا» می‌شود
علی امام در این خصوص عنوان می‌کند: تغییر روال برنامه‌ریزی در شرکت مترو از سال ۹۷ آغاز شد. سال گذشته این موضوع را به صورت آزمایشی اجرا کردیم، اما در سال ۹۹ مصمم هستیم سیستم برنامه‌ریزی را به طور کامل تغییر دهیم و از طریق سامانه‌هایی که ایجاد کرده‌ایم عملکرد را در پایین‌ترین لایه‌ها و سطوح اجرایی و ستادی متناسب با هر میزان تامین مالی در هر مقطع زمانی کنترل و به صورت پویا اداره کنیم تا ضمن اداره موفق امور بتوانیم بر اساس شعار سال‌جاری مبنی بر جهش تولید اهداف و برنامه‌های کلان شرکت را پیش ببریم.
این در حالی است که بر اساس گفته مدیر برنامه‌ریزی شرکت مترو این شرکت در حال بازنگری و جابه‌جایی اولویت‌های خود در سال جاری است تا بتواند چالش مالی و بحران کرونا را به شیوه بهتری مدیریت کند. برای شرکت مترو از طریق منابع مختلف در سال ۹۹ بودجه‌ای معادل ۵ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان تصویب شده که پیش‌بینی می‌شود ۲ تا ۳ هزار میلیارد تومان آن محقق شود.
بروجردی در تشریح دلیل بازنگری اولویت‌های شرکت مترو در سال ۹۸ مطرح می‌کند: برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در شرکت مترو بر اساس اعداد و ارقامی معادل ۶ هزار میلیارد تومان است، اما پیش‌بینی می‌شود با کاهش تخصیص‌ها در سال جاری مواجه باشیم. از این رو در بخش برنامه‌ریزی در حال بازنگری و جابه‌جایی اولویت‌ها هستیم تا بتوانیم خدمات‌رسانی به شهروندان را همانند سال‌های گذشته به خوبی انجام دهیم.
گویا دغدغه اصلی شرکت مترو در سال‌جاری بیش از اداره امور در شرایط شیوع ویروس کرونا، موضوعات مالی است. این شرکت پیش از این عنوان کرده بود که به محض واریز مبلغ مشارکت ۹۱۰ میلیارد تومانی بانک آینده در فاصله زمانی ۶ ماه ۶ کیلومتر از خط ۶ با ۶ ایستگاه امکان بهره‌برداری دارد. همچنین چهار ایستگاه از خط ۷ نیز به محض تامین نقدینگی در سال ۹۹ به بهره‌برداری می‌رسد. از سوی دیگر تلاش‌های شرکت مترو در سال گذشته برای تامین ایمنی و کاهش فاصله حرکتی خطوط مترو در تهران منجر به ساخت چهار پست برق فشار قوی شد که دو مورد از این تعداد شامل نوبنیاد در خط ۳ و اکباتان در خط ۴ در دی و بهمن سال گذشته به بهره‌برداری رسید، اما پست برق قلعه مرغی در خط ۳ و پست برق شرقی خط ۷ که در آستانه بهره‌برداری بود به دلیل کمبود نقدینگی افتتاح نشد و بهره‌برداری از آن به سال جاری موکول شد.
از این رو مواجهه همیشگی این شرکت با مشکل تامین مالی باعث شده است که در سال‌های گذشته رایزنی‌ها و پیگیری‌هایی را برای تغییر ساختار مترو و ایجاد درآمد پایدار برای توسعه خطوط در سال‌های گذشته انجام دهد. از جمله این موارد پیگیری برای تخصیص تبصره TOD به عنوان درآمد پایدار برای توسعه خطوط مترو در متمم بودجه سال گذشته شورای شهر است؛ موضوعی که می‌تواند مبلغی بالغ بر ۵۰۰ تا یک هزار میلیارد تومان را به صورت متغیر و متناسب با شرایط علاوه بر منابع تصویب شده در بودجه برای توسعه خطوط مترو از این پس فراهم کند.
تلاش برای اتکای مالی مترو
اما در اقدامی دیگر، شرکت مترو درصدد است همانند دهه ۸۰ ساختار این شرکت را با تجمیع سیستم مدیریتی شرکت‌های بهره‌برداری متروی تهران، واگن‌سازی و مجتمع‌های ایستگاهی و نیز تاسیس شرکتی جدید برای تامین تجهیزات مترو به شکل هلدینگ درآورد تا از این پس از طریق هماهنگ کردن رویه مدیریتی و تجمیع درآمدها، اتکای مالی شرکت را افزایش دهد و درآمد پایدار بیشتری برای توسعه خطوط فراهم کند.
مدیرعامل شرکت مترو ضمن تایید این موضوع عنوان می‌کند: در ادامه تلاش‌ها برای رفع چالش‌های مالی که به دلیل شرایط اقتصادی کشور و نیز تحریم‌ها روز به روز بیشتر می‌شد علاوه بر اقدامات صورت گرفته اقدام به تاسیس واحد مدیریت سرمایه‌گذاری در شرکت متروی تهران کردیم تا به این صورت بتوانیم با استفاده از مدل‌های مختلف تامین مالی و سرمایه‌گذاری منابع مورد نیاز برای توسعه خطوط قدیمی و نیز ساخت خطوط جدید را تامین کنیم.
بدون شک دستیابی شرکت مترو به درآمد پایدار موضوعی است که نه تنها در سرعت توسعه و تکمیل خطوط اثرگذار است، بلکه دست شرکت مترو را برای توسعه خدمات خود در حوزه مناسب‌سازی ایستگاه‌ها، تامین ایمنی خطوط و افزایش پست‌های برق باز می‌گذارد؛ مواردی که بدون شک در کاهش سرفاصله حرکتی قطارها و بهبود خدمات‌رسانی به شهروندان نیز موثر است.
به همین دلیل برنامه‌ریزی‌ها برای تاسیس یک شرکت که بتواند در حوزه تامین تجهیزات با رویکرد داخلی فعالیت کند، ایجاد کارگروه بومی‌سازی با هدف شناسایی، بررسی و تشویق توان داخلی در ساخت تجهیزات گسترده مورد نیاز مترو، همکاری با معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری برای جمع‌آوری مجموعه‌ای موثر از افراد یا شرکت‌های طراح و سازنده ناوگان و انعقاد قرارداد ساخت یک رام قطار ملی برای اولین مرتبه در کشور از جمله این تلاش‌ها است.
امام با تاکید بر این موضوع عنوان می‌کند: در حال حاضر بالغ بر۳۰ درصد از طراحی‌ها برای ساخت واگن ملی انجام شده و پیش‌بینی می‌شود با اتمام این طرح توان تولید داخل در ساخت ناوگان از ۲۷ درصد فعلی به ۸۵ درصد افزایش یابد.
این که بازنگری سیاست‌ها، تغییر روند برنامه‌ریزی و تغییرات ساختاری عظیمی که قرار است در سال‌جاری در این شرکت رخ دهد، می‌تواند از شرکت هلدینگ مترو در پایان سال ۹۹ مجموعه‌ای مستقل با درآمد پایدار بسازد یا خیر، موضوعی است که با گذشت زمان می‌توان شاهد آن بود.
