۱۵ راهکار برای افزایش تابآوری بخش کشاورزی در مقابل سیل
طبق بررسیها سیل در سالهای اخیر بیش از ۱۰۰هزار میلیارد تومان خسارت مالی به دنبال داشته که یکی از بخشهای متاثر از سیل بخش کشاورزی است، بنابراین ضرورت تابآوری بخش کشاورزی و منابع طبیعی از مخاطرات سیل از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است. مجموعه اقداماتی که میتواند منجر به افزایش تابآوری نظامهای کشاورزی و منابع طبیعی در برابر رخداد سیل شود، به شرح زیر است:
جلوگیری از شخم در راستای شیب در اراضی شیبدار، تراسبندی و اختصاص اراضی شیبدار به باغات یا محصولات علوفهای چندساله همراه با مدیریت صحیح و اصولی.
رعایت تناوب زراعی و توسعه کشت بقولات بهویژه در مناطقی که با فرسایش آبی و بادی روبهرو هستند.
ترویج کشاورزی حفاظتی با حفظ کاه و کلش در سطح خاک در اراضی کشاورزی بهخصوص در اراضی شیبدار. تغییر تقویم کشت با توجه به فصل و سابقه وقوع سیلاب در صورت امکان.
اجرای عملیات اصولی آبخیزداری و حفاظت آبوخاک و بیولوژیک؛ تهیه نقشه پهنهبندی سیل با استفاده از بانک سیل استانها برای ارائه هرچه بهتر برنامههای مدیریتی و پروژههای آبخیزداری میتواند بسیار مفید واقع شود.
اجرای طرحهای آبخیزداری در مسیر رودخانههای فصلی و دائمی برای پخش یکنواخت سیلاب در مزارع و بهرهمندی مزارع از بارندگیهای فصلی و موسمی بدون ایجاد تخریب و جلوگیری از سرعت سیلاب در مسیر رودخانهها نیز بسیار کارساز است.
حفظ منابع طبیعی در مناطق بالادست و تقویت و احیای عرصههای جنگلی و مراتع برای جلوگیری از تشکیل روان آب و جریان سیل، حفظ منابع آبی و جلوگیری از فرسایش خاک.
شناسایی مسیلها، رعایت حریم رودخانهها و پرهیز از احداث هرگونه تاسیسات دامپروری و آبزیپروری در نزدیکی مسیلها و حریم رودخانهها؛ در این راستا جلوگیری از تجاوز به حریم رودخانهها و ممنوعیت کشت در بستر رودخانههایی که در درازمدت بهواسطه کاهش نزولات جوی خشکشده و کشاورزان به جهت عدمآگاهی لازم، بستر رودخانهها را به کشت و کار تخصیص دادهاند نیز میتواند مفید واقع شود. احیای این رودخانهها از طریق شناسایی مکانی آنها از طریق نقشههای هوایی در گذشته امکانپذیر خواهد بود.
عدمصدور مجوز برای ساخت تاسیسات کشاورزی در مناطق سیلخیز و سیل گیر.
توسعه و بهبود خدمات بیمهای محصولات کشاورزی و ترویج آن در بین کشاورزان و تعیین نرخ بیمه اراضی کشاورزی متناسب با خطر سیل.
بهرهگیری از ظرفیت سازمانهای مردمنهاد برای ترویج فرهنگ پاسداشت طبیعت.
تهیه نقشه خطر سیل برای اراضی کشاورزی برای ایجاد آمادگی و اندیشیدن تمهیدات لازم برای مقابله با سیلهای آینده.
فرهنگسازی عمومی برای حفظ و احیای منابع طبیعی با بهرهگیری از ظرفیت سازمانهای مردم نهاد.
پیگرد قانونی ویژه برای جلوگیری از آتشزدن کاه و کلش در سطح مزارع.
اختصاص اراضی مجاور رودخانهها به باغ بهجای زراعت؛ درختان چندساله از مقاومت بیشتری در برابر سیلابهای احتمالی در مقایسه با محصولات زراعی برخوردار هستند و خسارت وارده به آنها بهمراتب کمتر است.