نقش شتابدهندهها در ساخت یک میلیون مسکن
با ظهور انقلاب صنعتی چهارم، مفاهیم نوینی از جمله هوش مصنوعی (AI)، یادگیری ماشین (Machine learning)، اینترنت اشیا (IOT)، واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR)، بلاکچین، پردازش ابری، دادههای کلان (Big data)، مدلسازی اطلاعات ساخت (BIM) و چاپ سهبعدی (۳D Printing) در صنعت ساختمان شکل گرفتند و پهپادها و روباتها جایگزین نیروی انسانی شدند تا مفاهیمی همچون شهر هوشمند (Smart City) به تحقق پیوستند.
با توجه به گسترش روزافزون مفهوم کارآفرینی و توسعه اکوسیستم استارتآپی در کشور طی سالهای اخیر که با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی شکل گرفته، توجه به استارتآپها و شرکتهای دانشبنیان فعال در صنعت ساختمان بیش از پیش احساس میشود. چرا که تنها راه برونرفت از مشکلات موجود در بخش مسکن، تکیه به تکنولوژیهای روز دنیا برای کاهش قیمت تمامشده مسکن و همچنین افزایش کیفیت، راندمان و سرعت ساخت مسکن است. با رشد فناوری، روند بهبود و تغییر صنایع بهتر شده است، اما صنعت ساخت و ساز هنوز هم فشرده بوده و بر اساس فرآیند سنتی، با نقشه معماران یا طراحان ساختمان، توسط پیمانکاران ساخته میشود.
این در حالی است که ساختمانها با سیستمهای جدید و با توجه به تغییر خواستههای کارفرما، بسیار پیچیدهتر شدهاند، به طوری که میبینیم با اضافه شدن این پیچیدگیها، معماران، مالکان و پیمانکاران برای همسو کردن خود با این تحولات، پس از بهرهبرداری، تغییراتی را بر پیکره طراحی وارد میکنند.
این مهم در صورت همگام و جامع نبودن اطلاعات ساختمان تزاحماتی بین عناصر دیگر ساختمان هم به وجود میآورد، پس نقشههای بیشتری از سوی معمار نیاز است تا بتواند این تزاحمات را با برنامهای یکپارچه و قابل پیگیری در تمامی مراحل کار در مرحله پیش از بهرهبرداری ایجاد کند. مدلسازی اطلاعات ساخت (BIM)، با استفاده از دادهپردازیها و برنامههای نرمافزاری گوناگون، این امکان را فراهم میآورد که درصورت تغییر در یک مرحله از طراحی، پیشبینی دیگر تغییرات میسر بوده و تغییرات ساختاری پس از بهرهبرداری کاهش مییابد. در نهایت این سرویس ارائه شده در حوزه صنعتیسازی، بالا رفتن سرعت ساخت، کنترل کیفیت بالاتر، بهینهسازی در مصرف مصالح و انرژی و کاهش هزینههای ساخت را ارائه میکند و در حوزه BIM افزایش یکپارچگی، کاهش تعارضات طرح و ساخت، کاهش هزینه، زمان و افزایش کارآیی و بهرهوری از مزایای استفاده از آن است. هم اکنون در کشور ما، شرکتهای دانشبنیانی هستند که با بهرهگیری از هوش مصنوعی، رایانش ابری و پردازش موازی، بهینهترین حالت ممکن برای مقاطع یک سازه را پیدا میکنند. در این سیستم، گزینههای متعددی که برای یک سازه میتوانند مطرح باشند، هوشمندانه، سریع و با قیمت محاسباتی معقول، کنترل میشود و گزینهای که دارای وزن کمتر، ایمنی کافی و اجراپذیری مطلوب باشد، بهعنوان گزینه بهینه مطرح میشود. همچنین شرکتهای فناوری در حال فعالیت هستند که با بهرهگیری از مصالح موجود در محل و با استفاده از روشهای دوستدار محیطزیست، اقدام به ساخت سریع خانه در شرایط اقلیمی مختلف میکنند. در همین راستا، استارتآپ ژئومارس با بهرهگیری از دانش فنی متخصصان داخلی و خارجی اقدام به ساخت پرینترهای سهبعدی خانهساز کرده است تا ضمن بالا بردن سرعت ساخت تا دو برابر تکنولوژیهای موجود، میزان مصرف مصالح مصرفی را تا حدود ۳۰درصد کاهش دهد. از طرفی با بهرهگیری از مفاهیمی همچون هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و اینترنت اشیا و همچنین کاهش نقش انسان در طول ساخت، طول عمر ساختمانها را به میزان چشمگیری افزایش خواهد داد.
در حال حاضر با توجه به گستردگی علوم و فناوریهای جدید و نیاز به ورود متخصصان جوان و جامعه دانشگاهی به عرصههای تازه تعریفشده و همچنین بومیسازی و انطباق این فناوریها با سازوکار و شرایط کشور، وجود شتابدهندههای فعال در صنایع ساخت به ویژه صنعت ساختمان بیشازپیش ضرورت یافته است. شتابدهنده گذر بهعنوان یک شتابدهنده تخصصی در حوزه عمران و ساختمان با تکیه بر دانش فنی متخصصان خود و بهرهگیری از ظرفیتهای شرکتهای فناور و دانشبنیان همچون شرکت نوید ساختار بهینه (بنیانو)، شرکت رویان کالبد هوشمند و شرکت پرهیب سپهر هنر پارس (خاکوب) بر آن است تا بتواند بهعنوان عضوی از اکوسیستم نوآوری و فناوری کشور، به تولد و رشد استارتآپهای مرتبط با صنعت ساخت و صنایع وابسته به آن بپردازد، چرا که تنها راه برونرفت صنایع کشور از مشکلات فعلی، درک عمیق مشکلات و حل آنها با استفاده از تکنولوژی روز دنیا است.