نقش دانش‌بنیان‌ها در ساختمان

امید علیجانی فعال حوزه ساختمان تفکرات دانش بنیان باید به عنوان راهبردی در جهت تسریع حرکت اقتصاد شرکت معرفی و به کار گرفته شود. شرکت‌‌های دانش بنیان عمدتاً با اتصال ایده و فن‌‌آوری،‌‌زنجیره اصلی و چارچوب سطوح مدیریتی خود را شکل می‌‌دهند که همین امر را می‌‌توان به عنوان تفاوت اصلی این مدل تولید معرفی کرد. استارت آپ های حوزه ساختمانی را می‌‌توان در شش زیر شاخه اصلی گروه‌بندی و توسعه داد. تکنولوژی‌‌های ساخت، ایمنی و بهره‌‌وری، زنجیره تأمین، طراحی و نقشه‌‌کشی، کاهش آلایندگی‌‌ها و مدیریت پروژه از جمله موارد کلی است که در جهت دسته بندی نحوه نگرش به مسأله استارت آپ‌ها و شرکت‌‌های دانش بنیان خواهد شد. هدف اصلی استارت‌آپ‌های حوزه ساختمانی خلق محصولی است که پیش از این امکان تولید آن در کشور وجود نداشته و به طور کلی به رفع دغدغه این صنعت با ارائه یک خدمت یا محصول، کمک خواهد کرد. چنین شرکت هایی در شروع کار خود عمدتاً به یک پشتوانه یا تأمین‌‌کننده نیاز دارند که اغلب برای رفع تامین نیاز می‌‌توانند سرمایه‌‌گذارانی را جذب کرده یا به کمک شتاب دهنده‌های حوزه‌های مختلف به توسعه فعالیت خود بپردازد.

در سطح جهانی فعالیت های بسیار گسترده‌ای در بخش‌های مذکور در حال انجام است. به عنوان مثال در حوزه تکنولوژی‌های ساخت، شرکت‌ها به سمت توسعه دستگاه‌های تمام اتوماتیک ساخت و ساز با بهره‌‌گیری از هوش مصنوعی حرکت کرده‌اند که با استفاده از این تکنولوژی تجهیزات ساختمانی همچون بولدوزر، بیل مکانیکی و ... به یک روبات مستقل مبدل شوند. از دیگر موارد می‌‌توان به ساخت با استفاده از پرینترهای سه‌بعدی غول‌پیکر اشاره داشت که علاوه بر افزایش سرعت ساخت به صورت مکانیزه، زباله‌ها و اثرات مخرب زیست محیطی به مراتب پایین‌تری به نسبت مواد سنتی ساخت دارند. استفاده از پرینترهای سه بعدی، امروزه به نقطه‌‌ای رسیده که علاوه بر مواد بتنی از سنگ‌های سبک و فولاد به منظور ساخت یک سازه مستحکم و پایدار استفاده می‌کنند. صنعت ساختمان یکی از بخش‌های بزرگ تولید آلاینده بوده و در آینده‌ای نزدیک بسیاری از شرکت‌‌های فناور به سمت کاهش حجم نخاله‌های ساختمانی سوق پیدا خواهند کرد. ساخت مواد ساختمانی سازگار با محیط‌زیست و حرکت به سمت استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر از جمله قدم‌های بزرگ به سوی این مهم در کشور ایران است. در سطح جهانی تلاش‌های موفقیت‌آمیزی در راستای حذف سوخت دیزل و به‌کارگیری انرژی الکتریکی در سایت پروژه برای کاهش گازهای CO۲و آلودگی‌های صوتی صورت گرفته و شرکت‌های متنوعی در حال توسعه آن هستند. استفاده از سیستم‌ مدولار‌های قابلیت نصب آسان یا بهره‌گیری از بتن‌های خود ترمیم شونده با قابلیت افزایش عمر سازه نیز از جمله دیگر مواردی است که کمک شایانی به این مسأله می کند.

مانند تمامی صنایع، افزایش ایمنی و بهره‌وری در اولویت تیم‌های ساخت‌و‌ساز قرار دارد. تجهیزات بسیار پیشرفته‌ای در سراسر جهان به منظور کاهش آسیب به نیروهای کار ساختمان در حال توسعه هستند. برخی از این شرکت‌های نوآور، سیستم مانیتورینگ بر مبنای هوش مصنوعی را توسعه داده‌اند که با استفاده از تجهیزات ویژه همچون دوربین و سنسور‌ها توانایی تشخیص مناطق پرخطر در سایت پروژه را داشته و پیش از وقوع حادثه مسوولین مربوطه را مطلع می‌سازد. از جمله موارد دیگر که آینده‌ساز صنعت ساختمان است، ارائه مدل‌‌های سه‌بعدی با بهره گیری از واقعیت افزوده است. امروزه کارفرما می‌تواند به طور مستقیم در مواردی همچون دکوراسیون داخلی و نازک کاری نظرات خود را اعمال کرده  یا به عبارتی به بخشی از فرآیند ساخت تبدیل شود. کارفرمایان با استفاده از این دست نرم افزار‌‌های طراحی و نقشه‌کشی می‌‌توانند مواد و تجهیزات مختلف را به سلیقه خود انتخاب کرده و در فضایی بسیار نزدیک به واقعیت، محصول نهایی را در محل زندگی خود تصور و مشاهده کنند. تخمین قیمت ساخت  و مواد اولیه، مدیریت پروژه، استخراج برنامه زمان بندی و انتخاب پیمانکار از جمله مزیت‌‌هایی است که در این حوزه در اختیار کارفرمایان و حتی پیمانکاران کل قرار خواهد گرفت. بسیاری معتقدند این نرم‌‌افزارها آینده علم معماری در صنعت ساختمان  را خواهند ساخت.

با توجه به نیاز عمیق کشور در راستای بهره‌‌گیری از تکنولوژی‌های روز ساخت وساز، پیش بینی می‌شود سالانه شرکت‌های  فناور و خلاق متعددی در زمینه‌هایی که به آنها اشاره شد به صنعت بزرگ ساختمان ایران بپیوندند. البته فرآیند دیجیتالی شدن مبتنی بر استارت‌آپ‌ها نیازمند پشتیبانی قوی دولت‌‌ها و سرمایه‌‌گذاری بوده که این امر را در سلسله مقالات آتی به طور مفصل بررسی خواهیم کرد.