بیمه‌گران فراتر از نقش اصلی خود که ایجاد امنیت و اطمینان درجامعه و اقتصاد کشور است می‌توانند از طریق نظام تامین مالی و اثرگذاری بر سهولت دسترسی به عاملی برای تامین سرمایه به‌عنوان مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بر رشد اقتصادی اثرگذار باشند. در ایران اما به‌دلیل ماهیت بانک‌محور بودن نظام مالی، بیشتر تقاضاها برای دریافت منابع مالی به سمت نظام بانکی سرازیر می‌شود. این در حالی است که سایربازارهای مالی همچون صنعت بیمه می‌توانند با تامین منابع به‌صورت میان‌مدت و بلندمدت به تامین منابع مالی بپردازند.

جایگاه صنعت بیمه کشور در زنجیره تامین مالی

به‌طور معمول دارایی‌های شرکت‌های بیمه‌ای را می‌توان در قالب سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت، اوراق قرضه دولتی، مطالبات بلندمدت و سپرده‌های بانکی تقسیم کرد. بررسی ترکیب دارایی‌های صنعت بیمه و سهم هریک از موارد مذکور نشان می‌دهد که سهم سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت در صنعت بیمه کم بوده و در مقابل سهم موجودی نقدی و سپرده‌های بانکی بالا است. مروری بر عملکرد سال گذشته شرکت‌های بیمه‌ای که صورت‌های مالی خود را منتشر کردند، نشان می‌دهد که ۳۱شرکت بیمه‌ای در سال گذشته حدود ۸۰هزار میلیارد تومان در اوراق بهادار و سپرده‌های بانکی و ۱۴شرکت بیمه‌ای حدود ۲هزار میلیارد تومان در حوزه املاک سرمایه‌گذاری کردند. همچنین از ۳۷شرکت بیمه‌ای فعال درصنعت بیمه ۱۴شرکت بیمه در سال گذشته در حوزه املاک سرمایه‌گذاری کرده‌اند و ۱۷شرکت بیمه در این حوزه هیچ‌گونه فعالیتی نداشته‌اند. با این وجود، کارشناسان بازارهای مالی معتقدند که صنعت بیمه در ایران هنوز به جایگاه واقعی خود دست پیدا نکرده است.

در همین رابطه محمود دودانگه، رئیس هیات مدیره شرکت بیمه حافظ، در گفت‌وگویی خود با چابک‌آنلاین، یکی از چالش‌های بزرگ صنعت بیمه را پیدا نکردن جایگاه خود در زنجیره تامین مالی و فعالیت‌های اقتصادی دانست. هرچند که دقت در انتخاب طرح‌های سرمایه‌گذاری برای رشد و دوام شرکت‌های بیمه‌ای اهمیت بسیاری دارد؛ چراکه عملیات بیمه‌گری به‌خودی خود سود سرشاری برای آنها ندارد. بی تردید هوشمندی شرکت‌های بیمه‌ای در هدایت منابع مالی می‌تواند حاشیه امنی را برای این شرکت‌ها فراهم ‌کند. بررسی عملکرد شرکت‌های بیمه‌ای دنیا هم نشان می‌دهد که فعالیت‌های بیمه‌ای بیشتر آنها در بخش عملیات بیمه‌گری سود زیادی ندارند و بیشتر از بعد سرمایه‌گذاری سود به‌دست می‌آورند. به همین دلیل مدیریت کردن دارایی‌ها و ذخایری که در شرکت‌های بیمه‌ای وجود دارد، نکته‌ای اساسی و مهم است.

در همین خصوص، سرپرست شرکت بیمه اتکایی ایران معین، به چابک‌آنلاین گفت که در قانون بودجه۱۴۰۱ شرکت‌های بیمه‌ای ملزم شدند که اوراق بدهی بخرند و از این طریق صنعت بیمه به‌صورت غیر مستقیم به دولت و زنجیره ارزش تامین مالی کمک می‌کند. حمید دیانت‌پی اذعان کرد که بیشتر شرکت‌های بیمه در حوزه عملیاتی زیان‌ده هستند و به همین دلیل، برای پوشش ریسک‌های خود، بسیاری از منابع مالی خود را در بانک می‌گذارند و سود می‌گیرند. به اعتقاد وی، وضعیت شرکت‌های بیمه‌ای در ایجاد کردن جریان نقدی خوب است و این پول را تبدیل به سرمایه‌گذاری می‌کنند و زمانی که برای پرداخت خسارت‌های خود پول کافی نداشته باشند از محل سرمایه‌گذاری‌های خود مانند سهام و سپرده بانکی، آن را تامین می‌کنند.

نقش صنعت بیمه در تجهیز منابع و دادن تسهیلات به بنگاه‌های اقتصادی

درعین حال برخی از کارشناسان امر معتقدند که نقش صنعت بیمه در اقتصاد کشور باید فراتر از شرایط موجود باشد؛ اما غالب مدیران بیمه‌ای کشور نسبت به فضای سرمایه‌گذاری شناخت کافی ندارند یا حداقل آن بخش را کمتر تقویت کرده‌اند و به همین دلیل صنعت بیمه در ایران نقشی جدی در تجهیز منابع و دادن تسهیلات به بنگاه‌های اقتصادی ندارند.

پیشتر، سیدرسول تاجدار، مدیرعامل اسبق شرکت بیمه البرز هم در گفت‌وگو با چابک آنلاین اظهار کرد که اگر میزان سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه‌ای در بخش‌های مختلف مانند اوراق مشارکت، بازارسرمایه و سپرده‌گذاری در بانک‌ها مورد بررسی قرار گیرد و با آیین‌نامه سرمایه‌گذاری مصوب شورای عالی بیمه مطابقت داده شود، متوجه می‌شویم که شرکت‌های بیمه از ظرفیت خود استفاده نکردند. واقعیت این است که وجوه جمع‌آوری‌شده در صنعت بیمه می‌تواند سود‌سازی خوبی را برای شرکت‌های بیمه‌ای و فعالان بازار سرمایه فراهم کند.

فاصله زمان دریافت حق بیمه و پرداخت خسارت در رشته بیمه‌هایی مانند عمر و زندگی منبع قابل توجهی را در اختیار شرکت‌های بیمه‌ای قرار می دهد که می‌توانند از آن برای تامین منابع مالی مورد نیاز بخش‌های تولیدی، مشارکت در طرح‌های سرمایه‌‌گذاری، اعطای منابع مالی بلندمدت و میان مدت و بهبود و توسعه فضای کسب‌وکار در کشور استفاده کنند. صنعت بیمه می‌تواند پلی باشد بین منابعی که از حق بیمه‌ها جمع‌آوری می‌شود و سرمایه‌گذارانی که می‌توانند از این منابع استفاده کنند. به نظر می رسد که ورود شرکت‌های بیمه‌ای به حوزه تامین مالی به نوعی بازی دوسر بردی را برای سرمایه‌گذاران و صنعت بیمه فراهم می‌کند. چراکه شرکت‌های بیمه‌ای می‌توانند با نقش‌آفرینی مناسب در تامین مالی اقتصاد کشور، به واسطه سودهای به‌دست آورده با خیال آسوده‌تری عملیات بیمه‌گری خود را انجام دهند.

جای خالی شرکت تامین سرمایه تخصصی بیمه‌ای در کشور

امروزه بسیاری از صنایع برای هدایت درست منابع مالی خود اقدام به تاسیس شرکت‌های تامین سرمایه می‌کنند؛ به‌عنوان مثال شرکت تامین سرمایه خلیج‌فارس در حوزه تخصصی نفت، گاز پتروشیمی و شرکت تامین سرمایه بانک مسکن در حوزه املاک، مستغلات و شهرسازی فعالیت می‌کنند. ناگفته پیداست که یکی از چالش‌هایی که همواره شرکت‌های بیمه‌ای با آن مواجه بوده‌اند، مدیریت منابع و سرمایه‌گذاری آن است. گفته می‌شود که از دیرباز مدیران صنعت بیمه به‌دنبال تشکیل یک شرکت تامین سرمایه تخصصی بیمه ای بوده‌اند که با مشارکت شرکت‌های بیمه تاسیس شود. درحالی‌که سال‌ها است این طرح درصنعت بیمه مطرح شده اما همچنان وجود یک شرکت تامین سرمایه تخصصی بیمه‌ای به‌عنوان یک کمبود در صنعت بیمه احساس می‌شود. بی شک وجود یک شرکت تامین سرمایه بیمه‌ای، می تواند به مدیریت منابع و وجوه و تامین منابع مالی شرکت‌های بیمه‌ای کمک کند تا براساس آن بتوانند کارهای توسعه‌ای خود را انجام دهند.

اخبار مرتبط