آیا ویژنپرو به نقطه عطفی در نحوه تعامل ما با یکدیگر و با تکنولوژی تبدیل خواهد شد؟
هدست جادویی اپل؛ کلکسیونی از هزاران نوآوری
تجربهای باورنکردنی
در روز عرضه ویژن پرو، تیم کوک در یادداشتی خطاب به کارکنان اپل، از آنها بابت زحماتشان در تولید این هدست تشکر کرد. او این هدست را با مک، آیفون و آیپد مقایسه کرده و گفت این محصول میرود تا به معبد محصولات پرچمدار اپل ملحق شود؛ محصولاتی که هم اپل را تعریف کردهاند و هم معنای تازهای به تکنولوژی بخشیدهاند. او در ادامه گفت: «تماشای افرادی که این هدست را برای اولین بار امتحان میکنند شگفتانگیز است. غیرممکن، درست جلوی چشمانشان تبدیل به ممکن میشود. معمولا هیچ واژهای برای توصیف این تجربه ندارند. این تکنولوژی را باید خودتان ببینید، خودتان از دریچه آن نگاه کنید تا باورش کنید.» او گفت این تازه آغاز راه «تعامل انسان با کامپیوترها» و تحولی است که اپل با این هدست ایجاد خواهد کرد. به باور او، فرصتهای شگفتانگیزی در راهند.
او همچنین گفت: «اپل ویژن پرو، هزاران نوآوری را گرد هم آورده تا محصولی خلق شود که دنیا تا به امروز به خودش ندیده. این محصول یک دستاورد خارقالعاده است که ساخت آن سالها طول کشید. اپل ویژن پرو به لطف شما به واقعیت بدل شد، به لطف تعهد شما، اشتیاق شما و مشارکت شما در فرهنگ منحصربهفردی که نیروی محرکه نوآوری در اپل است.» او در ادامه به تاثیری که این محصول در زندگی مشتریان ایجاد میکند اشاره کرد: تقویت ارتباطات، شکوفاسازی پتانسیلها و توانمندسازی انسان برای دستیابی به چیزهایی که سابقا ممکن نبودند.
دو هفته پیش، اپل چهل سالگی «مکینتاش» را جشن گرفت؛ دستگاهی که به باور آقای کوک، انقلابی در جهان به پا کرد و زمینهساز دههها نوآوری شد. با آمدن آیپاد، مردم توانستند هزاران آهنگ همراه خود داشته باشند. آقای کوک درباره روز معرفی آیفون گفت: «میدانستیم که محصول ویژهای است اما فکر نمیکردیم چنین تاثیر عظیمی بر زندگی روزمره مردم بگذارد.» و سپس آیپد یا به تعبیر او «صفحه شیشهای جادویی» وارد بازار شد که هرچه میخواستیم، داشت و بعد، اپل واچ آمد که آقای کوک آن را «نجاتبخش جانها» توصیف کرد و حالا ویژن پرو روی صحنه آمده و خودنمایی میکند. محصولی که گرچه مخاطب خاص دارد اما به تعبیر او «تکنولوژی فرداست که امروز در دسترس است».
طرفداران دوآتشه؛ موشهای آزمایشگاهی
خیلیها با این روال آشنایند. روز معرفی محصول. لحظهای که همه پشت فروشگاه اپل صف میکشند تا محصول درخشان جدیدش را خریداری کنند. کارکنان از فروشگاه خارج میشوند. با لباس فرمهای یکسان. شادی میکنند و فریاد شوق سر میدهند. شمارش معکوس آغاز میشود و یک نفر با محصول از در بیرون میآید. کارکنان هیجانزدهاند و مردم از ته دل هورا میکشند. به نظر میرسد آنهایی که جلوی صف ایستادهاند، توسط خود اپل انتخاب شده و آماده مصاحبه با رسانهها هستند. اما حتی همین افراد هم به شرکت وفادارند و اگر بخواهند آزادانه حرف بزنند، همان حرفها را تکرار میکنند. سپس رسانهها وارد عمل میشوند که در واقع برای اپل بازاریابی میکنند. طرفداران اپل باید خوشحال باشند که روز جمعه، روز رونمایی از یک مستطیل مشکی دیگر برای مچ دستشان نبود (اشاره به اپل واچ).
این بار اپل، صورت شما را نشانه گرفته. با هدست ویژن پرو. گرچه اپل دیگر ارزشمندترین شرکت آمریکا نیست (مایکروسافت است)، اما روزهایی مثل صبح جمعه دوم فوریه ما را متقاعد میکنند که اپل و محصول جدیدش، همچنان نقطه عطفی در نحوه تعامل ما با یکدیگر و با تکنولوژی هستند. بهعلاوه، چنین روزهایی به اپل، شور و هیجان میبخشند که اتفاقا این روزها به واسطه برخی مشکلات، بسیار به آن نیاز دارد. گردهمایی جمعه، مثل مراسم رونمایی از آیفون نبود که پس از آن، خیابان پر از زباله میشود، مثل اینکه یک عده آدم آنجا کمپ شبانه برپا کرده باشند. رونمایی از هدست، خیلی تمیزتر بود و کوتاهتر و البته محصولی ارزانتر.
شاید برایتان سوال باشد که چند نفر آن را خواهند خرید؟ خود اپل رقمی اعلام نکرده، اما تحلیلگران رقم حدود ۴۰۰هزار هدست در سال اول را تخمین زدهاند. کوک مثل استیو جابز نیست که موقع عرضه اولین آیفون، پیش هر موجود دوپایی مینشست و سعی میکرد متقاعدش کند که به آیفون نیاز دارد. شرکت هرگز نگفته که شما به ویژنپرو نیاز دارید چون خودشان در حال مشاهده و ارزیابی هستند. این بزرگترین آزمایش عمومی است که اپل تا به حال انجام داده. اپل به کیفیت معروف است و این یعنی آنهایی که در صف ایستادهاند، احتمالا میدانند موش آزمایشگاهیاند و حتی شاید از این وضعیت لذت هم ببرند!
میراث آقای کوک
۵۰ سال است که اپل، آغازگر بسیاری از تکنولوژیهای شخصی بوده: کامپیوتر خانگی، mp۳ پلیر، گوشی هوشمند و تبلت. بسیاری از آنها یادآور نام استیو جابز هستند. سال ۲۰۱۱، اندکی پس از درگذشت او، تیم کوک سکان این کشتی را در دست گرفت و حالا پس از گذشت ۱۳ سال، همه میپرسند که میراث او چیست؟ آیا ویژنپرو، میراث ماندگار اوست؟ اپل گفته این هدست «واقعیت ترکیبی»، سختافزاری انقلابی است که نحوه ارتباط، کار کردن و سرگرمی میلیونها نفر را دگرگون خواهد کرد. منتقدان اما میگویند به دلیل قیمت و حجم بالای آن، ممکن است تعداد طرفدارانش محدود شود. بهعلاوه، قیمت این محصول، هفت برابر هدست شرکت متاست. تجربه ویژن پرو هم آشناست و هم جدید.
این هدست بین «واقعیت مجازی» (که در آن کاربر کاملا در دنیای دیجیتال غوطهور است) و «واقعیت افزوده» (که تصاویری را به محیط واقعی اطرافمان اضافه میکند) در رفت و آمد است. این هدست، در کاربر توهم ایجاد میکند. انگار یک لایه دیجیتال به محیط طبیعی اضافه شده. «جین مانستر» از شرکت مدیریت دارایی «دیپواتر» معتقد است که میراث تیم کوک به عنوان یک مبتکر، به عملکرد ویژن پرو در بلندمدت بستگی دارد. طبق گزارش نشریه تایم، موفقیت بلندمدت ویژن پرو نیز به عوامل متعددی بستگی دارد که مهمترینش، تعداد اپلیکیشنهایی است که طی پنج سال آینده مختص آن ساخته خواهند شد و تجربیاتی ناشناخته برای مشتریها خلق خواهند کرد. تعداد زیاد اپلیکیشنها یعنی برنامهنویسها متوجه پتانسیل ویژنپرو شدهاند و میدانند که این دستگاه، پرچمدار حوزه «رایانش فضایی» خواهد بود.
فراتر از سرگرمی
در گذشته، حوزه آموزش یکی از اصلیترین نقاط تماس مردم با تکنولوژیهای جدید بود، مثل پیسی IIE اپل که در دهه ۱۹۸۰، هزاران دستگاه از آن به مدارس کالیفرنیا اهدا شد. تکنولوژی جدید ابتدا وارد مدارس و دانشگاهها میشد و سپس در روزمره مردم رواج مییافت. ویژنپرو اما این روال را بر هم زده و قصد دارد در بسیاری از حوزهها ورود کند. برای بهرهگیری از قابلیتهای گسترده، این دستگاه به اپلیکیشنهای مختص خودش نیاز دارد. طبق دادههای به دست آمده، بیش از ۶۰۰ برنامه مختص این دستگاه وجود دارد که بعضیها انحصارا برای آن ساخته شده و بعضی دیگر، آپدیت برنامههای قبلی هستند. اغلب برنامهها مربوط به حوزه آموزش و کسبوکارند. این یعنی ویژن پرو هدفی فراتر از سرگرمی دارد.
به نظر میرسد تیم اپل هنوز در حال تحقیق برای یافتن پاسخ این سوال است: مردم دوست دارند از چه برنامههایی روی این دستگاه استفاده کنند؟ اپل در حال همکاری با برنامهنویسانی است که بعضا از راه دور و بدون نیاز به دسترسی به ویژنپرو در حال طراحی نرمافزار هستند. در حالی که هدست متا، درست مثل پلیاستیشن و ایکسباکس، بیشتر روی بازی تمرکز دارد، اپل اعلام کرده که هدست ویژنپرو در بسیاری از حوزهها کاربرد خواهد داشت. در هر حال، مشتریای که بین خریدن و نخرین آن دودل است احتمالا از خود میپرسد: «آیا داشتنش برایم مفیدتر است یا نداشتنش؟»
آیا ویژنپرو یک کالای ضروری است؟
تعداد زنان حاضر در خیابان پنجم بسیار کم بود و بیشترشان میگفتند «من قصد خرید ندارم. با همسرم آمدهام.» لوکا بارتک، تنها زنی بود که خودش قصد خرید هدست را داشت. او گفت: «شاید روزی چند دقیقه در هر بار از آن استفاده کنی و به مرور، میتوانی چند ساعت استفاده کنی.» فعلا سوال این نیست که چرا حضور مردان در رونماییهای تکنولوژی پررنگتر است یا چرا این بار، حتی از همیشه پررنگتر بود. سوال این است که آیا از آن استقبال خواهد شد؟ آیا موردنیاز است؟ آیا نمونه مشابه آن در بازار هست؟ برخی تحلیلگران تخمین میزنند که درآمد حاصل از فروش ویژن پرو در سال اول به ۱.۴میلیارد دلار برسد که در مقایسه با درآمد ۲۰۰ میلیاردی فروش آیفون بسیار ناچیز است. در هفته اول پس از اعلام عرضه محصول، حدود ۱۸۰هزار دستگاه پیشسفارش شد.
احتمالا پس از اینکه طرفداران دوآتشه اپل سفارش خود را ثبت کنند، تقاضا به سرعت کاهش خواهد یافت. اپل تنها شرکتی نیست که دست به نوآوری میزند. اتفاقا هدست ویژن پرو نسبت به متا کوئست۳ جذابیت کمتری دارد (تازه! گرانتر هم هست). این اولین بار نیست که اپل، تکنولوژی ساخته شده توسط یک شرکت دیگر را برداشته، اصلاحات لازم را رویش انجام میدهد، آن را جلا میدهد و با شکل و شمایل شیکتر به بازار عرضه میکند(شرکتهایی که مثل اپل معروف یا اهل خودنمایی نیستند معمولا مثل اپل وسواس ندارند). مخالفان اپل از جمله طرفداران نوکیا و بلکبری معتقدند آیفون، فاقد خلاقیت است و هیچ چیز جدیدی ارائه نمیکند. آنهایی که ویژنپرو را یک محصول زودگذر میدانند نیز شبیه به همین افراد هستند.
استیو بالمر، مدیرعامل سابق مایکروسافت را یادتان هست که آیفون را «یک دستگاه ایمیلزنی نه چندان خوب» توصیف کرد؟ صرفنظر از هرچه بر سر ویژن پرو بیاید، این محصول حائز اهمیت است. شاید اپل، آینده را درست پیشبینی نکرده باشد. شاید اصلا ما آدمها تصمیم بگیریم راههای ارتباطیمان را کمتر کنیم، نه بیشتر. شاید به جای ارتباط با تکنولوژیهای مورمورکنندهای مثل ۳D render (خروجی گرفتن از نرمافزارهای دوبعدی یا سهبعدی در قالب عکس یا انیمیشن) ترجیح دهیم همدیگر را حضوری ببینیم. شاید کوک که سعی دارد ثابت کند به اندازه استیو جابز نوآور است، به همین نتیجه برسد. شاید هم نه، شاید ویژن پرو یک شاهکار از آب دربیاید. هرچه باشد، یک مستطیل سیاه خستهکننده نیست!