شرکت‌های غربی علیه شرکت‌های چینی

هفته گذشته رویترز به نقل از منابع آگاه خبر داد که اتحادیه اروپا قصد دارد بر کالاهای ارزان‌قیمتی که از خرده‌‌فروشان آنلاین چینی از جمله «شین» خریداری می‌‌شوند تعرفه‌‌های گمرکی اعمال کند. در حال حاضر، اقلام زیر ۱۵۰ یورو معاف از مالیات هستند. قانون «معافیت از گمرک کالاهای کم ارزش» که سال ۱۹۸۳ تصویب شده بود حالا پس از چهار دهه مورد بازبینی قرار می‌گیرد. این بخشی از طرح اصلاحات گمرکی است که پارسال پیشنهاد شده بود. هجوم موج عظیمی از کالاهای ارزان چینی به اتحادیه اروپا باعث شده این اقدامات اصلاحی با سرعت بیشتری پیگیری شوند.

ارزانی که بی‌‌حکمت نیست

این روزها برای برندهای ارزان چینی روزهای خوبی نیست. گرچه این برندها فعلا از مالیات اتحادیه اروپا معافند اما فایننشال تایمز گفته که این رویه به زودی تغییر خواهد کرد. کمیسیون اروپا در حال بررسی اعمال عوارض گمرکی بر محصولات ارزان چینی است. طبق قانون فعلی، محصولات وارداتی کمتر از ۱۵۰ یورو که از کشورهای خارج از اتحادیه به اتحادیه وارد می‌‌شوند از عوارض گمرکی معافند. در مورد محصولات گران‌تر،‌درصد گمرک به نوع محصول بستگی دارد. یکی از منابع به فایننشال تایمز گفته که هدف از این اقدام، مبارزه با هجوم موجی از محصولات بی‌‌کیفیت وارداتی از بازارهای آنلاین چینی مثل «علی اکسپرس» و «تیمو» و خرده‌‌فروشی لباس شین به کشورهای اتحادیه اروپاست.

آمارهای منتشر شده از سوی کمیسیون نشان می‌دهند سال گذشته ۲.۳ میلیارد کالای زیر ۱۵۰ یورو به اتحادیه اروپا وارد شده است. طبق همین آمارها، چین بزرگ‌ترین صادرکننده کالا به اتحادیه اروپا بوده و ۲۰.۵ درصد از کل واردات اتحادیه اروپا از خاک چین می‌آید.  تعرفه‌‌های تجاری فقط بر خرده‌‌فروشانی اعمال می‌شود که از خارج از اتحادیه اروپا کالا ارسال می‌کنند. برخی از این هراس دارند که تعرفه‌‌های جدید، فشار بر مقامات گمرکی که همین حالا نیز تحت فشار هستند را افزایش دهد در حالی که موافقان می‌‌گویند اعمال محدودیت بر واردات کالاهای ارزان برای امنیت اروپا اقدامی ضروری است. فوریه امسال، گروه صنایع اسباب‌‌بازی اروپا مدعی شد که ۱۹ آیتم اسباب‌‌بازی از تیمو خریداری کرده که هیچ یک از آنها با استانداردهای اتحادیه اروپا مطابقت ندارند. و ۱۸ مورد از آنها برای کودکان به شدت خطرناکند. البته همان موقع، همه این محصولات از سایت Temu.eu (شاخه اتحادیه اروپا) حذف شدند.

شکایات مشابهی در مورد سایر کالاهای ارزان چینی از جمله محصولات آرایشی، لوازم برقی و لباس نیز مطرح شده. سخنگوی شین به رویترز گفته: «ما حمایت کامل خود را از تلاش‌‌های قانون‌گذاران برای اصلاح مقررات اعلام می‌‌کنیم.»

جنگ قیمت

این روزها، خرده‌‌فروشان اروپایی و آمریکایی خواب راحت ندارند. دلیلش، هجوم برندهای لباس و لوازم خانگی ارزان‌قیمت چینی است که اخیرا سهم بازار این برندها را بی‌‌رحمانه می‌‌بلعند. شین، برند چینی که تخصص‌اش، فست فشن یا همان تولید سریع و انبوه لباس‌‌های ارزان و ترند است به سرعت در حال نزدیک شدن به برندهای اسم و رسم‌داری مثل H&M و زاراست. تیمو، فروشگاه آنلاینی که از شیر مرغ تا جان آدمیزاد در آن پیدا می‌شود، امسال پس از پخش آگهی تبلیغاتی در طول مسابقات سوپر بول، حسابی معروف شد و به قول قدیمی‌‌ها، سری در سرها پیدا کرد. کمپین‌‌های تبلیغاتی آنلاین در پلتفرم‌‌هایی مثل تیک تاک نیز جذابیت هر دو شرکت را افزایش داده. اما این موفقیت چندان به مذاق فروشنده‌‌های غربی خوش نیامده. تیمو و شین در حال حاضر می‌توانند با ارسال اقلام در بسته‌‌های کوچک و مستقیم به مشتری، قیمت‌ها را پایین نگه دارند و از مالیات، معاف شوند. این به لطف قانون موسوم به de minimis است که طبق آن، کالاهای وارداتی کمتر از یک قیمت مشخص از تعرفه گمرکی معافند. هدف از اعمال این قانون، کمک به کسب و کارهای کوچک و خانگی بوده تا از اعمال هزینه‌‌های هنگفت بر محموله‌‌های ارزان، جلوگیری شود. در واقع، اعمال تعرفه بر چنین اقلامی توجیه اقتصادی ندارد.

همان‌طور که گفته شد، اقلام زیر ۱۵۰ یورو معاف از عوارض  گمرکی هستند. این رقم در آمریکا بسیار سخاوتمندانه‌‌تر است. طبق قوانین مالیاتی آمریکا، اقلام زیر ۸۰۰ دلار معاف می‌شوند. حالا مقامات آمریکایی و اروپایی در حال بازبینی این قوانین هستند. دو انگیزه اصلی برای این اقدام وجود دارد: اولی، جلوگیری از رقابت غیرعادلانه است. واردات کالاهای بسیار ارزان، عرصه رقابت را برای محصولات داخلی تنگ کرده. اعمال تعرفه بر این کالاها، رقابت را تا حدی منصفانه‌‌تر می‌کند. دومی، جلوگیری از سیطره تامین‌‌کنندگان چینی است. بسته‌‌های چینی معمولا در مرزها به خوبی بررسی نمی‌‌شوند. به همین علت ممکن است ناقض مقررات زیست‌‌محیطی، حقوق بشری و استانداردهای ایمنی باشند. درگیری تجاری غرب با پکن نیز آب به این آسیاب ریخته است.

روزنه‌‌ای برای فرار مالیاتی

اما این مساله از منظر اخلاقی نیز قابل بررسی است. مدل کسب و کار شین و تیمو به شکلی‌‌ است که به راحتی می‌توانند از قانون معافیت مالیاتی به منظور فرار از مالیات استفاده کنند. حالا آمازون هم اعلام کرده که تصمیم دارد از این مدل تقلید کند، به این صورت که اقلام را مستقیما از انبارهای چینی ارسال خواهد کرد. هفته گذشته در خبرها آمد که آمازون در حال برنامه‌‌ریزی یک کمپین بزرگ برای رقابت با تیمو و شین است. ظاهرا قرار است یک بخش جدید به نام «تخفیف» به سایت آمازون اضافه شود که به لباس و اقلام مرتبط با صنعت مد اختصاص داده شده و به فروشندگان چینی این امکان را می‌دهد که محصولات خود را مستقیما به مشتریان آمریکایی ارسال کنند. در حال حاضر، اغلب اقلامی که آمازون در آمریکا به فروش می‌‌رساند از انبارهای مستقر در خاک آمریکا به مشتری‌‌ها ارسال می‌‌شوند.

تحلیلگران می‌‌گویند این اقدام آمازون، واکنشی به روش «تخفیف دائمی» تیمو و شین است. در این دو فروشگاه، قیمت‌ها همیشه پایین هستند. تاکنون، تمرکز آمازون روی ارسال سریع بوده اما وقتی کسی از شین و تیمو خرید می‌کند یعنی قیمت برایش مهم‌تر از خدمات است. در شرایط فعلی که فشار اقتصادی بر شانه‌‌های مشتری‌‌ها سنگینی می‌کند این استراتژی، امکان دسترسی آنها به کالاهای ارزان‌‌تر و انتخاب‌‌های گسترده‌‌تر را فراهم می‌کند. به‌‌علاوه، پارسال اپل اعلام کرد تیمو پردانلودترین اپلیکیشن اپ‌استور در آمریکا بوده. این هم مهر تاییدی است بر این ادعا که حالا برای مشتری‌‌ها، قیمت از هر چیزی مهم‌تر است.

در این حالت، رقابت نیز کماکان به قوت خود باقی می‌‌ماند. هر یک از طرفین، مزیتی دارد که دیگری ندارد. چینی‌‌ها در رابطه با قیمت، حرف اول را می‌‌زنند اما ارسالشان بیشتر طول می‌‌کشد و محصولاتشان، کم‌‌دوام‌‌تر از محصولات مشابه آمریکایی است. مدل کسب و کارشان نیز پایدار نیست. طبق گزارش‌‌ها، تیمو برای آنکه دوام بیاورد دارد از جیب خرج می‌کند. قانون‌گذاران می‌‌گویند امنیت مشتری‌‌ها چیزی نیست که نادیده گرفته شود. معافیت مالیاتی نباید دری مخفی برای ورود کالاهای غیراخلاقی به بازار غرب باشد، از جمله کالاهایی که در پروسه ساختشان، اصول اخلاقی زیر پا گذاشته شده‌‌اند. شین بارها با اتهاماتی مبنی بر کار اجباری و عدم‌رعایت حقوق کارگران مواجه شده که همواره این اتهامات را رد کرده است.

تر و خشک با هم می‌‌سوزند

اما حذف معافیت مالیاتی باعث افزایش هزینه‌‌ها برای مشتریان داخلی و کسب و کارهای کوچک و اختلال در داد و ستدها مخصوصا با کشورهای در حال توسعه خواهد شد. این کشورها نیز ممکن است دست به اقدامات تلافی‌‌جویانه بزنند. پس از اجرای این طرح، ممکن است بسیاری از صاحبان کسب و کارهای کوچک به گل بنشینند. به این ترتیب، ‌تر و خشک با هم خواهند سوخت.

پس چطور می‌توان هم از ورود کالاهای غیراستاندارد جلوگیری کرد و هم از اختلال در تجارت؟ تحلیلگران معتقدند برای جلوگیری از ورود محصولات آسیب‌‌زا و غیراخلاقی، بهتر است اتحادیه اروپا به جای حذف معافیت مالیاتی، طرح‌‌هایی پیشنهاد کند تا مسوولیت‌‌ها متوجه شرکت‌هایی مثل شین و تیمو باشد. این شرکت‌ها باید بر محصولاتی که در پلتفرم‌‌هایشان به فروش می‌رسد نظارت داشته باشند و از مطابقت آنها با استانداردها اطمینان حاصل کنند. باید با فروشگاه‌‌های آنلاین، مانند واردکنندگان رسمی برخورد شود و از آنها خواسته شود که تمهیدات لازم در رابطه با کیفیت محصول و منبع آن را در دستور کار قرار دهند. اتحادیه اروپا نیز باید قوانین نظارتی خود را افزایش دهد. در صورت سرپیچی پلتفرم‌‌های آنلاین از این مقررات باید با آنها برخورد شود.

برخوردها می‌تواند به شکل‌‌های مختلف باشد، از جمله جریمه، کاهش امتیازات و ممنوعیت محصول. خرده‌‌فروشان بریتانیایی، قانون معافیت مالیاتی را یک «روزنه فرار مالیاتی» نامیده و معتقدند این قانون که مورد استفاده فروشگاه‌‌هایی مثل شین و تیموست ظلمی بزرگ در حق آنهاست. با ارسال بسته‌‌های کوچک به طور مستقیم به مشتری به جای ارسال از مراکز توزیع، این فروشگاه‌‌ها عملا گمرک‌‌های واردات را دور می‌‌زنند. حزب کارگر بریتانیا که خود را حامی رشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری معرفی کرده، گفته قصد ندارد بر شین اعمال فشار کند. طبق گزارش بی‌‌بی‌‌سی، قرار است سهام شین به زودی در بورس لندن عرضه شود و حزب کارگر، از حامیان و مشوقان اصلی این اقدام است.