توفان گرد و غبار و پیشروی بیابان، استان سبز شمال شرقی را تهدید می‌کند
آسمان گلستان در تسخیر ریزگردها
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» طی سال‌های اخیر توفان گرد‌وغبار مشکلات زیادی را برای مردم استان‌های مختلف و همچنین منطقه گلستان به وجود آورده است. پدیده‌ای که منشأ نیمی از آن به خارج از مرزها بازمی‌گردد و با توجه به اینکه گلستان درمعرض بیابانی شدن است، وقوع این‌گونه توفان‌ها در این منطقه دور از انتظار نیست.
به گفته کارشناسان، وجود ریزگردها در شمال گلستان به طورعمده منشأ خارجی دارد که از طرف صحرای قره قوم ترکمنستان درهمسایگی این استان نشات می‌گیرد. به همین خاطر سال‌هاست عنوان می‌شود وزارت امورخارجه باید برای پیشگیری از گسترش این پدیده رایزنی‌های لازم را انجام دهد وگرنه سطح ۸۰۰ هزارهکتاری اراضی شمال گلستان نیز مستعد ایجاد ریزگردها خواهد بود.
پیشروی بیابان خطری است که بیشتر استان‌های کشور را تهدید می‌کند و گلستان هم از این قاعده مستثنی نیست. اما واقعیت این است که این منطقه در لیست استان‌های بیابانی قرار دارد. در استان گلستان به علت نبود شرایط بارندگی مساعد و عدم‌رعایت اصول زراعت، مناطق شمال و شرق آن بیشتر در معرض بیابانی شدن هستند؛ به طوری که رئیس منابع طبیعی استان با بیان اینکه ۳۰۰هزار هکتار از اراضی استان در معرض بیابانی شدن هستند، گفته است: این بیابان‌زایی پیامدهای اقتصادی بدی در تولیدات استان به‌خصوص در بخش کشاورزی دارد. البته مهم‌ترین راه مقابله با بیابان‌زایی، بوته‌کاری است که با این کارمی‌توان تولیدات علوفه را افزایش داد و هزینه خوراک دام را نیز کمتر کرد.
وجود ۱۳۰هزار هکتار اراضی بیابانی
بیابان‌های گلستان نیازمند توجه ویژه و ملی هستند و با اجرای طرح‌هایی دست و پا شکسته، آن هم به صورت سالانه و در محدوده‌ای به اندازه ۳ هزارهکتار نمی‌توان به مقابله با این پدیده پرداخت. به گفته حمید سلامتی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان، حفظ و افزایش پوشش گیاهی مهم‌ترین کاری است که می‌توانیم انجام دهیم و در صورتی که با طبیعت مدارا کنیم خودش احیا می‌شود. حمید سلامتی با بیان اینکه سطح و کیفیت جنگل‌ها در گلستان کاهش یافته، می‌گوید: روند شخم در جهت شیب، کشاورزی بی‌ضابطه، عدم‌انجام بی‌خاک‌ورزی و مسائل دیگر باعث از بین رفتن پوشش گیاهی و کربن ذخیره شده در خاک می‌شود که باید تصمیمی درست در این رابطه گرفته شود. در همین رابطه کارشناس هواشناسی گلستان نیز با اشاره به افزایش ریزگردها در فضای استان می‌گوید: گلستان از نظر وقوع گرد و غبار در جایگاه پنجم کشور قرار دارد و عوامل موثر بر سیر صعودی ریزگردها را باید در تغییر اقلیم و تغییر پراکنش بارندگی‌ها جست‌وجو کنیم. به گفته این مسوول، راه‌حل عبور از این شرایط، اقدامات پیشگیرانه از قبیل تغییر الگوی کشت، حفظ ذخایر آبی و احیای تالاب‌هاست.
توفان‌های خاک در راه است
طی سال‌های اخیر، توفان گرد‌وغبار مشکلات زیادی را برای مردم استان‌های مختلف و همچنین منطقه گلستان به وجود آورده است. پدیده‌ای که منشأ نیمی از آن به خارج از مرزها بازمی‌گردد و با توجه به اینکه گلستان درمعرض بیابانی شدن است، وقوع این گونه توفان‌ها در این منطقه دور از انتظار نیست. گفتنی است در این شرایط آسیب و صدمات توفان گرد وغبار بیشتر به مناطق روستایی و کشاورزی می‌رسد. هم‌اکنون ۲ میلیون و ۳۰۰هزار هکتار از بیابان‌های کشور مستعد تولید توفان و گرد و خاک هستند که ۳۰هزار هکتار از این اراضی در گلستان قرار داشته و مولد توفان هستند.
درهمین رابطه مدیرکل آب منطقه‌ای گلستان می‌گوید: مهار کانون‌های گرد و خاک، فرآیندی کوتاه‌مدت نیست. همان طورکه تخریب طبیعت در طولانی‌مدت به وجود می‌آید، احیای آن هم به زمان زیادی نیاز دارد. به این ترتیب گام نخست برای مقابله با گرد‌وخاک، شناسایی این پدیده و اقدام برای رفع آن است. هرگونه تاخیر در اقدامات اجرایی به منظور پیشگیری از گسترش ریزگردها، توجیهی نداشته و ندارد. امیدواریم با مشارکت و همراهی مردم استان و دستگاه‌های اجرایی ضمن مدیریت و برنامه‌ریزی مناسب از وقوع این پدیده پیشگیری کنیم.
جلوگیری از بحران ریزگرد با احیای خلیج گرگان
با توجه به اینکه خلیج گرگان بزرگ‌ترین خلیج دریای خزر به شمار می‌آید، حفظ و احیای آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اما این خلیج چند سالی است که گرفتار خشکسالی شده است و در صورت پیشروی خشکی تمام شهرهای حاشیه این خلیج درگیر ریزگرد می‌شوند. خلیج گرگان ۴۰ هزارهکتار وسعت دارد که بیش از ۸ هزارهکتار آن خشک شده است و برای اینکه حیات در مناطق خزر و البته استان گلستان ادامه داشته باشد و جلوی پدیده‌هایی مانند ریزگردها گرفته شود، باید آبرسانی به این خلیج صورت بگیرد.
درهمین راستا علی‌محمد زنگانه استاندار گلستان به «دنیای‌اقتصاد» گفت: موضوع احیای خلیج گرگان امری حیاتی و مهم بوده که در دستورکار رئیس جمهوری در شمال کشور بوده است. این پروژه یکی از پروژه‌های موفق و منحصر به فرد درسطح ملی و استان گلستان است که در حال حاضر لایروبی کانال آشور به ۵۰درصد رسیده است. وی تصریح کرد: با اتمام پروژه، کانال‌ها و رودخانه‌های پرآب به حالت سابق برمی‌گردند.
