در گفتوگو با معاون توسعه سرمایه‌‌‌‌های انسانی فولاد سنگان بررسی شد
هوش مصنوعی در خدمت صنایع
متن گفتوگو با حمید محمدی‌رفیع را در زیر بخوانید.
نقش هوش مصنوعی در سازمان‌ها را چگونه ارزیابی می‌‌‌‌کنید؟
با توجه به پیشرفت‌‌‌‌های اخیر در حوزه تکنولوژی و سرعت روزافزون فناوری‌‌‌‌های نوآورانه و متعاقب آن تشدید فضای رقابتی در اقتصادها و کسب‌و‌کارها می‌توان ادعا کرد در آینده‌‌‌‌ای نزدیک هوش مصنوعی (AI) به یکی از منابع کلیدی سازمان‌ها تبدیل خواهد شد. استفاده‌‌‌‌های گوناگونی برای هوش مصنوعی از تحلیل داده‌‌‌‌ها و کلان‌داده‌‌‌‌ها تا الگوریتم‌‌‌‌های تصمیم‌گیری پیچیده در حال توسعه است. از شبیه‌‌‌‌سازی هوش انسانی توسط هوش مصنوعی می‌توان در صنایع مختلف بهره برد و از مزایای آن استفاده کرد. برخی از مزایای پذیرش هوش مصنوعی در سازمان‌ها شامل: تحلیل دقیق داده‌‌‌‌ها، توسعه مدل کسب و کار، پیش‌بینی و تحلیل بازار، کاهش هزینه، افزایش بهره‌‌‌‌وری، پشتیبانی مشتری و بهبود امنیت است.
تاثیر هوش مصنوعی بر افزایش بهره‌‌‌‌وری کارکنان چیست؟
هوش مصنوعی (AI) به دلیل قابلیت خود برای ایجاد ارزش برای مشتریان، کارکنان و سازمان‌ها، در مدیریت منابع انسانی (HRM) به طور فزاینده‌‌‌‌ای استفاده می‌شود. با این حال، مطالعات اخیر نشان داده است که سازمان‌ها هنوز از مزایای مورد انتظار از اتخاذ AI بهره‌برداری نکرده‌‌‌‌اند، بهرغم سرمایه‌گذاری‌‌‌‌هایی که در زمان، تلاش و منابع خود داشته‌‌‌‌اند. از این رو، مطالعه تمام این پیشرفت‌‌‌‌های تکنولوژیکی که ممکن است به یک سازمان کمک کند تا کارآمدتر باشد، بسیار مهم است. در مقایسه بین هوش مصنوعی و هوش انسانی در برخی از شاخص‌‌‌‌ها، هوش مصنوعی برتری‌‌‌‌هایی را داراست. به عنوان مثال سرعت عمل در هوش مصنوعی، قدرت پردازش و تحلیل داده‌‌‌‌های حجیم، سرعت در تصمیم‌گیری و اقدام از این دست شاخص‌‌‌‌ها هستند. حال آنکه استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی و شبیه‌سازها می‌توانند در تصمیم‌گیری‌‌‌‌ها، تحلیل‌‌‌‌ها و پیش‌بینی‌‌‌‌های منابع انسانی بسیار کارگشا باشند. به این ترتیب با استفاده درست از این تکنولوژی نقش‌‌‌‌های هوش مصنوعی (AI) در HRM می‌توان به صورت همسو، توامان کارآیی را افزایش داد (استفاده از هوش مصنوعی در تخصیص بهینه منابع و امکانات) و هم اثربخشی اقدامات و تصمیمات را مورد پایش و هدایت قرار داد. به این ترتیب قطعا روند رو به رشدی در افزایش بهره‌‌‌‌وری سرمایه‌‌‌‌های انسانی و نتیجتا حصول اهداف سازمانی در حوزه‌‌‌‌های مختلف قابل مشاهده خواهد بود.
هوش مصنوعی چه تاثیری بر آینده مشاغل به‌خصوص حوزه صنعت دارد؟
با توجه به ماهیت فعالیت، ماموریت‌‌‌‌ها و اهدافی که صنایع مختلف به دنبال حصول آن هستند و همچنین گوناگونی مشاغل (به‌خصوص مشاغل کلیدی سازمان‌ها) در این صنایع تاثیرات گوناگونی را شاهد خواهیم بود. قطعا مشاغل مختلف با طیف گسترده‌‌‌‌ای از کاربردهای هوش مصنوعی متناسب با ویژگی‌‌‌‌های شغلی برخورد خواهند کرد. وجود برخی ویژگی‌‌‌‌های هوش مصنوعی که پیش‌تر به آنها اشاره شد می‌تواند راهگشا و کارگشای بسیاری از مسائل و تسهیل‌‌‌‌کننده اقدامات بسیاری باشد. رشد اتوماسیون فرآیندهای کاری که با استفاده از هوش مصنوعی هدایت می‌‌‌‌شوند، پتانسیل قوی برای تاثیرات مثبت و منفی بر بازار کار دارد. حال آنکه حضور هوش مصنوعی در کنار هوش انسانی که برتری‌‌‌‌های آن نسبت به هوش مصنوعی در زمینه‌‌‌‌های تفکر انتزاعی، خلاقیت، انعطافپذیری، حضور تعاملات و ملاحظات اخلاقی و… است می‌تواند شکل جدیدی از مشاغل، شایستگی‌‌‌‌ها و صلاحیت‌‌‌‌های شغلی را به وجود آورد.
وضعیت آینده سازمان‌ها در مواجهه با هوش مصنوعی را چگونه ارزیابی می‌‌‌‌کنید؟
قطعا در آینده نه‌چندان دور استفاده از هوش مصنوعی فراگیر شده و به علت وجود حجم عظیمی از داده‌‌‌‌ها و اطلاعات، وجود ابرروند‌‌‌‌ها، محیط پویا و... حضور هوش مصنوعی به یک الزام در اکوسیستم کسب‌و‌کارها تبدیل می‌شود. همچنین به زودی وجود و پیشرفت هوش مصنوعی به عنوان ابزاری نوین و عضوی جدانشدنی از قابلیت‌‌‌‌های کلیدی سازمان‌ها قلمداد خواهد شد. به زعم تافلر پس از موج سوم تغییرات و ورود به عصر فراصنعتی ایستادن در مقابل موج تغییرات ممکن نخواهد بود و منجر به شکست خواهد شد. سازمان‌های در عصر امروز باید سوار بر موج تغییرات شده و از آنها بهره‌‌‌‌مند شوند. قاعدتا هوش مصنوعی می‌تواند به عنوان عاملی موثر در اختیار سازمان‌ها قرار گرفته و از این ابزار در جهت رشد سازمان و تسریع در حصول اهداف و چشم‌‌‌‌انداز آن استفاده کرد.
هوش مصنوعی را فرصت می‌‌‌‌دانید یا تهدید؟
هوش مصنوعی نیز همچون سایر تکنولوژی‌‌‌‌ها و فناوری‌‌‌‌ها قابلیت استفاده‌‌‌‌های گوناگون دارد. حضور این فناوری در اختیار بشریت می‌تواند در پیشبرد بسیاری از مسائل تسهیل‌‌‌‌کننده و به خودی خود موجب پیشرفت‌‌‌‌های چشمگیر در کسبوکارهای مختلف اعم از صنایع ارتباطات، پزشکی، بیوتکنولوژی و... شود. در برهه زمانی کنونی قطعا وجود هوش مصنوعی برای همه صنایع ایجاد فرصت کرده است. فرصت برای استفاده از داده‌‌‌‌های بسیار زیاد، تحلیل‌‌‌‌های پیچیده، تصمیم‌گیری‌‌‌‌های چند‌معیاره، پیش‌بینی روند‌‌‌‌ها و... اما این فقط یک ابزار است. به قول آلبرت هوبارد «شاید یک ماشین بتواند کار پنجاه فرد عادی را انجام دهد، اما هیچ دستگاهی نمی‌تواند کار یک انسان خارق‌‌‌‌العاده را انجام دهد». فراموش نمی‌‌‌‌کنیم که هوش مصنوعی نسبت به انسان دارای انعطافپذیری پایین‌‌‌‌تری است، دارای قدرت اختیار نیست، خلاقیت ندارد، بسیار منطقی عمل می‌کند و قادر نیست مولفه‌‌‌‌های اخلاقی، انسانی و معنوی را در خود جای دهد. وجود فطرت پاک انسانی، همدلی، ایمان و انسانیت آن چیزی است که وجود بشریت را اشرف بر همه موجودات، مصنوعات و تکنولوژی‌‌‌‌ها قرار می‌دهد.
