شروط جهش صنایع لبنی

 بازوی پژوهشی صمت در گزارشی با ارائه ۱۱ پیشنهاد، نقشه توسعه این صنعت را ترسیم کرده است.  زنجیره تولید محصولات لبنی با دریافت شیر از دامداری‌ها آغاز می‌شود و تا تحویل محصولات نهایی به مشتریان ادامه دارد. اما معمولا به دلیل وابستگی بالای قیمت و کیفیت تمام شده محصولات لبنی به ماده اولیه یعنی شیر، حلقه‌های قبلی این زنجیره یعنی نهاده‌های دامی و واحدهای دامداری نیز مورد بررسی قرار می‌گیرند. بنابراین به منظور توسعه این صنعت و رفع مشکلات آن، توجه به تمامی حلقه‌های این زنجیره الزامی است. در واقع یکی از مشکلات این صنعت نیز عدم‌یکپارچگی سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌ها و همکاری محدود بین بازیگران زنجیره تولید محصولات لبنی است؛ گرچه سطح بالای از خودکفایی در تولید محصولات لبنی به دست آمده است. هنوز هم در برخی اقلام وابستگی وارداتی وجود دارد. واردات محصولات نظیر کره به دلیل کمبود در میزان تولیدات، مواد افزودنی و مکمل‌ها به دلیل عدم‌صرفه اقتصادی برای تولید، محصولات و ماشین‌آلات تولید استریلیزه و بسته‌بندی‌های تتراپک به دلیل نبود فناوری در داخل کشور مهم‌ترین مواردی هستند که هنوز وابستگی در زمینه واردات وجود دارد.

  مسائل اصلی صنایع لبنی

به طور کلی می‌توان مشکلات و مسائل اصلی این صنعت را به شرح زیر بیان کرد:

 مشکلات در تامین مواد اولیه: وابستگی بالا در زمینه واردات مواد اولیه (نهاده‌های دام و آنزیم‌ها و باکتری‌ها، استارترها، مواد افزودنی و مکمل‌ها) و کیفیت پایین شیر دریافتی از دامداری‌ها.

 ناکارآمدی‌های بخش تولید: هزینه‌های بالای بسته‌بندی به دلیل وابستگی در مواد اولیه (تتراپک)؛ ضعف در تولید کره به دلیل چربی پایین شیر تولیدی؛ عدم‌توانمندی صنایع ماشین‌سازی در ساخت دستگاه‌های با ظرفیت بالا و تجهیزات استریل و هم‌پیوندی ضعیف اجزای شبکه و سیاست‌گذاران مجزای در طول زنجیره.

 مشکلات شبکه توزیع: شبکه سنتی توزیع و هزینه‌های بالای آن.

 مشکلات بازاریابی و بازار محصولات لبنی: ممنوعیت صادرات برای برخی از محصولات لبنی و قوانین متغیر در این حوزه، اعطای سهمیه صادرات به تمامی شرکت‌ها بدون در نظر گرفتن ظرفیت‌های صادراتی، نوسان در میزان تقاضای بازار داخلی به دلیل مشکلات مالی و تنوع پایین مقاصد صادراتی و ماندگاری کم در بازارهای صادراتی.

  راهبردهای پیشنهادی برای توسعه

موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی در گزارشی به چند راهبرد برای توسعه صنایع لبنی اشاره کرده است. براساس این مطالعه، تدوین برنامه ملی در جهت واردات نهاده‌های دامی با در نظر گرفتن میزان و کیفیت موردنیاز و مقابله با اقدامات انحصاری در این حوزه، برنامه‌های حمایتی قیمتی داخلی و خریدهای داخلی: تعیین قیمت‌های مداخله‌ای به عنوان قیمت کف برای بعضی از محصولات لبنی؛ اصلاح نظام قیمت‌گذاری با لحاظ کردن بهره‌وری و کیفیت محصولات؛ انواع پرداخت‌های مستقیم: این پرداخت‌ها با عناوین مختلف مانند پرداخت‌های جبرانی، برنامه قرارداد زیان درآمدی و... انجام می‌شوند؛ حمایت و ترویج طرح‌هایی برای بهبود ژنتیک گله‌ها به وسیله کشت جنین در جهت افزایش راندمان این صنعت؛ عقد توافقات تجاری و تعرفه‌های ترجیحی با کشورهای هدف صادراتی نظیر عراق، افغانستان؛ حمایت‌های مالی و مالیاتی برای توسعه فناوری فرآوری و بسته‌بندی؛ تدوین بسته‌های تشویقی در جهت ادغام شرکت‌های فعال در حوزه لبنیات و تشکیل شرکت‌های بزرگ؛ نظارت بر توافقات بین دامداری‌ و صنایع فرآوری در جهت پایبندی به تعهدات طرفین؛ مدیریت بر واردات و صادرات مواد اولیه و فرآورده‌هایی نظیر شیر خشک که در صنایع تکمیلی استفاده می‌شود و تخصیص یارانه مربوط به نهاده‌های دامی به مصرف‌کننده نهایی.

 

اخبار مرتبط