تاثیر افزایش واردات بر بازار و تولید داخلی برنج
به گفته مسوولان، میزان واردات برنج در سال۱۴۰۱ باوجود افزایش ۳۰درصدی در تولید نسبت به سال۱۴۰۰، یک میلیون و ۷۰۰هزار تن بوده است (دو برابر سال۱۴۰۰) که در این صورت باید نرخ برنج به‌‌‌دلیل افزایش در تولید داخل و افزایش در واردات، کمتر از میزان کنونی می‌‌‌بود، اما متاسفانه نبود نظارت کافی، هماهنگی و برنامه‌‌‌ریزی اصولی، سبب شد نه‌‌‌تنها مصرف‌کننده سال خوبی را پشت سر نگذارد و امیدی هم به‌‌‌منطقی شدن قیمت‌ها برای سال‌جاری و سال آینده نداشته باشد، بلکه کشاورز هم از این اتفاق متضرر شود و حدود یک میلیون تن برنج داخلی در انبارها خاک بخورد! اما چه اتفاقی سبب شد که این میزان واردات را داشته باشیم، وارداتی که باید قیمت برنج در داخل را تنظیم می‌‌‌کرد، اما نه‌‌‌تنها تنظیم قیمتی رخ نداد که اتفاقا شاهد افزایش نرخ هم بودیم.
ناچار به‌‌‌واردات هستیم، اما با برنامه!
در این زمینه محسن نقاشی، دبیر فدراسیون تشکل‌های صنایع غذایی و کشاورزی ایران گفت: متاسفانه در تولید برنج ایرانی به‌‌‌میزانی نرسیده‌‌‌ایم که بی‌‌‌نیاز از واردات باشیم، بنابراین درحال حاضر ناچار به واردات هستیم، البته واردات برنج باید طبق یک برنامه صحیح انجام شود و دولت باید به‌‌‌گونه‌‌‌ای برنامه‌‌‌ریزی کند که نه کشاورز و نه واردکننده هیچ‌‌‌کدام متضرر نشوند؛ اما اکنون با سیاست‌‌‌هایی که دولت اتخاذ می‌کند عملا هم تولیدکننده و هم واردکننده آسیب می‌‌‌بینند. وی ادامه داد: درست زمانی که دولت نباید واردات برنج انجام دهد، وارد می‌کند و زمانی که نیازمند واردات هستیم جلوی واردات گرفته می‌شود! دبیر فدراسیون تشکل‌های صنایع غذایی و کشاورزی ایران ضمن بیان اینکه انتظار ما این است که با حضور وزیر جدید در وزارتخانه جهاد کشاورزی شاهد چنین اتفاقی نباشیم، تصریح کرد: باید بین تشکل‌های تولیدکننده، واردکننده، جهاد کشاورزی و شرکت بازرگانی دولتی هماهنگی به‌‌‌وجود آید و با حضور و مشورت هر چهار طرف موضوع، برنامه‌‌‌ریزی صحیحی انجام شود تا هیچ‌‌‌کدام از طرفین (کشاورز و واردکننده) متضرر نشوند.
نبود هماهنگی بین دولت و تشکل‌ها بازار برنج را به‌‌‌این وضعیت درآورده است
نقاشی نبود هماهنگی بین این ارکان را عامل آسیب به کشاورز و واردکننده برنج در سال ۱۴۰۱ دانست و اظهار کرد: همه این اتفاق‌‌‌ها در حالی است که ایجاد هماهنگی به‌‌‌هیچ وجه اقدام پیچیده‌‌‌ای نیست و دولت باید در راستای قانون بهبود محیط کسب‌و‌کار با تشکل‌ها همکاری و مشورت کند.
وی ادامه روند فعلی را موجب نارضایتی بین مردم، کشاورزان و واردکنندگان خواند و بیان کرد: نکته این است که هرکجا دولت به‌‌‌حوزه بازرگانی ورود می‌کند کار خراب می‌شود و سال گذشته هم نمونه این اتفاق را شاهد بودیم که هم واردکننده اقدام به‌‌‌واردات کرد و هم شرکت بازرگانی دولتی و در مقابل کشاورز هم اقدام به تولید کرد و این‌‌‌گونه شد که تولیدکننده و واردکننده متضرر شدند. باید کار به تشکل‌ها و عرضه و تقاضا سپرده شود و شرکت بازرگانی دولتی فقط نظارت کند. به‌‌‌عقیده دبیر فدراسیون تشکل‌های صنایع غذایی و کشاورزی ایران، هرکجا دولت اقدام به‌‌‌قیمت‌گذاری دستوری کرد مردم و تولیدکنندگان آسیب دیدند.
چرا دولت، خود اقدام به واردات برنج می‌کند؟
نقاشی تاکید کرد: چنانچه قرار است دولت خود اقدام به واردات کند چه نیازی به‌‌‌شرکت‌های واردکننده است. متاسفانه دولت به‌‌‌بهانه تنظیم بازار اقدام به واردات کرد و کار خراب شد درصورتی که باید هماهنگی ایجاد می‌‌‌کرد و چنانچه واردکننده قادر به واردات نمی‌‌‌بود دولت برای تنظیم بازار به‌‌‌بحث ورود می‌‌‌کرد. بسیار مشاهده کرده‌‌‌ایم برنجی که واردکننده بخش خصوصی وارد می‌کند از برنج وارد شده دولتی در بازار ارزان‌‌‌تر است، چراکه بخش خصوصی در این زمینه تجربه دارد و می‌‌‌داند از چه راهی برنج وارد کند تا ارزان‌‌‌تر باشد.
وی تنها منتفع این وضعیت ناهماهنگ را دلالان و سودجویان می‌‌‌داند و می‌‌‌گوید: هدف دلالان این است که تولید داخلی را نابود کنند تا بتوانند اجناسی را که می‌‌‌خواهند وارد کنند.
دبیر انجمن تولیدکنندگان برنج ایران هم در این خصوص ضمن بیان اینکه در وهله نخست باید بگوییم نه‌‌‌تنها در خصوص برنج که امروز در تمامی محصولات شاهد افزایش قیمت هستیم به‌‌‌ویژه در زمینه مواد غذایی، گفت: مجلس تنظیم بازار محصولات کشاورزی را بر عهده وزارت جهاد کشاورزی گذاشت و متاسفانه در دو سال اخیر بدترین شیوه تنظیم بازار را داشتیم که نه‌‌‌تنها تنظیم بازار انجام نشده، بلکه بی‌‌‌نظمی هم رخ داد و مشکلات به‌‌‌حدی است که چنانچه وزیر جدید هم درصدد انجام کاری باشد، با مشکل مواجه می‌شود.
جمیل علیزاده‌‌‌شایق اضافه کرد: سرانه مصرف برنج در ایران سالانه ۳ میلیون تن و میزان تولید داخلی ۲میلیون و ۲۵۰هزار تن است، بنابراین نیازمند واردات ۷۵۰هزار تن برنج هستیم که چنانچه بحث ذخیره‌‌‌سازی را هم درنظر بگیریم سالانه باید یک میلیون تن واردات انجام شود، اما به گفته رئیس مجلس سال گذشته یک میلیون و ۷۰۰هزار تن برنج وارد شد! وی تصریح کرد: واردکننده با ارز نیمایی اقدام به واردات برنج می‌کند به‌‌‌همین دلیل نرخ برنج خارجی در بازار از نرخ برنج ایرانی بسیار ارزان‌‌‌تر است، چراکه تولیدکننده داخلی تمامی نیازهای خود را با ارز آزاد تهیه می‌کند. این درحالی است که دولت باید بین تولیدکننده و واردکننده پل بزند. حدود ۳۰ سال پیش پیشنهاد دادیم از تولیدکنندگانِ سم، کود و ماشین‌‌‌آلات و دیگر ملزومات کشاورزی حمایت کنند، اما این کار را نکردند که اگر حمایت می‌‌‌کردند قیمت تمام‌‌‌شده برنج ایرانی پایین‌‌‌تر از امروز بود.
دبیر انجمن تولیدکنندگان برنج ایران افزود: همچنین دولت می‌توانست به برنج یارانه اختصاص دهد به‌‌‌گونه‌‌‌ای که برنج را از تولیدکننده ایرانی خریداری و با قیمت پایین‌‌‌تر به مصرف‌کننده بدهد، اما دولت نه‌‌‌تنها چنین اقداماتی را انجام نداد، بلکه تعرفه گمرک را هم برای واردات صفر کرد. در حالی که می‌توانست این تعرفه را صرف بسترسازی برای تولید و فروش و مکانیزه کردن تولید برنج کند، چنانچه آن دوره دست به چنین اصلاحاتی می‌‌‌زدند، امروز به‌‌‌مشکل برخورد نمی‌‌‌کردیم.
