از مخازن سدها چه خبر؟
کل خروجی مخازن نیز از ابتدای سال جاری آبی تا ۲۱ آبان‌ماه ۳۲/ ۶میلیارد مترمکعب بوده، در حالی که این میزان در مدت مشابه سال گذشته عددی برابر با ۹۹/ ۲ میلیارد مترمکعب بود. حجم آب موجود مخازن تا ۲۱آبان‌ماه در سال جاری ۵۷/ ۲۵ و در مدت مشابه سال گذشته ۳۰/ ۱۹ میلیارد مترمکعب است. ظرفیت کل مخازن سدها از ابتدای سال آبی جاری تا ۲۱ آبان‌ماه ۶/ ۵۰ میلیارد مترمکعب و درصد پرشدگی سدها ۵۱درصد است. بنابر این گزارش، بر اساس آمار وزارت نیرو ورودی به سد دوستی در استان خراسان رضوی برای نخستین‌بار در سال آبی جاری از حدود دو هفته پیش آغاز شده و تا ۲۱ آبان‌ماه هفت میلیارد مترمکعب آب وارد مخزن شده است وجریانات ورودی همچنان استمرار دارد. ورودی به سد شمیل و میان در استان هرمزگان حدود دو هفته اخیر حدود پنج میلیارد مترمکعب بوده و سرجمع آورد سد در سال آبی جاری به ۱۲میلیارد مترمکعب رسیده است و طبق آخرین اخبار جریانات ورودی قطع شده است. برخی سدهای استان مازندران و گیلان نظیر سدهای البرز، شهید رجایی و شهر بیجار در تاریخ‌های نوزدهم و بیستم آبان‌ماه متاثر از سیلاب بوده و به ترتیب حدود ۶ میلیارد مترمکعب، ۲ میلیارد مترمکعب و سه میلیارد مترمکعب ورودی داشته‌اند.
از سوی دیگر، ارتفاع ریزش‌های جوی از اول مهرماه تا ۲۴ آبان‌ماه معادل ۹/ ۲۴ میلی‌متر بود که این مقدار بارندگی نسبت به میانگین دوره‌های مشابه درازمدت (۴/ ۲۴)، دو درصد افزایش و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته (۴۳میلی‌متر) ۴۲درصد کاهش نشان می‌دهد. این آمار درحالی ارائه شده است که حجم آب موجود در مخازن در سال آبی جاری تا ۱۶ مهرماه، ۲۸/ ۲۷میلیاردمترمکعب، در سال آبی گذشته ۲۸/ ۱۹ میلیاردمترمکعب و درصد تغییرات آن ۴۱ درصد بوده است.
کسری ۱۳۰ میلیارد مترمکعبی مخازن آب
معاون آب و آبفای وزارت نیرو با اشاره به وضعیت ذخایر آب در کشور گفت: کسری مخازن آب در کشور حدود ۱۳۰ میلیارد متر مکعب است که برخلاف برخی اظهارنظرها این بارش‌ها جبران کمبود موجود را نخواهد کرد پس باید با شتاب بیشتری به سمت مصرف بهینه حرکت کنیم. قاسم تقی‌زاده خامسی روز دوشنبه در ششمین کنفرانس بین‌المللی - منطقه‌ای تغییر اقلیم افزود: تغییر اقلیم، در تمام دنیا و کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه بحثی جدی است و به نظر می‌رسد ما از آن عقب مانده‌ایم؛ در ایران بعد از سیل‌های اخیر موضوع تغییر اقلیم و تقویت ساختار هواشناسی مورد بحث و توجه قرار گرفت. وی اظهار کرد: بعد از ۱۰ سال خشکسالی مداوم که سال ۹۷ خشک‌ترین سال در دهه‌های اخیر و ۹۸ پربارش‌ترین بود، نشانگر وقوع اتفاقاتی است؛ مثلا برف دو روز پیش هم نشانه‌ای از بروز تغییرات در آب و هوا است زیرا در آبان‌ماه بارش چنین برفی کم داشتیم. معاون آب و آبفای وزارت نیرو خاطرنشان کرد: ۳۲۰هزار چاه غیر مجاز در کشور وجود دارد و تراز آب زیرزمینی بسیار نامناسب است.
تقی‌زاده خامسی افزود: با وجود اینکه ۱۰ سد در خوزستان ساخته شده اما در سیلاب اخیر مجبور شدیم آنها را دو بار پر و خالی کنیم، هر چند بخشی از این آب وارد تالاب‌های کشور شد اما بخش زیادی از کشور خارج شد و به عبارتی هدررفت، یکی از مواردی که باید جدی به آن پرداخته شود نقش سدها در کنترل سیلاب است، معمولا ۲۰ درصد از مخازن سدها را برای مدیریت سیلاب نگه‌می‌داریم، اما سیلاب‌های اخیر نشان داد که این عدد مناسب نیست و باید افزایش یابد و شاید هم برای مدیریت سیلاب به احداث سدهای جدید با همین هدف نیاز باشد. وی ادامه داد: پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تا سال ۲۰۵۰ تقاضا برای آب ۷۰ تا ۷۷ درصد افزایش می‌یابد و با این افزایش تقاضا نیز بالا می‌رود، ایران نیز از آن مستثنی نیست زیرا کشوری در حال توسعه و رو به رشد است، اما منابع آبی ما همان است بنابراین داشتن راه‌حل الزامی است شاید گاهی لازم باشد از آب دریا استفاده کنیم و بر این اساس مجوزهایی را برای مصارف صنعتی از آب دریا صادر کرده‌ایم همچنین به وزارت صمت توصیه کردیم که صنایع آب‌بر را به سمت دریا هدایت کنند.
معاون آب و آبفای وزارت نیرو گفت: در کشور ۱۰ هزار روستا به آب پایدار دسترسی ندارند و باید برای آنها فکری کنیم، باید مدیریت منابع آب یکپارچه شود و تمام دستگاه‌ها در کنار هم قرار گیرند و هیچ دستگاهی جداگانه کار نکند چون آب یک موضوع بخشی نیست بلکه فرابخشی است و برای مدیریت آن باید یک سیاست واحد دنبال شود. وی افزود: اکنون اقدامات خوبی در این زمینه صورت گرفته و باید تمام آنها ارزیابی شوند تا نتیجه آنها مشخص شود، مثلا برای آبیاری نوین و شبکه‌های آبیاری هزینه زیادی شده است اما نتیجه آن را نمی‌دانیم که در مصرف بهینه آب چقدر تاثیرگذار بوده است.
