فرصت ویژه استفاده از طرح احیای جاده ابریشم برای «اکو»
مهدی کریمیتفرشی در گفتوگو با «ایرنا» افزود: گرایش جهانی به الگوی توسعه مبتنی بر اقتصاد آزاد و افزایش صادرات، موجب شده است تا کشورهای منطقهای و فرامنطقهای به سوی همکاری در زمینه تجارت و صنعت، به عنوان ابزاری کارآمد برای توسعه اقتصادی و اجتماعی گام بردارند. بر این اساس، سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، توسعه اقتصادی کشورهای عضو را مدنظر قرار داده است. مهمترین نقش اکو برای کشورهای عضو، توسعه روابط اقتصادی آن است؛ اگرچه با موانع اقتصادی- سیاسی فراوانی مواجه است. گرایش جهانی برای پذیرش الگوی توسعه مبتنی بر اقتصاد بازار و افزایش صادرات، سبب شده است تا کشورهای عضو اکو نیز به افزایش سرعت آزادسازی اقتصادی و نقش فزاینده بخش خصوصی در توسعه اقتصادی توجه ویژهای داشته باشد.
وی عنوان کرد: آمارها نشاندهنده این است که در سال ۲۰۱۴، تبادلات تجاری بین کشورهای عضو این سازمان فقط ۸درصد از تجارت خارجی کشورهای عضو را در برداشته و این نشانگر عدمتوسعه بخش بازرگانی در میان کشورهای عضو است؛ در حالی که بعد از تاسیس اتحادیه اروپا، حدود ۸۰درصد از تجارت کشورهای عضو در درون خود اتحادیه انجام شده است. یکی از ابزارهای مهمی که بهمنظور گسترش مبادلات درون منطقهای استفاده میشود، کاهش تعرفههای گمرکی و تخفیف تعرفه برای کالاهای واردشده از سایر کشورهای عضو است. در این زمینه، کشورهای عضو اکو با عقد موافقتنامههایی اقدام به کاهش تعرفه برخی از کالاهای وارداتی خود کردهاند.
رئیس کارگروه کسبوکارهای جاده ابریشم سازمان ملل اظهار کرد: در حال حاضر، اقتصاد کشورهای عضو اکو به طورکلی توسعهنیافته، وابسته، تکمحصولی، صادرکننده مواد خام و واردکننده کالاهای ساختهشده مصرفی است و این ویژگیها اقتصاد کشورهای عضو را بیشتر به اقتصادهای رقیب و نه مکمل تبدیل کرده است؛ هرچند این ساختارها در حال دگرگونی است و کشورهای عضو برای تنوع بخشیدن به تولیدات و صنایع و خروج از اقتصاد تکمحصولی تلاش میکنند. کریمیتفرشی تاکید کرد: نقش ایران، ترکیه و پاکستان در انتقال ثروت عظیم انرژی در میان کشورهای عضو اکو بسیار موثر و حائز اهمیت است. نیاز روزافزون اتحادیه اروپا به انرژی، یک فرصت مهم را پیش روی اکو قرار داده است که این سه کشور میتوانند از این فرصت طلایی بهرهبرداری کنند. در حال حاضر، بخش عمدهای از گاز مصرفی اروپا از روسیه، نروژ و الجزایر تامین میشود. این امر در کنار بروز برخی مشکلات سیاسی بین اروپا و روسیه، مشکلات فراوانی برای اروپاییها در پی داشت. بنابراین در صورت اتخاذ یک موضع هماهنگ در بخش انرژی، شرایط کنونی فرصت بزرگی در اختیار اعضای اکو قرار میدهد که با برنامهریزی مناسب میتوان از آن به نفع کشورهای عضو بهرهبرداری کرد.
وی عنوان کرد: ایران موافقتنامههای همکاری چندجانبه متعددی را با کشورهای این منطقه امضا کرده که یکی از بهترین مسیرهای انتقال انرژی از این منطقه به جهان است. ایران به دلیل داشتن مرز زمینی با پنج کشور دیگر عضو و دارا بودن موقعیت استراتژیک جغرافیایی برای برقراری اتصال سایر اعضا به آبهای بینالمللی و نیز به دلیل استقرار دبیرخانه دائمی اکو در تهران، از موقعیت محوری در این سازمان برخوردار است. از سوی دیگر، محصور بودن کشورهای آسیای مرکزی که عضو این سازمان هستند باعث شده که روابط اقتصادی و تجاری این کشورها با ایران از اهمیت بسیاری برای این کشورها برخوردار باشد.
رئیس کارگروه کسبوکارهای جاده ابریشم سازمان ملل گفت: نقش سازمان اکو در احیای جاده ابریشم بسیار موثر و حیاتی است. طرح جاده ابریشم جدید، بهعنوان یک طرح بسیار طلایی در جهت گسترش مبادلات تجاری و رشد فزاینده اقتصادی کشورهای عضو اکو که در کمربند جاده ابریشم هستند، باید مورد توجه و بازنگری خاص کشورهای عضو اکو قرار گیرد؛ زیرا این سازمان میتواند با پشتیبانی از این طرح، به رفع موانع و چالشهای موجود در این طرح مبادرت ورزد و به احیای این پروژه کمک موثری کند. کریمیتفرشی اظهار کرد: ایران بهعنوان یکی از کشورهای مهم مسیر جاده ابریشم جدید، میتواند نقش مهم و کلیدی در تسریع اجرایی شدن آن ایفا کند. کشور ما از نظر چین، عنصر مرکزی کمربند اقتصادی جاده ابریشم است و موقعیت استراتژیک جغرافیایی آن، به ایران در برنامه چین جایگاه حیاتی بخشیده است. بر این اساس ایران میتواند محل عبور دو جاده دریایی و زمینی ابریشم باشد. وی تصریح کرد: ایران یکی از اصلیترین گذرگاهها و کریدورها برای اجرای طرحها و پروژههای بزرگ اقتصادی بوده و هست. با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران، انتظار میرود کشورمان جایگاه خوبی در راهبرد تزانزیتی چین داشته باشد.
رئیس کارگروه کسبوکارهای جاده ابریشم یونسکو ادامه داد: ایران با داشتن منابع عظیم نفت و گاز و قرار گرفتن در «هارتلند انرژی» (قلب انرژی)، موقعیت جغرافیایی خوبی برای مشارکت و بهره گرفتن از مزایای پروژه راه ابریشم چین دارد. موقعیت ژئواستراتژیک ایران که در مرز دریای خزر و خلیجفارس قرار گرفته برای چین مهم است و این کشور خواهان مشارکت جدی ایران در این پروژه است.
وی تاکید کرد: بهطور قطع، ایران به عنوان یک قطب اساسی در سازمان همکاریهای اقتصادی اکو و نیز یک گذرگاه کلیدی در پروژه راه ابریشم میتواند از امکانات و مزایای این سازمان برای احیای جاده ابریشم و گسترش مناسبات تجاری بین کشورهای عضو استفاده کند و خود به یک قطب اقتصادی در منطقه تبدیل شود.
کریمیتفرشی اظهار کرد: برای تحقق این هدف مهم، ایجاد جذابیت و اقتصادی کردن ترانزیت برای افزایش قدرت رقابت با کشورهای دیگر، بهویژه کشورهای همسایه را باید در اولویت سیاستهای اقتصادی خود قرار دهیم و باید کنوانسیونها و موافقتنامههای بینالمللی مهم حوزه حملونقل و ترانزیت را جدی بگیریم.
وی تاکید کرد: باید از ظرفیت زیاد ناوگان حملونقل کشورمان استفاده کنیم و بهسرعت زیرساختها را در این حوزه تقویت کنیم و درصدد رفع کمبودها و مشکلات موجود برآییم. بهطور قطع اجلاس سران اکو میتواند فرصتی مناسب برای کشورمان در جهت بهرهمندی از توافقنامههای اقتصادی و تقویت مناسبات سیاسی و اقتصادی باشد و جایگاه ایران را در پروژه راه ابریشم مستحکمتر کند. احیای جاده ابریشم باید به عنوان یکی از پروژهها و طرحهای اقتصادی کلیدی در سازمان همکاریهای اقتصادی اکو مطرح شود و به عنوان یکی از اهداف اصلی این سازمان در دست بررسی و اقدام قرار گیرد؛ چرا که حضور موثر اکو در بحث احیای جاده ابریشم میتواند به ایجاد منافع اقتصادی فزاینده برای کشورهای عضو و تحقق بسیاری از اهداف اقتصادی این سازمان کمک کند.