افزایش شانس ایران برای نقشآفرینی در ابتکار کمربند و جاده
در بخش تحولات جهانی، به تبعات جنگ روسیه و اوکراین پرداخته شده که همچنان خبرساز است. با وجود مخالفت برخی کشورهای اروپای شرقی که وابستگی زیادی به صنعت هستهای روسیه دارند، اتحادیه اروپا در حال بررسی پیشنهادیی مبنی بر قرار دادن شرکت روساتم در لیست سیاه است تا بتواند بهموازات گسترش ممنوعیت تجارت با این کشور در حوزه کالاها با کاربرد نظامی، صنعت هستهای روسیه را نیز تحریم کند. این در حالی است که تحریم اعمالشده اتحادیه اروپا بر صادرات نفت روسیه سبب شده است تا هند و چین واردات نفت خود را از این کشور افزایش دهند و عملا روسیه به بزرگترین تامینکننده نفتخام چین تبدیل شود؛ جایگاهی که پیش از این در اختیار عربستانسعودی بود.همچنین روابط تجاری چین و روسیه با راهبرد دقیق و عالمانه چین و بهرهبرداری این کشور از جنگ اوکراین و بحران حاکم بر اقتصاد روسیه، به حجم بیسابقهای رسیده است.
تنها نکته مثبت در این میان شاید همین باشد که پس از اختلالهای پیشآمده در پی تحریمها و نیز انفجار خط لوله نورداستریم و درنتیجه کاهش شدید انتقال گاز روسیه به اتحادیه اروپا، بحث مدیریت بحران انرژی در اروپا بسیار پررنگ شد و اروپا، با صرف هزینه زیاد، موفق به افزایش بهرهوری انرژی شد.در بخش تحولات منطقه، ماحصل سفر اخیر رئیسجمهور کرهجنوبی به امارات، بهعنوان شریک کلیدی، امضای توافقنامههایی در حوزه نیروگاههای هستهای، انرژی، سرمایهگذاری و صنایع دفاعی بود. در عربستان نیز بهعنوان دومین بازار بزرگ سرمایهگذاری ریسکپذیر در خاورمیانه پس از امارات، سرمایهگذاری در زمینه استارتآپها همچنان روند صعودی دارد.در سوی دیگر ماجرا، به دنبال تحریم روسیه و خارج شدن کریدور شمالی از مسیرهای ترانزیت، مدتی است که نقش کریدور میانی که از آسیای مرکزی و قفقاز میگذرد و به دنبال آن موقعیت جغرافیایی جمهوریآذربایجان که در مسیر تجاری اروپا به چین قرار دارد، بسیار پررنگ شده است. بر همین اساس بانکجهانی با توصیه به سرمایهگذاری در این کشور، مسیر راه توسعه آن را ترسیم و اعلام کرده است.
توصیه به سرمایهگذاری در کریدور میانی در حالی صورت میگیرد که ایران پتانسیلهای بسیار بیشتری برای تبدیلشدن به حلقه وصل چین به اروپا دارد؛ اما به دلیل شرایط تحریم تقریبا نادیده گرفته شده است. در مقابل، احتمال بالای پیوستن ترکمنستان به ابتکار کمربند و جاده نیز منافع بالقوه و مهمی برای ایران که در مسیر این ابتکار قرار دارد، به همراه خواهد داشت، چراکه تنها کریدور ابتکار کمربند و راه که از ایران عبور میکند درواقع از ترکمنستان وارد ایران میشود.امضای یادداشت تفاهم بین آلمان و عراق در باب حل مساله بحران انرژی برق در عراق و نیز فروش شرکت ادارهکننده بندر حیفا در اسرائیل به یک کنسرسیوم هندی با هدف کسب درآمد بیشتر و همچنین کاربست تخصص خارجی، ازجمله تحولات در سطح منطقه بوده است.