مولفههای اصلی شامخ، رشد داشتهاند
به گزارش «شادا»، این مرکز چنین توضیح داده است: براساس گزارش منتشرشده از سوی مرکز پژوهشهای اتاق ایران، شاخص مدیران خرید (تعدیل فصلینشده) برای بخش صنعت به ۵۳.۱۱ رسید که نسبت به ماه قبل بهبود داشته و بیشترین مقدار چهارماه اخیر از تیرماه را ثبت کرده است.گزارش بهدستآمده از فعالان اقتصادی نشان میدهد که در مهرماه، بهغیر از موجودی مواد اولیه خریداریشده که با کاهش روبهرو بوده، عدد سایر مولفههای اصلی بیشتر از ۵۰ گزارش شده است که میتواند نشانه خروج از رکود باشد. شاخص ترکیبی مدیران خرید برای کل اقتصاد ایران در مهرماه ۵۴.۱۵ گزارش شده است.
هرچند شاخص قیمت خرید مواد اولیه و لوازم موردنیاز در مهرماه ۷۲.۲۵ بیشترین مقدار سهماهه اخیر و شاخص قیمت محصولات تولیدشده یا خدمات ارائهشده نیز با ثبت عدد ۵۹.۶۹ بیشترین افزایش را طی پنجماه اخیر از خردادماه به ثبت رسانده، اما با وجود این شاخص کل و صنعت در مهرماه افزایشی و بیشتر از ۵۰ ثبتشده که نشان از رونق فعالیتهای اقتصادی نسبت به ماه قبل است.شاخص مدیران خرید صنعت در مهرماه ۵۳.۱۱ بوده و نسبت به ماه قبل بهبود داشته و بیشترین مقدار چهارماهه اخیر را از تیرماه به ثبت رسانده است، هرچند برخی از رشتهفعالیتها با کاهش شاخص مدیران خرید صنعت و رکود تقاضا روبهرو بودهاند.همچنین شاخص موجودی محصول (انبار) ۵۸.۱۹ مانند ماه قبل افزایشی بوده و دومین بیشترین مقدار خود را در سری ۶۱ماهه به ثبت رسانده است. بهمنظور تحلیل دقیق وضعیت تولیدات صنعتی و معدنی در کشور اقدام صحیح این است که به میزان تولیدات و فروش شرکتهای تولیدی در ۹ماهه امسال پرداخته شود.بهطور کلی پدیدههای اقتصادی هیچگاه با تغییرات یکماهه قابل تحلیل نیستند و اینکه رسانهها شاخص خرید مدیران برای یکماه سال را مبنایی برای تحلیل رکود یا رونق اقتصادی قرار دهند، صحیح نیست. در حقیقت پدیدههای اقتصادی زمانی قابل تحلیل و بررسی و آنالیز هستند که دامنهدار و مستمر باشند. بنابراین نمیتوان با گزارشی یکماهه چنین شاخصهایی را مبنا برای قضاوت شرایط اقتصادی قرار داد.
همچنین بررسی سالهای اخیر نشان میدهد که افتوخیزها در شاخص خرید در ماههای مختلف امری متداول است. این شاخص به معنای کاهش تولیدات صنعتی نیست؛ بلکه میزان خرید مواد اولیه و کالاهای واسطهای توسط بنگاهها را نشان میدهد.همانطور که در گزارش هم اشاره شده است، میزان فروش کالا و خدمات در کل اقتصاد ۵۳.۴۷ بعد از سهماه متوالی رکود اندکی بهبود داشته است، هرچند فروش در بخشهای صنعت و ساختمان کاهش داشته و بسیاری از کسبوکارها همچنان شرایط را مانند ماه قبل گزارش کردهاند، اما این افزایش در فروش عمدتا به دلیل اندکی بهبود در بخش خدمات بوده است. اما در مجموع مولفههای اصلی شامخ از جمله میزان فعالایت کسبوکارها، میزان انجام و تحویل سفارش و میزان استخدام و بهکارگیری نیروی انسانی در مهرماه نسبت به شهریورماه افزایشی بوده و تنها در موجودی مواد اولیه و میزان سفارشهای جدید مشتریان اندکی کاهش مشاهده میشود.
همچنین مقایسه شامخ کل اقتصاد ایران در مهرماه با شامخ کل در برخی کشورها در اکتبر ۲۰۲۳ نشان میدهد که شامخ کل اقتصاد در کشورمان نسبت به مصر با ۴۷.۹؛ هنگکنگ ۴۸.۹؛ نیجریه ۴۹.۱؛ آفریقای جنوبی ۴۸.۹؛ ژاپن ۵۰.۵ و چین ۵۰ بالاتر است و از کشورهای مقایسهشده تنها سنگاپور ۵۳.۷ و عربستان سعودی با ۵۸.۴درصد وضعیت بهتری دارند.همچنین مقایسه شامخ کل صنعت در مهرماه ۱۴۰۲ کشورمان با شامخ کل صنعت در ۸ کشور مقایسهشده در گزارش نشان میدهد که شامخ کل صنعت در کشورمان با ۵۳.۱۱ نسبت به آلمان با ۴۰.۸؛ ترکیه ۴۸.۴؛ مالزی ۴۶.۸؛ چین ۴۹.۵؛ برزیل ۴۸.۶ و ژاپن ۴۸.۷ وضعیت بهتری دارد و تنها دو کشور روسیه با ۵۳.۸ و هند با ۵۵.۵ وضعیت بهتری دارند.