واکنش‌ها به رد شکایت شجریان از صداوسیما ادامه دارد
ماجرای یک شکایت ۱۰ ساله
این خبر در کمتر از دو ساعت، دست به دست چرخید و بازتاب‌های بسیاری در شبکه‌های اجتماعی پیدا کرد. این در حالی است که شجریان، این روزها به‌واسطه بیماری سرطان کلیه در بستر بیماری است و حدود دو سال است که خبر بیماری او علنی شده است. دوستداران این هنرمند بزرگ در دو سال گذشته به‌صورت مداوم جویای سلامتی او بوده‌اند و این موضوع سبب شده تا همایون شجریان، بارها از صفحه اینستاگرامش وضعیت سلامتی استاد شجریان را به اطلاع عموم برساند. در چنین شرایطی انتشار خبر حکم دادگاه مربوط به شکایت شجریان، انتقادهای عمده‌ای ازسوی دوستداران او در پی داشت.
ماجرا چه بود؟
حدود هفت سال پیش، محمدرضا شجریان در گفت‌وگویی به موضوع شکایتش از صداوسیما اشاره کرد. او گفت: رادیو و تلویزیون فراگیرترین رسانه است و وقتی صدا از آنها پخش نشود ارتباط با مردم هم قطع می‌شود و من در طول این سال‌ها ارتباط خاصی با تلویزیون نداشته‌ام. اوایل، صدای من را پخش می‌کردند و من هم اعتراضاتی کردم. تصاویری روی صدای من می‌گذاشتند که اصلا ارتباطی با موضوع نداشت. من هم اعتراض کردم و گفتم دیگر به شما اجازه نمی‌دهم که صدای من را پخش کنید، چون صداوسیما هیچ نقشی در تهیه این آثار نداشت و قاعدتا موقعی می‌توانستند آثار را پخش کنند که نقشی داشته باشند یا تهیه‌کننده راضی باشد. من راضی نبودم. این است که من هیچ وقت دوست ندارم صدایم از آن رسانه پخش شود؛ تا اینکه در این یکی دو سال اخیر من با جدیت دنبال کار را گرفتم و از آنها شکایت کردم که دیگر صدای من را پخش نکنند.
او در ادامه صحبت‌هایش در گفت‌وگویی که سال ۹۰ منتشر شد، اظهار کرد: فقط من «ربنا» را اجازه دادم، که آن ربنا را برای مردم خوانده بودم، حالا آن را هم پخش نمی‌کنند، خب نکنید، به خودتان لطمه می‌زنید. چون ربنا برای مردم بوده و آن را دوست دارند و خودشان دارند و گوش می‌کنند. فعلا این‌طور است. این صحبت‌های شجریان در زمانی منتشر شد که پیش از آن شکایت او علیه صداوسیما تقدیم دادگاه شده بود.
قضیه شکایت
محمدحسین آقاسی، وکیل مدافع محمدرضا شجریان، با اشاره به ماده ۲۳ قانون حمایت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان که شکایت شجریان از صداوسیما هم بر مبنای همین قانون تنظیم شده است، گفت: «در این قانون صراحتا آمده که اگر آثار کسی را بدون اجازه انتشار، پخش یا نشر دهند، مجازاتش ۶ ماه تا دو سال حبس است.» وی افزود: «بعد از مدت کوتاهی از طرح شکایت، بازپرس وقت شعبه دوم دادسرای کارکنان دولت، با این استدلال که صداوسیما در پخش آثار موکل، سوء‌نیتی نداشته، شکایت را رد کرد. در آن زمان، نماینده دادستان یا دادیار اظهارنظر، با قرار صادر شده موافقت نکرد و دلیل عدم‌موافقت دادیار اظهارنظر این بود که مدیران صداوسیما اطلاع داشتند که آثار پخش شده متعلق به شجریان است و بدون اجازه پخش کردند و فقدان سوء‌نیت، استدلال درستی نیست و پرونده را برای رسیدگی بیشتر به شعبه بازپرسی فرستاد.»
آقاسی گفت: «در این مدت، بازپرس شعبه دوم دادسرای کارکنان دولت تغییر کرد و بازپرس جدید به نام قاضی فضلعلی رسیدگی بسیار دقیقی انجام داد. در خلال این مدت هر دلیلی که لازم بود ارائه و اعلام کردیم از جمله اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تایید کرد آثار پخش شده و شرکت دل‌آواز متعلق به شجریان است.» وکیل مدافع محمدرضا شجریان ادامه داد: «بعد از دو سال، بازپرس شعبه دوم دادسرای کارکنان دولت، یک قرار 24 صفحه‌ای صادر و در 22 صفحه با برشمردن تمام جریان پرونده، نهایتا عنوان کرد که پخش آثار تا سال 83، مشمول مرور زمان شده و صداوسیما از سال 83 تا 88 نیز سوء‌نیت نداشته است و صداوسیما را از اتهام انتسابی مبرا کرد.»
آقاسی افزود: «به قرار صادره در خرداد سال 90، اعتراض کردیم و رسیدگی به اعتراض ما یک‌سال طول کشید و خرداد سال 91 سرانجام شعبه 1060 دادگاه کارکنان دولت که قاضی بسیار خوبی داشت، ما را برای اخذ توضیح درخصوص اعتراض به قرار احضار کرد. نهایتا خرداد سال 91 دادگاه قرار صادره را نقض کرد و صریحا نوشت با توجه به اینکه صداوسیما آگاه بوده که لازم است برای انتشار از صاحب اثر رضایت بگیرد، دلالت بر سوء‌نیت دارد.» این وکیل دادگستری گفت: «پرونده به دادسرا برگشت و شعبه بازپرسی، متهمان را احضار و تفهیم اتهام کرد و نهایتا ۶ سال بعد یعنی در اردیبهشت امسال (سال ۹۷)، پرونده برای رسیدگی، دوباره به شعبه ۱۰۶۰ که قاضی آن تغییر کرده، ارسال شد و دادگاه ۱۱ شهریور ماه جاری را برای رسیدگی تعیین کرد.»
آقاسی افزود: «با توجه به اینکه موکل به دلیل بیماری امکان حضور در دادگاه را نداشت، من به‌عنوان وکیل پرونده در جلسه حضور یافتم و از صداوسیما نیز وکیل، معاون مربوطه و یکی از مدیران آن در جلسه حضور یافتند و تفسیر قضایی، سلیقه و طرز تفکر قاضی این بود که صداوسیما کار بدی نکرده و شاید پخش آثار به نفع موکل هم بوده است و هیچ کدام از دلایل ما مورد توجه دادگاه قرار نگرفت و نهایتا یک روز بعد (۱۲ شهریور)، دادگاه رای مبنی‌بر رد شکایت صادر و اعلام کرد پخش آثار موکل در صداوسیما، موجب شهرت وی شده و به زیان او نبوده است.» این وکیل دادگستری گفت: «رای صادره مغایر صریح قوانین است و قطعا به این حکم اعتراض می‌کنیم زیرا معتقدیم حکم، با نادیده گرفتن محتویات پرونده و مستندات من به‌عنوان وکیل شاکی صادر شده است. بدون تردید اگر در مرحله تجدیدنظر دقت کافی شود، این رای باید نقض شود و گرنه پیام بدی برای صداوسیما دارد مبنی‌بر اینکه از این به بعد می‌تواند آثار هنرمندان را که وقت و هزینه صرف آثارشان می‌کنند، بدون موافقت صاحب اثر پخش کند.»
ارسال نظر