نقش سفرنامهنویس ایتالیایی برای معرفی ایران چه بود؟
مبارزه با ایرانهراسی
وی علاوه بر ترجمههای قابل توجهی از نویسندگان زن ایرانی به زبان ایتالیایی تالیفات متعددی نیز دارد که «دختران شهرزاد؛ نویسندگان زن ایرانی از قرن نوزدهم تا به امروز»؛ «شیعیان»، «زن و باغ در دنیای اسلامی» و «بهارهای صورتیفام؛ انقلابها و زنان در خاورمیانه» از آن جمله است. وی افزون بر تالیف و ترجمه، سفرهایی نیز به ایران داشته که حاصل آن بهصورت سفرنامه چاپ شده است. منتقدان نگاه منصفانه و عاشقانه او را به فرهنگ ایرانی ستودهاند و ریزبینیاش موجب شد بسیاری از ایرانیان با نگاهی دوباره به سرزمین خود توجه کنند. ناهید نورزی، مترجم و مدرس دانشگاه بولونیا سال ۱۳۹۶ در یادداشتی مفصل به بررسی سفرنامه ایران آنا وانزان با عنوان «سیری عاطفی در ایران» پرداخته بود. در بخشهایی از این یادداشت آمده است: «آنا وانزان ایران را بهشت کتابدوستان میداند و از افزایش ناشران زن ایرانی در سه دهه اخیر ابراز خرسندی میکند و میافزاید که رد پای سلیقه و هنر زنان را همچنین میتوان در جنسهای مرغوب کاغذها، گرافیک و جلدهای زیبای کتابها (که آنها هم البته آثار هنری محسوب میشوند)، یافت...
وی درباره نگاه غربیان به ایران میگوید: «نفرتی که نسبت به ایران در برخی محافل آمریکایی مانند ماری میخزد این خطر را در پی دارد که ما همه را به پرتگاه سقوط بکشاند. تا آنجا که به من مربوط میشود و تنها کاری که از دست من برمیآید این است که به شناساندن و اشاعه فرهنگ این کشور خارقالعادهای که بسان کشور خودم دوستش دارم، ادامه دهم.»آنا وانزان در این سفرنامه کمی از آشپزی ایرانی نیز مینویسد و یادآور میشود که غذاهای ایرانی خیلی لذیذ هستند؛ ولی متاسفانه نه در رستورانها. در بخشی از کتاب نویسنده از سفرش به کویر ایران روایت میکند و بر شهرهایی که در آن واقعند متمرکز میشود. وی از قناتها، باغها، بادگیرها و خانههای سنتی کاشان و حمام فین مینگارد و البته تاریخچه آنها را فراموش نمیکند. بعد نوبت یزد میرسد و از مسجد و آتشکده و زرتشتیان و برج سکوتش مینویسد و دین زرتشتی را کمی شرح میدهد. سفر نویسنده را به کرمان و بم و دیگر شهرها میبرد و فرصتی دیگر پیش میآید که مروری بر گوشهای از تاریخ و جغرافیا و هنر ایران شود. مقصد بعدی شیراز است و تاریخی که در آنها استنشاق میشود، طبیعتا تخت جمشید، نقش رستم و آرامگاه کوروش کبیر مباحث دیگر این سفرنامهاند و به ویژه از کوروش بهعنوان امپراتوری انساندوست تقدیر میشود... شیراز شهر حافظ و سعدی هم هست و نویسنده بر اهمیت این دو شاعر برای شیراز و ایران تاکید میکند...
وانزان در مورد تاکسیرانها هم نوشته است. وی معتقد است که از طریق آنها میتوان چهرههای مختلف ایرانیها و گرایشهای سیاسی ـ اجتماعی ایران را شناخت؛ ولی نقطه مشترک آنها و در نتیجه همه مردم ایران در عِرق ملیگرایی است و بر محور میهندوستی میگردد. رویهمرفته در جاهایی که آنا وانزان از برخی ویژگیهای ایرانیها خرده میگیرد، با ظرافت و احتیاط تمام آنها را شبیه عادات و خلق ایتالیاییها میداند و با این تشبیهسازی گویی تلاش دارد در عین اینکه واقعیات را میگوید، دل ایرانیها را نرنجاند.دربخشی از کتاب نیز نویسنده به آثار معماری جدید توجه نشان میدهد. از میان آثار معماری تهران پل طبیعت نظر مثبت او را برای ویژگی منحنی بودن و کارایی آن در برآوردن چند هدف با یک پروژه جلب میکند و طبیعتا اینکه معمار آن زن جوانی است و طرح آن به همت شرکتی ایتالیایی به انجام رسیده است، برای محققی ایتالیایی که در زمینه زنان کار کرده غرورانگیز است.»