کدام فیلم‌های دفاع مقدسی ماندگار شدند؟
ژانرسازان سینمای جنگ در ایران
دیده‌بان
این فیلم را می‌توان شروع فعالیت‌های جدی و رسمی ابراهیم حاتمی‌کیا در سینما دانست که در سال ۱۳۶۷ تولید شده است. «دیده‌بان» نخستین فیلم دفاع مقدسی است که در جشنواره‌های بین‌المللی حضور یافته و مورد توجه نیز قرار گرفته است. این فیلم در هفتمین دوره جشنواره فجر، برنده جایزه ویژه هیات‌داوران برای بهترین کارگردانی و برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم دوم(بخش فیلم‌های اول و دوم) شد.
از کرخه تا راین
این فیلم که محصول سال ۱۳۷۱ است، به سرنوشت قربانیان بمب‌های شیمیایی در جنگ ایران و عراق می‌پردازد. یکی از نکات مهم فیلم که همچنان در خاطره‌ها باقی مانده، موسیقی ماندگار آن بوده که اثر مجید انتظامی است. «از کرخه تا راین» جزو نخستین همکاری‌های سینمای ایران و آلمان است که در یازدهمین جشنواره فیلم فجر با استقبال خوبی مواجه شد و جوایز متعددی را کسب کرد.
آژانس شیشه‌ای
«آژانس شیشه‌ای» یکی از مهم‌ترین فیلم‌های سینمای ایران است که در سال ۱۳۷۶ تولید شده است. بسیاری فرم و داستان این فیلم را مشابه فیلم «بعد‌از‌ظهر سگی» به کارگردانی سیدنی لومت معرفی می‌کنند، اما بر اساس گفته‌های حاتمی‌کیا، او فیلمنامه آژانس شیشه‌ای را با الهام از یک رویداد واقعی نوشته است. این فیلم جزو آثاری است که در جشنواره فجر مورد استقبال بسیاری قرار گرفت و جوایز زیادی را از آن خود کرد. به صورتی که هفدهمین دوره جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۷۷ این فیلم را به عنوان «بهترین فیلم سیاسی پس از انقلاب اسلامی» و جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت در سال ۱۳۹۷ آن را به عنوان «بهترین فیلم سینمای دفاع‌مقدس» انتخاب کرد. همچنین انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران در سال ۱۳۸۷ این فیلم را به عنوان یکی از پنج فیلم برتر تاریخ سینمای ایران پس از انقلاب انتخاب کردند.
سفر به چزابه
فیلمی به نویسندگی و کارگردانی رسول ملاقلی‌پور محصول سال ۱۳۷۴ است. این فیلم که یازدهمین فیلم بلند سینمایی ملاقلی‌پور در مقام کارگردان بوده که در آن جنگ به شکل هنرمندانه‌ای تصویر شده است. این فیلم در زمان خود با استقبال کم‌نظیری از سوی منتقدان مواجه شد. مرحوم ملاقلی‌پور نیز درباره این فیلم گفته است: «سفر به چزابه شخصی‌ترین فیلم زندگی من است.»
کیمیا
کیمیا محصول ۱۳۷۳ به کارگردانی احمدرضا درویش است. این فیلم در سیزدهمین جشنواره فیلم فجر با استقبال کم‌نظیری از سوی هیات داوران مواجه شد و توانست جوایز بسیاری را به خود اختصاص دهد. مرحوم خسرو شکیبایی برای بازی در این فیلم جایزه بهترین بازیگری فجر را گرفت و فیلم توانست جایزه ویژه هیات داوران را نیز به دست بیاورد. این فیلم در دوران خود بسیار محبوب بود.
دوئل
دوئل به کارگردانی و نویسندگی احمدرضا درویش محصول سال ۱۳۸۲ بوده و نخستین فیلم سینمایی ایران است که با صدای دالبی دیجیتال ضبط شد. این فیلم که یکی از گران‌ترین فیلم‌های مستقل در تاریخ سینمای ایران به شمار می‌آید، در جشنواره فجر درخشید و توانست جوایز متعددی را به خود اختصاص دهد.
هور در آتش
این فیلم به نویسندگی و کارگردانی عزیزالله حمیدنژاد تولید سال ۱۳۷۰ است که در زمان خود نیز با استقبال منتقدان در جشنواره فجر همان سال مواجه شد. به صورتی که شهید مرتضی آوینی در نقد این فیلم می‌نویسد: هور در آتش یک فیلم معمولی نیست؛ حتی در میان فیلم‌هایی که به دوران هشت ساله جنگ تحمیلی توجه یافته‌اند، هور در آتش یک فیلم معمولی نیست. این سخن را به حساب علاقه‌ها و دل‌مشغولی‌های خاص من نگذارید، اگر چه انکار نمی‌کنم که چنین علاقه‌ای وجود دارد؛ بلکه فضایی که در هور در آتش تحقق یافته تا آنجا به حقیقت نزدیک است که تماشاگر را به این توهم دچار کند که خود را در برابر یک فیلم مستند ببیند.
شیار ۱۴۳
این فیلم به کارگردانی و نویسندگی نرگس آبیار محصول سال ۱۳۹۲ است که در زمان خود با استقبال کم‌نظیری از سوی مخاطبان مواجه شد. همچنین در بیش از ۳۰ جشنواره بین‌المللی حضور یافت و ۱۶ جایزه بین‌المللی دریافت کرد. آبیار فیلمنامه اصلی این فیلم را از خاطره‌ای با نام شیار ۱۴۳ از کتاب تفحص حمید داودآبادی اقتباس کرده است. در متن فیلم، شیار ۱۴۳ یکی از محدوده‌هایی است که در منطقه جنگی؛ برای مین‌یابی و یافتن اجساد کشته‌شدگان در جنگ مورد تفحص و کاوش قرار می‌گیرد.
ایستاده در غبار
ایستاده در غبار فیلمی به کارگردانی و نویسندگی محمدحسین مهدویان محصول سال ۱۳۹۴ سازمان هنری رسانه‌ای اوج است. این فیلم برای حضور در بخش نگاه نو سی‌وچهارمین دوره جشنواره فیلم فجر انتخاب شد، اما با راهیابی به بخش سودای سیمرغ، سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر ۱۳۹۴ را از آن خود کرد. فیلم ایستاده در غبار در ژانر مستند درام و جنگی به زندگی یکی از سرداران سپاه پاسداران در جنگ تحمیلی می‌پردازد. احمد متوسلیان که دوران نوجوانی‌اش را در سکوت گذرانده و اکنون بزرگ‌تر شده، فرمانده لشکری می‌شود که باید در دروازه‌های خرمشهر با دشمن بجنگد. اما سرنوشت او فرسنگ‌ها دورتر از مرزهای ایران رقم می‌خورد.
ویلایی‌ها
ویلایی‌ها فیلمی به کارگردانی منیر قیدی است که در واپسین روزهای اردیبهشت ۱۳۹۵ کلید خورد. این فیلم قصه خانواده‌های فرماندهان سپاه و ارتش در سال ۱۳۶۵ را روایت می‌کند که در زمان ساخت خود با استقبال خوبی از جانب داوران جشنواره فجر مواجه شد. «ویلایی‌ها» داستان زنانی است که در حوالی جبهه‌های جنگ در یک شهرک حضور داشتند و شرایط دشواری را تجربه می‌کردند.
