آیا قیمت بلیت اجرای زنده موسیقی در ایران گران است؟
حذف طبقه متوسط از بازار کنسرت‌ها
ماجرا این است که در میان محصولات فرهنگی پرمصرف، مانند تئاتر، فیلم، آلبوم موسیقی و... بالاترین قیمت متعلق به بلیت کنسرت است. از این رو با توجه به اینکه احتمالا کنسرت‌ها مفرح‌ترین سرگرمی عمومی یا دست‌کم یکی از مفرح‌ترین محصولات فرهنگی در ایران هستند، طیف مخاطبانشان در ایران بیشتر طبقات متوسط و رو به بالای جامعه هستند. تعطیلی کنسرت‌ها در دوران کرونا و کاهش شمار برگزاری آنها در نیمه دوم سال گذشته، احتمالا در نظر مخاطبان، شکاف بزرگی میان قیمت‌های چند سال پیش و قیمت‌های امسال ایجاد کرده است. مضافا اینکه درآمدهای طبقه متوسط در مقایسه با گذشته از رشد تورم و گرانی‌ها عقب مانده است و این موضوع، دسترسی طیف قابل‌توجهی از دوستداران موسیقی از طبقه متوسط را به کنسرت‌ها محدودتر کرده و همین موضوع افزایش انتقادها را به دنبال داشته است. بلیت‌های ۳۰۰ تا ۸۰۰هزار تومانی کنسرت‌ها برای یک خانواده سه چهارنفره با احتساب هزینه‌های رفت‌‌و‌آمد و خوراکی و ... حدود ۲.۵ تا پنج‌میلیون تومان هزینه در بردارد؛ رقمی که رسما کنسرت‌های موسیقی را منحصر به طبقه‌ای خاص خواهد کرد.
اختلاف قیمت تهران و دیگر شهرها
طبق گزارش‌هایی که رسانه‌ها درباره موج تازه برگزاری کنسرت‌ها منتشر کرده‌اند، چندین خواننده و گروه در ژانرهای مختلف موسیقی، خود را برای برگزاری کنسرت در تهران و شهرستان‌ها آماده می‌کنند. این کنسرت‌ها در شرایطی برگزار می‌شوند که تعدادی از هنرمندان و گروه‌ها در قالب تجربه‌های تازه قرار است اولین کنسرت‌های خود را در برابر مخاطبان قرار دهند. تا پایان مهرماه که کمتر از دو هفته مانده است، بیش از ۵۰ کنسرت بزرگ در تهران و چند شهر بزرگ دیگر برگزار خواهد شد. جالب اینکه در میان این کنسرت‌ها، اختلاف قیمت قابل‌توجهی میان بلیت کنسرت‌ها در تهران و دیگر شهرها وجود دارد. برای مثال کنسرت رضا صادقی در اردبیل ۲۰۰ تا ۴۳۰هزار تومان قیمت‌گذاری شده و کنسرت گروه ایهام در تهران ۱۷۰ تا ۸۰۰هزار تومان. این اختلاف قیمت البته بستگی بسیاری به گروه برگزارکننده و محل برگزاری دارد، اما به طور عمده قیمت بلیت‌های کنسرت در تهران به طور میانگین ۲۰ تا ۶۰درصد گران‌تر از بلیت کنسرت‌ها در دیگر شهرهاست.
شکایت از گرانی‌ها
گران‌ترین بلیت‌ها متعلق به خوانندگان جوان موسیقی پاپ است. نکته جالب‌توجه، بهای بلیت کنسرت‌هایی است که در سالن اسپیناس‌پالاس برگزار می‌شوند. صندلی‌های این کنسرت‌ها تا ۸۰۰هزار تومان قیمت‌گذاری شده که یک رقم شوکه‌کننده برای بازار خرید بلیت محسوب می‌شود.
در همه جای دنیا قیمت بلیت کنسرت‌ها گران است اما آیا می‌توان کنسرت‌های داخلی را با برخی از کنسرت‌های گران‌قیمت خارجی مقایسه کرد؟ با توجه به فرآیند آماده‌سازی‌های سالن که در سراسر دنیا پیش از آغاز کنسرت وجود دارد، تیم‌های آماده‌سازی دکور گروه‌های موسیقی از بامداد روز کنسرت، سالن را در اختیار می‌گیرند و می‌توانند از نیمه‌شب، مشغول نصب تجهیزات فنی، دکور و... شوند، درحالی‌که در ایران این‌گونه است که غالبا صبح روز کنسرت، سالن را به یک برنامه و همایشی اجاره داده و رقم هنگفتی دریافت می‌کنند و توقع دارند وقتی سالن را ساعت سه تحویل می‌دهند، همه تجهیزات موسیقی ظرف سه تا چهار ساعت باقی‌مانده نصب شود و کنسرت هم سروقت برگزار شود. یکی از دلایل تاخیر در اجرای به‌موقع کنسرت‌ها، همین دیر تحویل دادن سالن‌هاست.
افزایش سرسام‌آور هزینه سالن‌ها در شرایطی مطرح می‌شود که بلیت نزدیک به یک‌میلیون تومانی برای هر کنسرت، فشار را بر دوستداران اجرای زنده بیشتر کرده و کنسرت را به کالای لوکسی تبدیل می‌کند که تنها در اختیار طبقه خاصی قرار خواهد داشت. از سوی دیگر به نظر می‌رسد نظارت کیفی چندانی روی کنسرت‌ها وجود ندارد. اجراهای پلی‌بک، آماده نبودن خوانندگان، عدم‌پذیرایی و میزبانی مناسب، استاندارد نبودن سیستم‌های صوتی، نداشتن تهویه مناسب، استاندارد نبودن سالن‌ها و صندلی‌ها، مشکلات مربوط به پارکینگ و حمل‌و‌نقل و... همه از عواملی هستند که باعث می‌شوند قیمت کنسرت‌های موسیقی گران به نظر بیایند.
در کنسرت‌های موسیقی بزرگ و گران خارج از کشور عمدتا برنامه‌ریزی‌های دقیق برای هدایت مخاطبان و رفاه آنان در نظر گرفته می‌شود. در واقع مخاطبان با توجه به قیمت بالایی که برای حضور در سالن‌های کنسرت می‌پردازند، از امکانات و خدماتی نیز بهره‌مند می‌شوند و معمولا مدت‌زمان انتظار آنان برای آماده شدن گروه و اجرای موسیقی، با اجرای گروه‌های جنبی پرفورمنسی کوتاه‌تر می‌شود. با‌این‌حال در ایران همچنان بسیاری از کنسرت‌ها، به‌ویژه کنسرت‌های موسیقی پاپ، بدون برنامه‌ریزی و کارگردانی خاصی برگزار می‌شوند. تابستان گذشته کنسرت‌هایی مانند اجرای مشترک علی قمصری و سهراب پورناظری، با کارگردانی مناسبی، مورد استقبال مخاطبانشان قرار گرفتند، اما این اتفاق‌ها همچنان در موسیقی پاپ کم‌شمار یا حتی شاید نایاب هستند.
