باران «شهاب سنگ» بعد از پایتخت

آمار و ارقامی که در این رابطه در سال‌های اخیر منتشر شده تامل‌برانگیز است. فصل هفتم «پایتخت» در چنین شرایطی روی آنتن شبکه یک رفت و اگرچه کیفیت تولید آن نسبت به فصل‌های قبل با انتقادات زیادی همراه شد، اما از لحاظ جذب مخاطب تا حدود زیادی موفق بوده است. با آغاز پخش این سریال و اشاره اش به شهاب‌سنگ در قصه، ناگهان بازار خرید و فروش شهاب‌‌سنگ با رشد چشمگیری مواجه شد. 

یک شرکت تحلیل داده که مانیتورینگ و مدیریت هوشمند شبکه‌های اجتماعی را انجام می‌دهد، در گزارشی تاثیر سریال «پایتخت» بر بازار شهاب‌سنگ را تحلیل کرده و به نتایج جالبی رسیده است. این گزارش که بر پایه داده‌های دیوار، اینستاگرام و گوگل نوشته شده، نشان می‌دهد آثار فرهنگی پرطرفدار می‌توانند به‌صورت ناگهانی توجه عمومی را به یک سوژه خاص جلب کنند و حتی به ایجاد تقاضا در بازارهای خاص منجر شوند و تقاضایی را به وجود بیاورند که اغلب هیجانی، ناپایدار و فاقد پشتوانه کارشناسی است.

این گزارش می‌گوید که جست‌وجوی واژه «شهاب سنگ» در گوگل به‌طور ناگهانی ترند شده و تعداد آگهی‌های میلیاردی مرتبط با شهاب‌سنگ در دیوار، دو برابر شده است. این گزارش همچنین گفته که ۸۴درصد از تولیدکنندگان محتوای «شهاب‌سنگ» در اینستاگرام، سابقه‌ای در این زمینه نداشتند. بررسی داده‌های پلتفرم دیوار نشان می‌دهد که هم‌زمان با پخش سریال، مجموع قیمت آگهی‌های شهاب‌سنگ در این بستر به بیش از ۱۵۰۰ میلیارد تومان رسید؛ رقمی که ۱۲ برابر مجموع قیمت آگهی‌های آیفون در همان بازه زمانی است. این افزایش ناگهانی، نشان‌دهنده تاثیر مستقیم روایت‌های فرهنگی بر رفتار اقتصادی کاربران است.

این گزارش همچنین عنوان کرده در پی این تب اقتصادی، برخی افراد سودجو با درج آگهی‌های غیرواقعی و قیمت‌گذاری‌های نجومی، اقدام به کلاهبرداری کردند و پلیس فتا نیز از دستگیری سه نفر از این افراد خبر داده است. این رویداد، نمونه‌ای از تاثیرات ناخواسته محصولات فرهنگی بر فضای اقتصادی و اجتماعی است. ابزارهای تحلیل با بررسی رفتار کاربران در شبکه‌های اجتماعی، نشان می‌دهند که چگونه یک روایت نمایشی می‌تواند به‌سرعت به یک دغدغه اقتصادی تبدیل شود. افزایش جست‌وجوهای مرتبط با خرید و فروش شهاب‌سنگ در گوگل و تولید محتوای گسترده در اینستاگرام، گواهی بر این موضوع است. این پدیده نشان می‌دهد که رسانه‌های عمومی می‌توانند نقش مهمی در شکل‌گیری ترندهای اقتصادی ایفا کنند. برای مدیران بازاریابی و تحلیلگران رفتار مصرف‌کننده، درک این تاثیرات و استفاده از ابزارهای تحلیل داده برای پیش‌بینی و مدیریت واکنش‌های بازار، اهمیت ویژه‌ای دارد.

تجربه «پایتخت» و تب شهاب‌سنگ، نمونه‌ای از هم‌گرایی روایت‌های فرهنگی و رفتارهای اقتصادی در عصر دیجیتال است. این رویداد، اهمیت پایش ترندها، تحلیل رفتار کاربران و مدیریت واکنش‌های رسانه‌ای را برای برندها، رسانه‌ها و کسب‌وکارها دوچندان می‌کند.

محسن شاکری‌نژاد، رئیس مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما، درباره آمار مخاطبان «پایتخت ۷» گفته که بر اساس تازه‌ترین نظرسنجی مرکز تحقیقات رسانه ملی، آمار کلی مخاطبان این مجموعه بیش از ۷۲.۶درصد است که در نوع خود یک رکورد محسوب می‌شود. او توضیح داده در این نظرسنجی صرفا جمعیت بالای ۱۲ سال کشور، جامعه آماری هدف این مجموعه بودند و چون «پایتخت۷» مخاطب زیر ۱۲ سال هم داشته است، به نظر می‌رسد مخاطبان این مجموعه بیش از این اعداد است. به گفته‌ شاکری‌نژاد نظرسنجی نهایی در ۳۰ فروردین و بعد از پخش خلاصه قسمت‌های پایتخت انجام شده است.