بحران کرونا؛ شانسی برای ترسیم یک «نرمال تازه»
بنگ! ناگهان بحران کووید- ۱۹ همه چیز را به هم ریخت. کارهایی مثل دورکاریهای اجباری پیش آمد که هیچ وقت تصورش را نمیکردید. نرخ بیکاری بالا رفت. در برخی کشورها بازار سهام سریعتر از بحرانهای اقتصاد دچار فروپاشی شد. دولتهای محافظهکار یکشبه سوسیالیست شدند و اعلام کردند از مردم و مشاغل آنها حمایت میکنند.
کارهای شگفتانگیز وقتی زمان محدود است، انجام میشوند و به پیشرفتهای خارقالعاده میرسند. افراد چیزهای جدید (و گاهی شگفتانگیز) یاد میگیرند و تجربه میکنند. مثلا تیم فرمول یک مرسدس بنز با همکاری دانشگاه کالج لندن، ظرف دو هفته یک دستگاه ونتیلاتور را بازطراحی و نمونهسازی کرد و تاییدیه آن را دریافت کرد. صدور مجوزهایی که مدتها طول میکشید، ظرف چند روز امکانپذیر شد.
همه ما، منتظر آن روزی هستیم که زندگی و کارمان به شرایط عادی برگردد. لحظهای که بتوانیم بگوییم «آخیش!» و معاشرتهایی که دوست داشتیم، دوباره شروع شود.
اما صبر کنید. آیا نرمالهای محیط کار هم به همین خوبی بودند؟ به یاد داشته باشید که کارکنان شما بعد از این بحران، شرایط نرمال را با ذهنیت جامعهای که در آن تغییر ایجاد شده مرور میکنند. نرمال قبلی محیط کار برای همه کارکنان شما به آن خوبی هم نبوده است. صبح زود از خواب بیدار شدن، له شدن در وسایل حمل و نقل عمومی یا گیر کردن در یک ترافیک شدید برای رسیدن به محیط کار، یا نشستن در جلسات فرسایشی طولانی چندان هم جالب نیست. چک کردن بیپایان یادداشتها برای اینکه ببینید برنامه کاری بعدی چیست و استرس داشته باشید آیا به اتاق کنفرانس میرسید یا نه. تلفن پشت تلفن برای پاسخ دادن به مشتریان ناراضی. صورتحسابهایی که همیشه برای مردم بیمعنی هستند. اینها همه یعنی شرایط عادی. و اینها تازه در صورتی پیش میآیند که خیلی خوششانس باشید، چون بعد از کمبودهای حاصل از بحرانها، هیچ نرمالی وجود ندارد.
بنابراین، الان فرصت بسیار خوبی است تا رفتارهای جدیدی که مردم در حال یادگیری و تجربه آن هستند هدر نروند و به یک نرمال بهتر تبدیل شوند. یا به عبارت بهتر، نرمالهای کسبوکارتان بازآفرینی شوند.
بهترین کار این است که در شرایط فعلی از نکات خوب یادداشت بردارید، از آنها درس بگیرید و آنها را بازطراحی و تقویت کنید. در این شرایط مردم کمتر سفر میکنند، شکل ارتباطاتشان تغییر کرده و ترجیح میدهند تعاملات متفاوتتری در جلسات داشته باشند. مثلا به جای تلفن زدن، از تماس تصویری استفاده میکنند. در خانه ورزش میکنند. ساعات بیشتری از روز را کنار کودکان خود هستند. وقت بیشتری را در هفته برای رسیدگی به خودشان اختصاص میدهند.
بنابراین، چطور میتوانید از برگشتن اتوماتیک به همان نرمال قدیمی جلوگیری کنید؟ به گفته پیتر سنگه، استراتژیست و سخنران ارشد مدرسه مدیریت MIT، «تیمی که با هم یاد میگیرد، با هم میماند.» پس لازم است این سه کار انجام شود:
1- عکسالعمل یادداشتهای روزانه خودتان باشید. هر چیزی را که این روزها یاد میگیرید، ملکه ذهنتان کنید. واکنش نشان دادن فرآیندی است که مسیرهای عصبی ایجاد میکند و باعث یادگیری عمیقتر میشود.
2- با هم واکنش نشان دهید. یادگیریهای روزمره خود را با دیگران به اشتراک بگذارید. این کار را همین الان انجام دهید و به بعد موکول نکنید. این افراد میتوانند تیمها و جوامعی باشند که منافع مشترک با آنها دارید یا شبکههای خارجی.
3- وقتی در زمان مناسب، نرمال جدید خود را طراحی و در مورد آن تصمیمگیری کردید، چیزهایی را که در زمان بحران یاد گرفتهاید مستند کنید و جایی برای رجوع دوباره به آن داشته باشید. منظور چیزهایی است که از دستاوردها و تغییرات هنگام تصمیمگیری آموخته شده است. نرمال مورد نظرتان را در قالب ساختارها و دستورالعملهای جدید ببرید.
به چه چیزهایی واکنش نشان میدهید؟ یادگیریهای شما در چه حوزهای است؟
به این فکر کنید که چه چیزهایی موثر بوده، در حال یادگیری چه چیزهایی هستید، چه ریسکی صورت گرفته و چه اتفاقی افتاده، در مورد چه چیزی ریسک نشده و حالا به شما ضربه میزند، چه کسی تغییر کرده و چطور، چه مرزهایی از میان برداشته شده، کدام اولویتها و سرمایهگذاریها در حال نتیجهبخشی است، چه چیزی در معیارها و بازخورد ما وجود دارد، تصمیمگیری چه فرقی کرده، چه تصمیمهایی موثر بوده و چرا، ارزشها چگونه ماندهاند/ از بین رفتهاند. این پرسشها همه خوب هستند، اما لیست آن بیپایان است. چگونه میتوانید عکسالعملهای خود را طوری متمرکز کنید که برای مقاومت جمعی شما در برابر «نرمال قدیمی» بیشترین فایده را داشته باشند؟ پاسخ این سوال ساده است. با سوالهایی که اولویت دارند شروع کنید. به سوال سادهای مثل «چه چیزی در چهار هفته گذشته/ هفته گذشته بیشترین تغییر را داشته؟» پاسخهای مشترک بدهید و سپس با این سوال که «کدامیک از اینها را اگر ادامه دهیم، بزرگترین تفاوت را در نرمال جدید ایجاد میکنند؟» به آن نظم دهید.
با هم یاد بگیرید
شما میتوانید با مطرح کردن پرسشهای استراتژیک درست برای صنعت خودتان تصمیم بگیرید. اینها فرضیاتی کلی در مورد مسائلی هستند که هنگام بحران باید یاد بگیرید و قبل از وقوع بحرانی دیگر، نرمالهای جدید طراحی کنید.
برنامهریزی ضعیف، در هر شرایطی یک مانع محسوب میشود. بنابراین، شما میتوانید جزو معدود افرادی باشید که برای یک «نرمال تازه» از اینگونه برنامهریزیها اجتناب کنید. این کار با واکنش نشان دادن نسبت به یادگیریهای روزانه، به اشتراکگذاری این یادگیریها بهصورت جمعی و مستندسازی آموختهها امکانپذیر است. بعد از آن، آماده میشوید که راه خودتان را برای نرمال تازه طرحریزی کنید. این بحران را با برگشتن به نرمال قدیمی که شرکتها را احاطه کرده، به هدر ندهید. یادگیری جمعی، یک فعالیت تیمی مثبت برای نیرو گرفتن در هفتههای آتی است.