کراپ تو کَش: پایان محرومیت کشاورزان نیجریه از خدمات مالی
در حال حاضر در جنوب صحرای آفریقا، بیش از ۶۰ درصد کشاورزی توسط خردهکشاورزان انجام میشود که بخش اعظمی از جمعیت این کشور را تشکیل میدهند. مخصوصا در نیجریه، ۲۶ درصد تولید ناخالص داخلی مربوط به کشاورزی است و ۶۶ درصد جمعیت این کشور نیز در این حوزه مشغول به کارند. بسیاری از این کشاورزان با درآمد روزانه کمتر از ۲ دلار امرار معاش میکنند. آنها به دلایل مختلفی مثل تغییرات آب و هوایی، نبود سرمایه، آموزش ناکافی، فقدان نوآوری تکنولوژی، زیرساختهای ضعیف و سیاستهای قدیمی، نمیتوانند از تمام پتانسیل خود استفاده کنند و در نتیجه، عملکردشان پایین است. کشاورزان این قاره، نیاز به دسترسی آسان به کود، بذر، آبیاری و سرمایه دارند اما کسب سرمایه چالش بزرگی است. این مشکلی است که مدتها ذهن «مایکل اوگندر» را درگیر کرده بود. او طراح نرمافزار اهل نیجریه است. او شاهد این بود که بخش اعظمی از محصولات غذایی محلی، وابسته به مزارع کوچک است اما کشاورزان به منابع مالی و خدمات بانکی دسترسی ندارند. او میگوید: «کشاورزها به سختی میتوانستند پول فروش محصولات خود را دریافت کنند. اگر کشاورزی محصولی میفروخت، خریدار مجبور بود پول را به یک فرد بهصورت تصادفی که حساب بانکی داشت، واریز کند. سپس این فرد، پول را نقد میکرد و به کشاورز تحویل میداد.»
به همین علت، مایکل تصمیم گرفت استارتآپی راهاندازی کند تا خدمات مالی اولیه را در اختیار کشاورزان قرار دهد. و نامش را «کراپ تو کش» (crop to cash) گذاشت. به معنای «از محصول به پول». این استارتآپ، حسابهای مالی سادهای ارائه میدهد که متصل به کیف پولهای الکترونیکی هستند. کشاورزان میتوانند با استفاده از آنها، پولهای پرداختی را دریافت کنند، خرید انجام دهند و تراکنشهای خود را رهگیری کنند. این سیستم روی USSD اجرا میشود (کد دستوری ستاره/ مربع). بدین ترتیب، کشاورزانی که تلفن هوشمند ندارند هم میتوانند از آن استفاده کنند. ۸۰ درصد کشاورزان نیجریه، خردهکشاورز هستند. غذای محلی به محصولات این کشاورزان وابسته است. اما از آنجا که این افراد غالبا روستانشین هستند، دسترسی چندانی به زیرساختهای سنتی مالی ندارند.
در واقع، تخمین زده شده که نام ۷۸ درصد کشاورزان نیجریه، در سیستمهای خدمات مالی رسمی ثبت نشده.
از سوی دیگر، آن دسته از موسسات مالی که در مناطق روستایی فعالیت میکنند، تمایلی به بانکداری و ارائه وام به کشاورزان ندارند چون فکر میکنند ریسکش بالاست. خدماتی که این موسسات ارائه میکنند، یا بهره بسیار بالایی دارند یا اصلا مناسب خردهکشاورزان نیستند. بسیاری از وامدهندگان، ضامن میخواهند که خردهکشاورزان معمولا ضامن ندارند.
مایکل میگوید: «خیلی از بانکها از وامدهی به کشاورزها اجتناب میکنند. آنها نمیدانند چطور این مشکل را حل کنند.» محرومیت از خدمات مالی، کشاورزان را فلج کرده و اجازه نمیدهد گسترش یابند یا خود را با اثرات تغییرات آب و هوایی، سازگار کنند چون برای خرید نهادهها، ماشینآلات و سایر فناوریها به خدمات مالی نیاز دارند. کراپ تو کش یک بازار آنلاین است که کشاورزان میتوانند محصولات خود را به واحدهای فرآوری بفروشند و از طریق پلتفرم، پول خود را دریافت کنند. همچنین میتوانند در این بازار آنلاین، نهادههای موردنیاز خود را خریداری کنند.
بخش پرداخت دیجیتال این شرکت، «کش کارت» نام دارد. کراپ تو کش با رهگیری تراکنشهای مالی کشاورزان، توانسته یک پروفایل مالی رسمی برای کشاورزان ارائه کند که سابقا نداشتند. این پروفایل را میتوان به همراه اطلاعات مزرعه، از جمله اندازه، نوع محصول، موقعیت مکانی، الگوهای آب و هوایی و ریسکها به موسسات مالی ارائه کرد تا کشاورز را اعتبارسنجی کنند.
کراپ تو کش تاکنون برای بیش از ۴۰۰ هزار کشاورز در ۱۵ ایالت نیجریه، پروفایل مالی تشکیل داده. مایکل میگوید: «حدود ۶۰ درصد کشاورزانی که از ما خدمات میگیرند، اولین بار است که خدمات مالی دیجیتال را تجربه میکنند.» بیش از ۹۰۰ نمایندگی در اقصی نقاط کشور فعالند تا کشاورزان را با این خدمات آشنا کنند. این شرکت بیش از ۳۰ کارمند دارد. طبق گزارشهای شرکت، درآمد این کشاورزان به واسطه استفاده از این پلتفرم به طور متوسط ۷۰ درصد افزایش یافته است. چندین صندوق قرضالحسنه نیز از این استارتآپ حمایت میکنند. حالا بانکها نیز پا پیش گذاشتهاند. مایکل و تیمش روی قابلیتهای پلتفرم خود کار میکنند تا آنها را توسعه دهند، از جمله ثبت تصاویر ماهوارهای با استفاده از پهپادها، مپ گوگل و گوگل ارث، تا بتوانند سیر تغییرات زمین را بررسی کنند، بهترین محصول برای آن نوع زمین را شناسایی و مناسبترین فصل برای کاشت را تعیین کنند تا از تمام پتانسیل زمین، استفاده شود. این به بهینهسازی فرآیند کاشت و برداشت کمک خواهد کرد. این شرکت به دنبال این است که اسم و رسمی برای خود پیدا کند و در نیجریه، به یک نام آشنا تبدیل شود. آنها قصد دارند خدمات خود را در آنسوی مرزهای نیجریه نیز گسترش دهند و به سایر بازارهای آفریقایی ورود کنند. مایکل میگوید: «سهولت دسترسی کشاورزان به خدمات مالی و نهادهها، لازمه اصلی ایجاد یک سیستم غذایی منعطف در آفریقا و نقاط دیگر جهان است.» با توجه به ناملایمات اقتصاد جهانی، پاندمی و درگیریهای ژئوپلیتیک، امنیت غذایی به مخاطره میافتد. رفع ناکارآمدی سیستمهای خردهکشاورزی یک گام مهم در راستای رفع این چالش بزرگ است؛ چالشی که کراپ تو کش برای رفع آن تلاش میکند.