مرز میان پشتکار و پافشاری کجاست؟
از کجا بفهمم کی وقتشه که کنار بکشم؟» این سوالی است که خیلی از مشتریان موفقم از من می‌‌‌پرسند. آنها در حال تلاش برای دستیابی به اهداف بزرگ هستند اما معمولا موانع بی‌شماری بر سر راهشان قرار می‌‌‌گیرد. به یک نقطه که می‌‌‌رسند شروع می‌کنند به فکر کردن به اینکه نکند باید همان جا جلوی ضرر را بگیرند و بی‌خیال شوند. با خودشان می‌‌‌گویند «آیا باید تسلیم شوم یا به مسیرم ادامه دهم؟» این سوال سختی است و چون من مربی آنها هستم هیچ‌‌‌وقت جواب این سوال را مستقیما نمی‌‌‌دهم (مثلا نمی‌‌‌گویم «بله باید بی‌خیال شوی» یا «نه، به تلاشت ادامه بده»).
خطایی به نام «هزینه هدر رفته»
این خطا زمانی رخ می‌دهد که یک کار را ادامه می‌‌‌دهیم صرفا و فقط به این خاطر که از قبل کلی پول و زمان و انرژی صرف آن کرده‌‌‌ایم (مثل یک کسب و کار، هدف، پروژه یا حتی یک رابطه). ما معمولا این تصمیم را تحلیل و بررسی نمی‌‌‌کنیم تا ببینیم آیا بهترین گزینه است یا نه. به‌‌‌علاوه، هزینه‌‌‌ها یا منافع فعلی و آینده را هم در نظر نمی‌‌‌گیریم. ما در واقع اجازه می‌‌‌دهیم سرمایه‌‌‌گذاری مان در گذشته، تصمیم فعلی مان را تعیین کند حتی اگر این تصمیم، بهترین انتخاب نباشد.
اما از کجا بفهمیم که عامل ادامه دادنمان، این خطاست؟ چطور تشخیص دهیم که این خطا باعث شده در مسیر بمانیم در حالی که واقعا بهتر است کنار بکشیم؟
پاسخ ساده است: اگر ذهنتان بیش از حد درگیر وقت یا انرژی یا پولی است که صرف آن کسب و کار کرده‌‌‌اید و نمی‌توانید این فکر را از ذهنتان بیرون کنید، احتمالا دچار این خطا شده‌‌‌اید. ممکن است مقدار زیادی پول را صرف راه‌‌‌اندازی کسب و کارتان کرده باشید و دائم به خود بگویید «تا وقتی اصل سرمایه‌‌‌ام برنگشته نباید بی‌خیالش شوم.» اما به جای این طرز فکر، بهتر است به این فکر کنید که کسب و کارتان از نظر مالی، زمانی و انرژی در حال حاضر چه هزینه‌‌‌هایی برایتان ایجاد می‌کند و این روند چه تاثیری بر زندگی‌تان در آینده خواهد داشت.
پشتکار بیش از حد
پشتکار یعنی توانایی ادامه دادن مسیر، حتی وقتی شرایط سخت می‌شود. در کل پشتکار داشتن چیز خوبی است اما بعضی‌‌‌ها بیش از حد پشتکار دارند. مثلا مراجعانی دارم که بسیار بلندپرواز هستند. پشتکار در موفقیت آنها نقش بسزایی داشته. این ویژگی کمکشان کرده که در حوزه کار خود به بالاترین رده برسند و خانواده‌‌‌های موفق و سلامت تشکیل دهند. اما همین افراد گاهی نمی‌توانند شدت پشتکار خود را کم کنند و همین باعث می‌شود روی ادامه یک کار پافشاری کنند، در حالی که شاید بهتر باشد رهایش کنند.
برای تشخیص اینکه آیا پشتکارتان بیشتر به نفعتان کار می‌کند یا ضررتان، نیاز به تفکر و تمرین دارید. به گذشته برگردید و به سایر مواقعی فکر کنید که توانستید به تلاشتان ادامه دهید؛ حتی وقتی شرایط سخت یا خسته‌‌‌کننده بود. بعد از آن چه حسی داشتید؟ آیا در نهایت، ارزشش را داشت؟ یا به‌جسم و روحتان آسیب زد؟ اگر بتوانید به گذشته برگردید و آن تجربه را دوباره امتحان کنید، آیا باز هم مثل دفعه قبل به مسیر ادامه می‌‌‌دهید؟ اینها سوالاتی هستند که فقط خودتان می‌توانید جواب دهید، اما پس از پاسخ به آنها شناخت بهتری از خود خواهید داشت و مرز خودتان را در رابطه با پشتکار پیدا خواهید کرد (مرز میان پشتکار و پافشاری).
گرفتن تصمیم نهایی
ریچل در آخر تصمیم گرفت فعالیت استارت‌آپش را ادامه دهد و با اینکه همچنان با مشکلاتی روبه‌‌‌رو می‌شود، اما حالا در مورد مسیر پیش روی خود اعتماد و اطمینان بیشتری دارد. در مقابل، افرادی هم بوده‌‌‌اند که تصمیم گرفته‌‌‌اند کار را رها کنند و به همان اندازه از تصمیمشان مطمئن بوده‌‌‌اند.
موضوع این نیست که رها کنیم یا ادامه دهیم؛ موضوع این است که چطور این تصمیم را گرفته‌‌‌ایم. علاوه بر خطای هزینه و کنترل پشتکار، موارد دیگری نیز هست که کمک می‌کنند بهترین تصمیم را برای خود بگیرید:
۱- با یک شخص معتمد صحبت کنید: با یک شخص مورد اعتماد، مثلا یک دوست یا همکار یا یکی از اعضای خانواده که هیچ‌گونه منافع شخصی در رابطه با تصمیمتان ندارد صحبت کنید.
افکار، گزینه‌‌‌ها و احساسات خود را با کسی که هیچ منفعت یا ضرری نمی‌‌‌بیند در میان بگذارید.
این به شما فضای لازم را می‌دهد تا افکارتان را بدون دخالت دیگران سازماندهی کنید.
۲- با خود مهربان باشید: فکر کردن درباره رها کردن یا ادامه دادن سخت است و در این فرآیند ممکن است شروع به سرزنش خودمان کنیم (چون دیواری کوتاه‌‌‌تر از خودمان پیدا نمی‌‌‌کنیم). اگر ادامه دهیم، غرق در شک و تردید نسبت به خودمان می‌‌‌شویم و اگر رها کنیم، فکر می‌‌‌کنیم شکست خورده‌‌‌ایم.
سعی کنید در مسیر تصمیم‌‌‌گیری با خود مهربان باشید؛ با کلماتی که به کار می‌‌‌برید، افکاری که در سر دارید و اقداماتی که انجام می‌‌‌دهید.
۳- به تصمیم خود کاملا پایبند باشید: وقتی تصمیمتان را گرفتید، کاملا به آن پایبند باشید. شل‌‌‌کن و سفت‌‌‌کن در نیاورید و تصمیم نصفه‌‌‌نیمه نگیرید. تصمیم خود را بنویسید، به دیگران اطلاع دهید و اقدامات بعدی خود را به طور شفاف مشخص کنید.
تصمیم‌‌‌گیری با وضوح و اعتماد به نفس
تصمیم‌‌‌گیری برای ادامه دادن یا رها کردن، یکی از چالش‌‌‌های افراد بلندپرواز و موفق است که معمولا با خطای هزینه و پشتکار بیش از حد، پیچیده می‌شود. گرچه پشتکار و مداومت، لازمه موفقیت است اما باید تشخیص دهید که آیا ادامه دادن، واقعا بهترین گزینه برایتان است یا خیر.
برای تصمیم‌‌‌گیری درست، از افراد بی‌‌‌طرف نظر بخواهید، با خودتان مهربان باشید و وقتی تصمیمتان را گرفتید تمام‌‌‌قد به آن پایبند باشید. منظورم از انتخاب صحیح، صرفا کنار کشیدن یا ادامه دادن نیست، بلکه به این معناست که تصمیمی‌سنجیده و آگاهانه بگیرید که همسو با اهداف و سلامت جسم و روحتان باشد.
منبع: Psychology Today
