اندیشکده انرژی امبر از چشم‌‌‌انداز تولید برق تجدیدپذیر در قاره سبز پرده برداشت
«باد» اروپا را خواهد برد
روند رشد انرژی بادی در سطح جهانی تحت تاثیر عواملی چون افزایش نرخ بهره، تورم، و کاهش حمایت‌‌‌های دولتی تغییر کرده است. اندیشکده انرژی «امبر» در گزارشی با عنوان « بررسی برق اروپا ۲۰۲۵» به بررسی چالش‌‌‌ها و روندهای اخیر در صنعت انرژی بادی در اروپا پرداخته است.
کشورهای پیشرو در این صنعت، مانند چین، ایالات‌متحده و برخی کشورهای اروپایی، همچنان در حال توسعه ظرفیت‌‌‌های جدید هستند، اما نرخ رشد در برخی مناطق کند شده است. در اروپا، چالش‌‌‌های مربوط به تامین تجهیزات و افزایش هزینه‌‌‌های تولید، موجب کاهش سرعت توسعه مزارع بادی شده است. تغییرات اخیر در سیاست‌‌‌ها نیز تاثیرات خود را نشان داده‌‌‌اند، به‌‌‌گونه‌‌‌ای که سفارش‌‌‌های توربین، حجم مزایده‌‌‌ها و نرخ صدور مجوزها در اروپا افزایش یافته است.در سال ۲۰۲۴، تولید برق بادی اروپا نسبت به سال قبل ۷ تراوات ساعت افزایش یافت و به ۴۷۷ تراوات ساعت رسید. با وجود این رشد، میزان افزایش تولید در سال ۲۰۲۴ کمتر از میانگین سالانه ۳۰ تراوات ساعت بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ بود. با این حال، انتظار می‌رود که میزان افزایش سالانه ظرفیت طی ۵سال آینده روندی صعودی داشته باشد و از ۱۳ گیگاوات در سال ۲۰۲۴ به نزدیک ۳۰ گیگاوات تا سال ۲۰۳۰ برسد.
چالش‌‌‌های سرمایه‌‌‌گذاری در انرژی بادی
تورم بالا و مشکلات زنجیره تامین، ناشی از همه‌گیری کووید-۱۹ و جنگ روسیه و اوکراین، صنعت بادی را با چالش‌‌‌هایی مواجه کرده است. این عوامل باعث شده‌‌‌اند که کاهش هزینه‌‌‌های انرژی بادی متوقف شود و هزینه‌‌‌های تولید در سطح نسبتا ثابتی باقی بمانند. افزایش قیمت توربین‌‌‌های بادی در سال‌های اخیر، همراه با رشد هزینه سرمایه‌‌‌گذاری، فشارهایی بر این صنعت وارد کرده است. اما با وجود افزایش هزینه‌‌‌ها، انرژی بادی همچنان در برابر برق تولید شده از گاز فسیلی رقابت‌‌‌پذیر است.
افزایش قیمت گاز در بازارهای اروپایی باعث شده است که هزینه تولید برق از گاز به‌‌‌طور قابل‌توجهی افزایش یابد و در بسیاری از موارد، از هزینه تولید برق بادی بالاتر برود.
این موضوع نشان می‌دهد که توسعه انرژی بادی حتی بدون کاهش هزینه‌‌‌ها نیز می‌تواند نقش مهمی در کاهش قیمت برق در اروپا ایفا کند. هزینه‌‌‌های ترازشده برق در نیروگاه‌‌‌های بادی خشکی و فراساحلی اروپا طی سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۱ به ترتیب ۶۸درصد و ۶۰درصد کاهش یافت، اما از ۲۰۲۱ به بعد تقریبا ثابت مانده است. قیمت توربین‌‌‌های بادی از ۲۰۲۱ حدود ۱۰درصد افزایش یافته که بیشتر این رشد بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ رخ داده است. میانگین موزون هزینه سرمایه نیز از ۶درصد در ۲۰۲۳ به ۶.۶درصد در ۲۰۲۴ افزایش یافته است. در آلمان، هزینه ترازشده انرژی نیروگاه‌‌‌های بادی خشکی از ۳۹ تا ۸۳ یورو در ۲۰۲۱ به ۴۳ تا ۹۲ یورو در ۲۰۲۴ افزایش یافته است. همچنین، قیمت مزایده‌‌‌های بادی خشکی در اتحادیه اروپا از ۴۷.۶ یورو در ۲۰۲۱ (۵۵.۷ یورو به قیمت ۲۰۲۴) به ۷۶ یورو در ۲۰۲۴ رسیده است.
در مقابل، در بخش بادی فراساحلی، کاهش هزینه‌‌‌ها ادامه داشته و هزینه ترازشده انرژی در آلمان از ۷۳ تا ۱۲۱ یورو در ۲۰۲۱ به ۵۵ تا ۱۰۳ یورو در ۲۰۲۴ کاهش یافته است. انرژی بادی همچنان نسبت به تولید برق از گاز فسیلی در اروپا رقابت‌‌‌پذیر است. قیمت گاز در سال ۲۰۲۴ از ۳۰ به ۵۰ یورو در هر مگاوات ساعت افزایش یافت که بالاتر از سطح پیش از بحران (۲۰ یورو) است. در نتیجه، هزینه تولید برق از گاز در اتحادیه اروپا به ۹۶ یورو در سال ۲۰۲۴ و ۱۲۵ یورو در دسامبر رسید که از هزینه تولید برق بادی بالاتر است. با بهبود زنجیره تامین، کاهش تورم و تداوم پیشرفت‌‌‌های فناوری انتظار می‌رود هزینه‌‌‌های انرژی بادی بیش از این کاهش یابد. قیمت توربین‌‌‌ها پس از زیان تولیدکنندگان اروپایی در ۲۰۲۲ افزایش یافت، اما اکنون وضعیت مالی آنها بهتر شده است. همچنین، قیمت فولاد از اوج ۲۰۲۲ کاهش یافته است. پیش‌بینی‌‌‌ها نشان می‌دهد که تا ۲۰۳۵، هزینه تولید برق بادی خشکی و فراساحلی در آلمان به ترتیب به ۳۹ تا ۸۴ یورو و ۵۳ تا ۹۸ یورو در هر مگاوات ساعت کاهش خواهد یافت.
اصلاحات سیاستگذاری و روند رو به رشد
برخی از چالش‌‌‌های موجود در صنعت انرژی بادی ناشی از سیاست‌‌‌های اتحادیه اروپا و کشورهای عضو آن است. فرآیندهای پیچیده توسعه شبکه‌‌‌ها، صدور مجوز پروژه‌‌‌های جدید و اتصال به شبکه باعث کندی روند توسعه این صنعت شده است. با این حال، تغییرات در سیاستگذاری اخیرا نشان داده‌‌‌اند که این روند در حال بهبود است. میانگین زمان صدور مجوز برای پروژه‌‌‌های بادی خشکی در اتحادیه اروپا که در سال ۲۰۲۲ حدود ۶ سال بود، قرار است طبق قوانین جدید به ۲ سال کاهش یابد.
در سال ۲۰۲۴، نرخ صدور مجوز برای مزارع بادی افزایش یافت و تعداد بیشتری توربین سفارش داده شد. به‌‌‌ویژه در آلمان، تاییدیه‌‌‌های پروژه‌‌‌های بادی این کشور به ۱۲ گیگاوات رسید که ۶۰درصد بیشتر از سال ۲۰۲۳ بود. همچنین، سفارش‌‌‌های توربین بادی در اتحادیه اروپا نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۰درصد افزایش یافت و ظرفیت رکوردی برای مزایده‌‌‌ها تعیین شد. با وجود رشد امیدوارکننده صنعت انرژی بادی، همچنان شکاف قابل‌توجهی بین پیش‌بینی‌‌‌های بازار و اهداف اتحادیه اروپا وجود دارد.
برای دستیابی به اهداف تعیین‌‌‌شده، اصلاحات در فرآیندهای صدور مجوز، بهبود زیرساخت‌‌‌های شبکه و ارائه مشوق‌‌‌های جذاب برای سرمایه‌‌‌گذاران ضروری است. در حالی که انرژی بادی همچنان یکی از امیدهای اصلی برای تامین برق پاک در آینده است، چالش‌‌‌های اقتصادی و سیاستگذاری ممکن است رشد آن را کُند کند. دولت‌‌‌ها و سرمایه‌‌‌گذاران باید با اتخاذ سیاست‌‌‌های پایدار و حمایت از نوآوری‌‌‌های فناوری، موانع موجود را کاهش داده و مسیر را برای توسعه پایدار این صنعت هموار کنند.
