دیوان عالی نروژ از عملیات‌های اکتشافی در قطب شمال حمایت کرد
شکست قضایی گروه‌های اقلیمی در برابر صنعت نفت
به گزارش نیویورک تایمز به نظر می‌رسد تلاش‌های فعالان برای جلوگیری از حفاری در قطب شمال، از نظر قانونی شکست خورده است و حالا با پیروزی صنعت نفت نروژ که در عین حال یکی از جاه‌طلبانه‌ترین سیاست‌های اقلیمی را اعلام کرده است اجرا می‌کند، گروه‌های اقلیمی احتمالا باید به فکر راه‌های دیگری برای مقابله با حفاری در قطب شمال و آسیب‌های ویرانگر آن به محیط زیست باشند. کارشناسان انرژی بر این باورند که حدود یک‌چهارم منابع نفتی و گازی جهان در بستر اقیانوس منجمد شمالی قرار گرفته است و البته نروژ در بهترین موقعیت برای حفاری و استخراج این منابع در قطب شمال قرار دارد و از سال ۲۰۱۲ غول نفتی نروژ یعنی اکوینور (Equinor) و شرکت روسی روسنفت (Rosneft) عملیات‌های اکتشاف خود در بخش نروژی قطب را آغاز کردند. دو غول بزرگ نفتی جهان یعنی شرکت‌های اکسون موبیل (Exxon Mobil) و انی (Eni) نیز در بخش نروژی مستقر هستند و حالا با رای دیوان عالی می‌توانند با خیالی آسوده به فعالیت‌های خود ادامه دهند.
دیوان عالی عملیات حفاری در قطب شمال را تسهیل کرد
دیوان عالی نروژ روز سه‌شنبه دادخواستی با تکیه بر قانون اساسی این کشور را که حق داشتن محیط زیست پاک را به‌عنوان حقوق اساسی افراد مطرح می‌کند رد کرد. این دادخواست تلاشی از سوی فعالان جنبش اقلیمی برای باطل کردن مجوزهای اکتشاف نفت در قطب شمال بود که دیوان عالی نروژ با رد آن، اجازه ادامه حفاری‌ها را صادر کرد تا این گونه به گروه‌های اقلیمی هم پیامی واضح داده باشد که قصد دخالت در سیاست‌های اقلیمی را ندارد.
حکم این دادگاه با ۱۱ رای به سود دولت در برابر ۴ رای به سود گروه‌های اقلیمی، پیروزی مهمی برای صنعت نفت قدرتمند نروژ رقم زد. دیوان عالی نتیجه گرفت که مجموعه مجوزهای حفاری نفت در قطب شمال که سال ۲۰۱۶ اعطا شده‌اند، حق تعریف شده در قانون اساسی نروژ برای داشتن محیط زیست پاک یا مفاد کنوانسیون اروپایی حقوق بشر را نقض نمی‌کنند. قضات دادگاه اظهار کردند که حق داشتن محیط زیستی پاک، مانع حفاری دولت برای نفت دریایی نیست و نروژ به‌طور قانونی مسوولیت مهار انتشار کربن در این منطقه را بر عهده نگرفته است.
اگر گروه‌های اقلیمی در این پرونده حساس پیروز می‌شدند، این حکم به‌طور بالقوه می‌توانست سیاست‌های نفتی را در نروژ دگرگون کند. این کشور از صنعت نفت بهره‌مندی بسیار زیادی دارد و در عین حال اهداف جاه‌طلبانه‌ای در زمینه تغییرات اقلیمی برای خود تعیین و اتخاذ کرده است و رای این دادگاه می‌توانست قدرت جنبش اقلیمی در شمال اروپا و حتی جهان را افزایش دهد. منطقه اسکاندیناوی در حال حاضر تاثیر تغییرات آب و هوایی را به شکلی جدی احساس می‌کند: به گفته محققان زیست محیطی و زمین‌شناسی، فقط در یک دهه گذشته، گرمایش زمین باعث به وجود آمدن زمستان‌های معتدل‌تری در این منطقه شده است و پیش‌بینی می‌شود که طی ۵۰ سال آینده آب و هوای این منطقه همانند بخش شمالی فرانسه شود. چهار قاضی که به سود فعالان اقلیمی رای دادند نیز در دفاع از آرای خود گفتند که در اعطای مجوز تایید حفاری اشتباهی قانونی و رویه‌ای صورت گرفته است و دولت نروژ از اعمال مالیات انتشار هرگونه انتشار احتمالی آلاینده‌های ناشی از پروسه‌های عملیاتی نفت در شمالگان کوتاهی کرده است. این پرونده از ماه گذشته آغاز شد و نخستین دادخواست مربوط به تغییرات اقلیمی بود که تحت مقررات زیست محیطی قانون اساسی نروژ مطرح شد و یکی از مهم‌ترین پرونده‌ها در میان موجی از دادخواست‌های مربوط به تغییرات اقلیمی است که توسط فعالان این جنبش در اروپا و جاهای دیگر مطرح شده است.
شاکیان این پرونده که گروه‌های اقلیمی طبیعت و جوانان (Natur og Ungdom) و شاخه نروژ گروه گرین‌پیس (Greenpeace) بودند، در دادخواست خود استدلال کرده بودند که تایید و تصویب اکتشاف نفت در شمالگان، نقض کنوانسیون‌های حقوق بشری است، زیرا این امر به افزایش انتشار کربن در سیاره زمین کمک می‌کند. علت عمده تغییرات آب و هوایی در سراسر کره زمین، سوزاندن نفت و سایر سوخت‌های فسیلی است که گاز گلخانه‌ای قوی و مخرب دی اکسید کربن را در اتمسفر زمین آزاد می‌کند. انتشار این گاز در اتمسفر زمین باعث می‌شود دی اکسید کربن مانند پتویی روی کره زمین عمل کند و با مکانیزمی مشابه گرمای خورشید را به دام می‌اندازد و باعث گرم شدن بیشتر و بیشتر سیاره ما می‌شود.
در سال ۲۰۱۶، به چندین شرکت مجوز انجام حفاری‌های اکتشافی در دریای بارنتس جنوبی و جنوب شرقی اعطا شد. این حفاری‌ها در منطقه‌ای به مساحت حدود ۷۷ هکتار در فلات قاره نروژ انجام شد و اخیرا در نتیجه آنها میادین نفت و گازی در آنجا ساخته شده است. پارلمان نروژ سه سال پیش به‌رغم استدلال گروه‌های اقلیمی مبنی بر اینکه برنامه‌های اکتشاف نفت شمالگان به‌طور کامل قبل از تصویب مورد تحقیق و بررسی قرار نگرفته‌اند، رای به اکتشاف در این مناطق داد.
خشم جنبش اقلیمی علیه رای دیوان عالی
به گزارش نیویورک تایمز گرتا تونبرگ، فعال سوئدی جنبش اقلیمی که مبلغی در حدود ۲۹ هزار دلار برای پرداخت هزینه‌های دادرسی کمک مالی کرد، در بیانیه‌ای گفت این تصمیم چندان جای تعجب ندارد. خانم تونبرگ می‌گوید: «این رای تنها ثابت‌کننده آن است که در سیستم‌های امروزی هیچ راه حلی برای مشکلات اقلیمی و بحران‌های زیست محیطی وجود ندارد.» او معتقد است هیچ ابزار قانونی و نظارتی وجود ندارد که ما را از تخریب سیاره‌ای که در آن زندگی می‌کنیم، باز دارد. تونبرگ تاکید دارد که ما برای حل این بحران، به یک طرز تفکر کاملا جدید نیاز داریم.
ترزه هاگستمیر ووی، از رهبران جنبش اقلیمی نروژ و سازمانده اصلی گروه طبیعت و جوانان نیز در بیانیه مطبوعاتی صریح و خشمگین خود عنوان کرد که رای دیوان عالی به جوانان نروژی نشان داد که وقتی به سیاستمداران این قدرت را می‌دهند که آینده‌ای امن را از ما بگیرند، نتیجه همین گونه می‌شود. او می‌گوید اکنون انتظار دارد تا جوانان نروژی رکورد مشارکت بالایی در انتخابات سپتامبر آینده ثبت کنند و همه افراد بزرگسال با حساسیتی بالا در انتخابات پارلمان به مساله اقلیمی و محیط‌زیست فکر کنند.»
فرود پلیم، رهبر گروه گرین پیس در نروژ نیز درباره رای دیوان عالی عنوان کرد این بسیار «پوچ و ترسناک» است که نمی‌توان از حقوق داشتن یک محیط زیست پاک برای جلوگیری از آسیب رساندن به آن در نروژ استفاده کرد. آقای پلیم می‌گوید: «اکثریت اعضا در دیوان عالی کشور اصلا نتوانستند استقلال خود در برابر دولت را نشان دهند و از این واقعیت که محققان می‌گویند محیط زیست دیگر تحمل نفت را ندارد، چشم‌پوشی می‌کنند.»
پیروزی بخش نفت و گاز نروژ
از سوی دیگر اما هانس پتر گراور، استاد حقوق در دانشگاه اسلو معتقد است این حکم دیوان عالی کشور باعث برپایی جشن در صنعت نفت نروژ شده است. او می‌گوید رای دیوان عالی امکان استفاده از موارد خاص به‌عنوان ابزاری برای حمله به سیاست‌های اقلیمی نروژ را رد کرد. او البته دیدگاهی کاملا متضاد با گروه‌های اقلیمی دارد و معتقد است اثرات گرمایش زمین فقط تا جایی به نروژ مربوط می‌شود که روی کشورش تاثیر بگذارد، البته آقای گراور اثرات اقلیمی ناشی از صادرات نفت را استثنا می‌داند.
گراور این رای را برای نروژ خوب ارزیابی می‌کند و می‌گوید: «این به آن معناست که بخش نفت و گاز نروژ می‌تواند تولید ثروت خود را بدون مزاحمت گروه‌های اقلیمی و با حمایت دادگاه‌های نروژی ادامه دهد.» این استاد دانشگاه اسلو پیش‌تر عنوان کرده بود که در صورت پیروزی گروه‌های اقلیمی در دیوان عالی نروژ مجبور خواهد شد فعالیت‌هایی مانند اکتشاف نفت، که سنگ بنای اقتصاد این کشور است را حذف کند.
تینا برو، وزیر نفت و انرژی دولت نروژ نیز در این باره می‌گوید: «این حکم دیوان عالی بسیار مهم است و ما هم خوشحالیم که دیدگاه دولت در این دادگاه پیروز شد.» ماه گذشته وزارتخانه تحت کنترل برو، در بیست و پنجمین دوره صدور مجوزهای اکتشاف و حفاری، بلوک‌های نفتی بیشتری را در قطب شمال برای اکتشاف نفت عرضه کرد.
در چنین شرایطی و با پیروزی صنعت نفت در نروژ، یورن اویرهاگن سانده، استاد حقوق عمومی و حقوق بین‌الملل در دانشگاه اسلو بر این باور است که با این حکم کار برای فعالان اقلیمی در سراسر اروپا سخت می‌شود، چرا که دیوان عالی نروژ محافظت از محیط زیست را هم که طبق قانون اساسی این کشور تضمین شده است نادیده می‌گیرد.
گروه‌های زیست‌محیطی گزینه دیگری در سیستم حقوقی نروژ ندارند و به گفته اویرهاگن شاید تنها راه حقوقی باقی مانده برای جلوگیری از حفاری نفت در قطب شمال، ارائه دادخواستی به منظور پیگیری این پرونده به دادگاه حقوق بشر اروپا در استراسبورگ فرانسه است، جایی که فعالان اقلیمی هم‌اکنون دادخواستی علیه ۳۳ کشور را تنظیم کرده و در حال پیگیری دارند.
