برای ورود به شاخص آب بدون درآمد تعریف چند اصطلاح فنی در این زمینه ضروری است. در شرکت‌های آب و فاضلاب برای هدررفت در شبکه سه اصطلاح وجود دارد. آب بدون درآمد به قسمتی از آب تولیدی یا ورودی به شبکه گفته می‌شود که درآمدی را برای شرکت‌ها ایجاد نمی‌کند. بنابراین بخشی از آب بدون درآمد می‌تواند مصارف مجاز را نیز شامل شود. به عنوان نمونه، آبی که در تصفیه‌خانه‌ها به منظور فرآیند تصفیه آب مصرف می‌شود و همچنین مصارف رایگان شامل آب بدون درآمد خواهد بود. آب بدون درآمد شامل سه بخش است، اول مصارف مجاز بدون درآمد که به معنای مصارفی است که استفاده آن مجاز است ولی درآمدی برای شرکت‌ها ندارد. مورد دیگر هدررفت ظاهری است که در واقع به بخشی از آب بدون درآمد اطلاق می‌شود که آب به نوعی مصرف شده ولی درآمدی برای شرکت‌ها ندارد. این بخش شامل مصارف غیرمجاز و عمدتا خطای اندازه‌گیری در کنتورها یا خطاهای انسانی است. توجه به این نکته ضروری است که هر چند این بخش درآمدی برای شرکت‌ها ندارد، اما عملا مصرف می‌شود و مورد آخر هم هدررفت واقعی است. این بخش، بخشی از آب است که واقعا به هدر رفته و مصرفی صورت نمی‌گیرد و از شبکه به صورت‌های نشت و شکستگی‌ها خارج می‌شود. بنابراین در ارائه آمار در بحث هدررفت آب در شبکه‌ها توجه به تعاریف فوق ضروری است.

با توجه به فعالیت‌های صورت گرفته شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور و شرکت‌های آب و فاضلاب تابعه در سال‌های اخیر بر اساس متدولوژی انجمن بین‌المللی آب، مقدار آب بدون درآمد و هدررفت در کشور روند نزولی داشته و به ۱۳ درصد مقدار تولید آب در بخش هدررفت واقعی رسیده است. این مقدار در مقایسه با آمارهای اعلامی بانک جهانی نسبت به کشورهای در حال توسعه (۱۶ درصد) وضعیت مناسب‌تری داشته ولی در مقایسه با کشورهای توسعه‌یافته (۹ درصد) کماکان فاصله دارد. همچنین بر اساس آمارهای منتشر شده هدررفت آب در شبکه‌های توزیع شهرهای کشور در مقایسه با کشورهای منطقه از وضعیت مطلوب‌تری برخوردار است. بر این اساس هدررفت واقعی آب در کشور در مقایسه با کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا، آسیای میانه، جنوب آسیا و آمریکای لاتین وضعیت بهتری داشته و کشورهای اروپایی، شرق آسیا، استرالیا و روسیه وضعیت بهتری نسبت به ایران دارند.

لزوم توجه به موضوع هدررفت در شبکه‌های توزیع و منابع آبی حاصل از کاهش آب بدون درآمد و هدررفت به عنوان یک منبع آبی ارزشمند نه تنها به حفظ ذخایر آبی کمک می‌کند بلکه به دلیل عدم نیاز به سرمایه‌گذاری در زمینه احداث منابع آبی جدید و افزایش درآمد شرکت‌ها در بهبود چرخه اقتصادی صنعت آب و فاضلاب نیز تاثیر مهم و بسزایی خواهد داشت.

 

اخبار مرتبط