پلهپله تا ملاقات مارادونا
دنيا در سوگ از دست دادن اسطوره فوتبال برزيل
اعجاز ستاره بودن
پله در دورانی که سفیدپوست بودن یک فضیلت محسوب میشد، تبدیل به مروارید سیاه شد. اگر قرار بود توهینهای نژادپرستانهای که به او خطاب میشد شامل جریمه شود، احتمالا فیفای کنونی باید یک دادگاه بزرگ صحرایی تشکیل میداد تا بتواند به جرایم بزرگ بازیکنان و تماشاگران رسیدگی کند. پله اما هیچگاه برابر این توهینها، تبعیضها و تحقیرها خم نشد. درواقع یکی از بزرگترین دلایلی که از او به عنوان یک انسان بزرگ یاد میشود، همین استقامت برابر مشکلات خمکننده دهه ۴۰ و ۵۰ میلادی برای سیاهپوستان است. او کسی بود که در بحبوحه جنگ داخلی نیجریه در سال ۱۹۶۷، به تنهایی ۴۸ ساعت آتشبس در نیجریه به وجود آورد! از پله خواسته شد که از محبوبیتش در دنیا جهت جلوگیری از خونریزی استفاده کند و با ورود وی به این کشور، جنگ موقتا لغو شد تا سانتوس برابر تیم ملی نیجریه به میدان برود. نلسون ماندلا پیراهن امضا شده پله را بزرگترین هدیهای دانست که در تمام عمرش دریافت کرده و ملکه الیزابت دوم در سال ۱۹۹۷ به خاطر تمام فعالیتهای بشردوستانه این فوتبالیست برزیلی، عنوان افتخاری شوالیه امپراتوری بریتانیا را به او اعطا کرد. پتانسیل بالای پله بود که فوتبال را برای آمریکاییها محبوب کرد تا دیگر از لفظ «ساکر» برای این رشته استفاده نکنند چراکه هنری کیسینجر، وزیر امور خارجه وقت آمریکا شخصا از وی دعوت کرد که پس از بازنشستگی در سانتوس، برای نیویورک کاسموس بازی کند تا فوتبال در این کشور ارتقا یابد.
آقای رکورد
پله تنها فوتبالیست تاریخ است که با قهرمانی در جامهای جهانی ۱۹۵۸، ۱۹۶۲ و ۱۹۷۰ سه مرتبه قهرمان جهان شده است. او که در قهرمانی جام جهانی ۱۹۵۸ فقط ۱۷ سال داشت، جوانترین بازیکن فاتح جامجهانی نیز هست. پله در جام جهانی ۱۹۵۸ یک رکورد جاودانه دیگر را به نام خودش ثبت کرد؛ او در مسابقه مقابل فرانسه، در ۲۳ دقیقه هتتریک کرد و برزیل ۵بر۲ پیروز شد تا جوانترین هتتریککننده این رقابتها تاکنون باشد. در واقع تا قبل از ظهور ستارگان عصر فعلی، اکثر رکوردهای دنیای فوتبال برای او بود. هنوز هم رکورد به ثمر رساندن ۱۲۸۰ گل در دوران ورزشی وی را کسی نتوانسته بشکند و بعید هم هست که این اتفاق رخ دهد. حتی با وجود اینکه برخی حدود یک سوم این گلها را به دلیل اینکه در بازیهای دوستانه به ثمر رسیده در آمار رسمی حساب نمیکنند. به همین دلیل هم هست که ۹۵ گل ملی او تا ۷۷ گل تقلیل یافته و اخیرا هم نیمار به آن دست پیدا کرده است. پله در رده باشگاهی هم طی سالهای ۱۹۵۶ تا ۱۹۷۵ به مدت ۱۹سال برای سانتوس به میدان رفت و طی این مدت شش مرتبه قهرمان لیگ برزیل شد، دو بار کوپا لیبرتادورس را فتح کرد و دو مرتبه نیز به عنوان قهرمانی جام بین قارهای دست یافت. اگر آن زمان قانون لزوم اروپایی بودن برای برندگان توپ طلا وجود نداشت، شاید پله بزرگ میتوانست امروز رکورددار بیشترین توپ طلا در تاریخ فوتبال باشد. به هرحال کسی که در بازی خداحافظیاش در سال ۱۹۷۷ بیش از ۷۷ هزار نفر به ورزشگاه میآیند، اگر بهترین بازیکن تاریخ نبوده بهترین بازیکن عصر خود بوده است.
پله ایرانی
۱۵ اردیبهشت ماه سال ۱۳۵۱و کمتر از دو سال پس از قهرمانی در جام جهانی ۱۹۷۰، پله به دعوت باشگاه تاج (استقلال) و برای معرفی ورزشگاه آزادی به ایران آمد. شور و شوقی که مردم از دیدن بزرگترین ستاره فوتبال دنیا داشتند، از همان فرودگاه شروع شد و عکسهای به جا مانده از آن دوران که جلدهای تمام روزنامهها از جمله کیهان آن زمان را درنوردیده بود، خبر از یکی بزرگترین روزهای ورزش تاریخ ایران میدهد. تیمسار خسروانی، رئیس باشگاه تاج گفته بود برای مسابقه با سانتوس و به شرط حضور ۹۰دقیقهای ستاره برزیلی، ۲۴۰ هزار تومان میپردازد (حدود ۳۰هزار دلار) که معادل یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون امروزی است که البته پول زیادی برای حضور پله و یارانش در ایران محسوب نمیشد. تصور کنید امروز برای آوردن لیونل مسی به تهران چقدر باید هزینه شود. پله به تهران آمد و به دلیل اینکه اکثر ستارگان استقلال در اردوی تیم ملی در کرهشمالی بودند، تیمی منتخب از بازیکنان تهران به مصاف سانتوس رفت و با دبل پله، ۵بریک بازنده شد. البته که نتیجه اصلا مهم نبود. خاطره جالب، برخورد دوستانه پله با ایرانیها و اتفاقات جالب آن زمان بود. پس از بازی، پله در بیمارستان آسیا و بر بالین پسر تازه متولد شده پرویز ابوطالب بازیکن سابق تاج، پاس و تیم ملی حاضر شد و ابوطالب هم به همین افتخار نام نوزاد تازه متولد شده را پله گذاشت.