دربی یکشنبه تهران؛ حساستر از همیشه
صـدمین جنگ سـتارگان
شـرایط تیـمی
پرسپولیس در شرایط خوبی به دربی رسیده است. این تیم از ۵ بازی آخرش ۴ مسابقه را برده و در آخرین گام نیز توانست در کرمان با نتیجه ۳بریک مس را شکست بدهد. سرخ‌پوشان با ۱۳ گل خورده بعد از مس رفسنجان صاحب دومین خط دفاعی برتر لیگ هستند، بنابراین گل زدن به آنها کار آسانی نیست. در همین راستا علیرضا بیرانوند هم با ثبت ۱۴ کلین‌‌شیت، رکورددار بسته نگه داشتن دروازه خود در لیگ بیست‌‌ودوم بوده است. پرسپولیس پیش از دربی ۱۰ بازیکن در آستانه محرومیت داشت، اما به شکلی معجزه‌‌آسا هیچ‌‌یک از این نفرات کارت نگرفتند تا یحیی گل‌‌محمدی برای بازی یکشنبه ترکیب کاملش را در اختیار داشته باشد.
پرسپولیس رکورددار بیشترین قهرمانی پیاپی در تاریخ لیگ ایران است. آنها ۵ بار پیاپی جام قهرمانی لیگ برتر را بالای سر بردند. این نوار اما فصل گذشته با قهرمانی استقلال پاره شد تا سرخها غمگین شوند. بنابراین پرسپولیس باید دربی یکشنبه را ببرد تا حتی اگر خودش در پایان فصل قهرمان نشد، لااقل فرصت تکرار قهرمانی را از رقیب دیرینه بگیرد. پس از این بازی، پرسپولیس سه مسابقه دیگر تا پایان فصل دارد که خیلی سخت به نظر نمی‌‌رسند؛ پیکان، گل‌‌گهر که سرمربی‌‌اش را از دست داده و نهایتا نساجی. آیا پرسپولیس با عبور سلامت از پیچ تند دربی، در مسیر قهرمانی قرار می‌گیرد؟
برای نخستین بار در این فصل، استقلال در پایان هفته و پس از بازی سایر رقبا به صدر جدول لیگ برتر رسیده است. البته که ملاک برای تعیین قهرمان، بازی رو‌در‌رو خواهد بود و این یعنی حتی اگر فعلا آبی‌ها صدرنشین باشند بازهم می‌توان گفت که یک امتیاز از سپاهان کمتر دارند. به همین دلیل تک تک امتیازات باقی مانده در ۴ بازی باقی مانده لیگ برای ریکاردو ساپینتو و شاگردانش حائز اهمیت است. سرمربی پرتغالی که نه تنها تیمش که به نوعی خودش را متحول کرده و حالا استقلال تحت هدایتش یک تیم کاملا متفاوت نسبت به چند ماه پیش است. حتی تیمی که سال گذشته بدون باخت توانست قهرمانی لیگ را از آن خود کند هم به صلابت استقلال فعلی نبود و این باعث شده هواداران به وجد بیایند.
تنها حسرت آبی‌ها، حذف از لیگ قهرمانان سال آینده است و حتی اگر مدیران هنوز هم شانس قائل باشند، شواهد و قرائن این‌طور حکایت دارند که استقلال نمی‌تواند مجوز حضور در آسیا را به دست بیاورد. هرچند اوضاع استقلال در زمین خوب است و رقبا را یکی پس از دیگری سلاخی میکند، بیرون از مستطیل سبز همه‌چیز فشل به نظر میرسد. استقلال در ۱۰ بازی اخیر خود، آمار فوق‌العاده ۹ پیروزی را ثبت کرده و با به ثمر رساندن ۴۲ گل، بهترین خط حمله لیگ را در اختیار دارد. از این تعداد، ۳۱ گل در نیمه دوم بازی‌های این تیم به ثبت رسیده که حقیقتا آمار بسیار خوبی است. اما چنین تیمی، این روزها در حضور سومین مدیرعامل فصلش اداره می‌شود، همین نشان می‌دهد چقدر وضع مدیریتی این تیم فاجعه است. البته حجت کریمی سرپرست استقلال روز گذشته اعلام کرد که معوقات و پاداش پیروزی‌های ۵ بازی اخیر به بازیکنان و کادرفنی پرداخت می‌شود و همین شاید انگیزه آنها برای جدال یکشنبه را دوچندان کند.
وضعیت نیمکت
حقیقت آن است که یحیی گل‌‌محمدی این روزها در اوج محبوبیت و مقبولیت به سر نمی‌‌برد. به هر حال تیم او فصل گذشته قهرمان لیگ برتر نشد و این مربی هم انتقادات زیادی را تحمل کرد. جالب است که پارسال پرسپولیس در هیچ‌‌یک از دو بازی رفت و برگشت موفق به شکست تیمی همچون هوادار نشد و نهایتا جام را از دست داد. آنها همین امسال هم در بازی برگشت برابر هوادار شکست خوردند. اینها در ناکامی تیم موثر بوده و اگر پرسپولیس باز هم قهرمان نشود، انتقادات از یحیی اوج خواهد گرفت. به‌‌طور پیوسته هم شایعه جدایی گل‌‌محمدی در پایان فصل مطرح بوده که از سوی باشگاه تکذیب شده، اما همه می‌‌دانند که پایان فصل بدون فتح جام، احتمالا به منزله آخر کار یحیی در اردوگاه سرخها خواهد بود. بنابراین او نیاز مبرم به پیروزی در دربی دارد؛ هم برای اثبات خودش و هم برای نزدیک شدن به قهرمانی.
در تابستان بازیکنان از تمرینات سخت او گلایه می‌کردند، سپس نیمکت‌های رقبا و احکام انضباطی برایش دردسر درست کردند، پاییز نوبت به هواداران رسید که نسبت به نتایجش گارد بگیرند و پس از آن بحران مدیریتی استقلال بود که تلاش کرد ضربه نهایی را به پیکره سرمربی پرتغالی وارد کند، اما صادقانه هیچ‌کدام از این چالش‌ها، مرد پرجنب و جوش را از تک و تا نینداخت. ریکاردو ساپینتو این روزها محبوب‌ترین استقلالی ایران است و برای این محبوبیت روزهای سخت زیادی را پشت سر گذاشته است. کمتر کسی امیدوار بود پس از شکست برابر سپاهان در نقش جهان استقلال بتواند دوباره به کورس مدعیان بازگردد، اما همان زمان ساپینتو قول داد که تیمش برای قهرمانی می‌جنگد و در این مسیر دشوار آن‌قدر تلاش کرد که حالا استقلال این شانس را دارد که برای نخستین بار از عنوان قهرمانی‌اش دفاع کند. قطعا برد در دربی، محبوبیت مرد پرتغالی و دستیارانش را دست نیافتنی میکند.
چهـره ویژه
پرسپولیس تیم پرستاره‌‌ای است و بنابراین بیرون کشیدن فقط یک چهره خاص از این تیم، کار دشواری به نظر میرسد. با این حال اگر قرار به انجام چنین کاری باشد، هیچ گزینه‌‌ای مناسب‌‌تر از علیرضا بیرانوند نیست. بازگشت او به قفس توری پرسپولیس در این فصل، وضعیت ساختار دفاعی سرخها را بهبود بخشیده است. پرسپولیس فصل گذشته 21 گل دریافت کرد که آمار بسیار بدی بود و نقش خیلی مهمی در قهرمان نشدن این تیم ایفا کرد. امسال اما اوضاع بهتر شده و سرخ‌پوشان تا کنون تنها 13 گل دریافت کرده‌‌اند. با این همه، کلین‌‌شیت بیرو در بازی یکشنبه از هر زمان دیگری حیاتی‌‌تر خواهد بود. به یاد داشته باشیم که او برابر بی‌‌رحم‌‌ترین خط حمله لیگ خواهد ایستاد؛ تیمی که به‌‌شدت پرس میکند و مثل آب خوردن موقعیت گل می‌‌سازد. در صورتی که بیرو در این بازی موفق به بسته نگه داشتن دروازه‌‌اش شود، کمک بسیار بزرگی به پرسپولیس کرده است.
سخت است که از تیم در اوج استقلال تنها یک بازیکن را انتخاب کرد، چراکه تمامی بازیکنان تیم احیا شده‌اند، اما در همین ترکیب هم نمی‌توان از نمایش چشم‌نواز مهدی قائدی به سادگی عبور کرد. پس از سپری کردن یک فصل کابوس‌وار در شباب الاهلی، قائدی به صورت قرضی به استقلال بازگشت و آن اوایل هم حتی به بازی گرفته نمی‌شد، اما هرچه گذشت، بیشتر در قالب تاکتیکی استقلال این فصل جا گرفت و حالا بازیکنی که عدم حضورش در جام جهانی خیلی حساسیت برانگیز نشد، به محض غیبت در نخستین فهرست امیر قلعه‌نویی باعث حمله آبی‌ها به ژنرال شد. قائدی آماده که سابقه گلزنی در دربی را هم دارد، این فصل 9 گل زده و در بازی با هوادار به نخستین بازیکن تاریخ استقلال تبدیل شد که روی 4 گل در یک بازی تاثیر مستقیم داشته؛ با یک گل، یک پاس گل و کسب دو پنالتی.
پاشنه آشیل
بزرگ‌ترین نقطه ضعف پرسپولیس در این فصل، نوسان و کیفیت ناپایدار سرخ‌پوشان بوده است. آنها گاهی مثل بازی با مس فوق‌العاده هستند؛ چپ و راست توپ روی دروازه تیم حریف می‌‌ریزند و موقعیت گل درست می‌‌کنند، اما آدم باورش نمی‌شود که همین تیم در ورزشگاه آزادی می‌تواند با ارائه یک بازی خنثی و عجیب، برابر آلومینیوم اراک متوقف شود. نقطه اوج این کیفیت دوگانه را در دو دوئل پشت سر هم برابر سپاهان در جام حذفی و لیگ دیدیم؛ جایی که قرمزها در مسابقه حذفی با 4 گل و اقتدار کامل میزبان را شکست دادند، اما در تهران هیچ حرفی برای گفتن نداشتند. اصلا این انگار یک تیم دیگر بود. بنابراین نتیجه دربی خیلی هم بستگی دارد به این که پرسپولیس در چه فرمی وارد مسابقه شود و به اصطلاح روز خوبش باشد یا نه. نکته دیگر هم اینکه معمولا یحیی گل‌‌محمدی به محافظه‌‌کاری بیش از حد در دربی متهم می‌شود و اصطلاحا در مورد او می‌گویند در این بازی «ترسو» است.
آخرین برد استقلال در دربی که با تک گل وریا غفوری به دست آمد، بیش از 5 سال قبل برمی‌گردد و از آن تیم تنها دو بازیکن در ترکیب استقلال باقی مانده‌اند؛ سیدحسین حسینی، کاپیتان فعلی تیم و روزبه چشمی. دیگر بازیکنان استقلال با وجود سابقه حضور در دربیهای سالیان اخیر، طعم پیروزی برابر رقیب دیرینه را نچشیده‌اند و اگر هم بردی بوده، دو بار برتری در ضربات پنالتی جام حذفی بوده و بس. هرچند این موضوع می‌تواند از لحاظ روانی پاشنه آشیل آبی‌ها باشد، اما از آن مهم‌تر، توجه به این نکته است که آنها می‌خواهند طلسم نبردن رقیب را بشکنند و حالا که آماده هستند این بهترین موقعیت است، اما باید مراقب هم باشند که این فرم خوب، تبدیل به غرور کاذب نشود. راستی فراموش نکنید که خط دفاعی استقلال هم به استحکام فصل قبل نیست و این ضعف در دربی رفت به چشم آمده است.
تفاخر تاریخی
از نظر تاریخی در دربی تهران چیزهای زیادی وجود دارد که پرسپولیس به آنها افتخار میکند. پرگل‌‌ترین پیروزی‌‌ها مثل 6برصفر، 4بریک و 4بر2 برای این تیم بوده است. چیزی حدود نیم‌‌قرن است که آقای گل این مسابقه، زنده‌‌یاد صفر ایرانپاک از اردوگاه سرخ‌‌هاست و به علاوه پرسپولیس خاطرات شورانگیز زیادی هم در این مسابقه خلق کرده است؛ از کام‌‌بک حیرت‌انگیز با 3 گلی که ایمون زاید برای تیم 10 نفره مصطفی دنیزلی زد تا یک ساعت مقاومت تیم 9 نفره علی پروین برابر حریف سنتی. اساسا خلق کارهای غیرممکن و رقم زدن نتایج عجیب و غریب، در DNA پرسپولیس است و این تیم هرگز به شما اجازه نمی‌دهد از آن ناامید شوید. از سوی دیگر آمار دربیهای لیگ برتر هم به سود پرسپولیس است. در 43 رویارویی دو تیم، 11 بار پرسپولیس برده، 8 بار استقلال و 24 مسابقه هم به تساوی کشیده شده است.
حتی با وجود اینکه در سالیان اخیر آمار استقلال در دربی خوب نبوده اما بازهم این تیم رکورددار پیروزی در تمام بازی‌های تاریخ شهرآورد تهران بوده است. آنها در این مسابقه 26 برد به دست آورده‌اند؛ آنچه باعث می‌شود آبی‌ها حتی با وجود کسب تنها 2 برد در 25 بازی اخیر، هنوز هم دست بالاتر را نسبت به سرخها داشته باشند. آنها به پیروزی در این بازی می‌اندیشند، چراکه اگر شکست بخورند، پیروزی‌های پرسپولیس با آنها برابر خواهد شد. البته آنها به پیروزی در 4 دربی پیاپی در بازی‌های رسمی هم می‌بالند؛ رکوردی که در اواخر دهه 80 آغاز و به اوایل دهه 90 هم رسید. نخستین بازی رسمی دو تیم با برتری 3بریک تاج به پایان رسیده و البته پرتماشاگرترین شهرآورد تاریخ که سال 1363 با حضور 120 هزار نفر برگزار شد هم همان دیداری بود که پرویز مظلومی گل زد و آبی‌ها برنده شدند.
