رابطه ناکافی مدال و توسعهیافتگی
در توییتر قهرمان جهان شدیم!
با این حال از زمان شروع مدالگیری ایران در فرانسه، بحثی سر زبانها افتاده که هنوز هم به شکل داغ ادامه دارد؛ اینکه آیا ما نسبت به کشورهایی که در جدول پایینتر هستند، توسعهیافتهتر به شمار میآییم! این داستان از اظهارنظر مجریان تلویزیونی شروع شد و پس از آن هم به گروهی از کاربران شبکههای اجتماعی تسری یافت. همین حالا برخی کاربران خاص و شبکهای توییتر بهشدت روی این داستان مانور میدهند. پرسش صریح این است؛ آیا صرف بالاتر بودن ما از برخی کشورهای نامدار در جدول ردهبندی المپیک به معنای توسعهیافتهتر بودن ما نسبت به آنها (حداقل در حوزه ورزش) است؟ پیش از هر چیز باید بگوییم صمیمانه قدردان زحمات تکتک ورزشکاران ایرانی هستیم و به کوشش خالصانه آنها مباهات میکنیم. با این حال بیایید چند نکته را در این مورد مرور کنیم.
پرسش نخست این است که چرا در دو هفته اول و زمانی که کاروان ورزشی ایران بدون مدال مانده بود خبری از این حرفها نبود؟ صادقانه بگویید که اگر توفیق ورزشکاران کشورمان صرفا در دو رشته کشتی و تکواندو نبود و مسابقات برای ایران بدون مدال پایان مییافت، باز چنین تفسیرهایی در کار میبود یا نه؟
آیا فقط المپیک جهانی مهم است یا میتوان برای چنین تفسیرهایی سراغ المپیک آسیایی هم رفت؟ اگر اینطور است، به یاد بیاورید که کاروان ایران در بازیهای آسیایی ۲۰۲۲ هانگژو پس از چین، ژاپن، کرهجنوبی، هند، ازبکستان و چینتایپه در رده هفتم قرار گرفت و بدترین نتایج ۲۰سال اخیرش را به دست آورد. در آن مسابقات در حالی که شش طلا کمتر از چینتایپه به دست آورده بودیم، تنها به خاطر یک طلا بیشتر از تایلند و بحرین بالاتر از این دو کشور ایستادیم؛ آیا اساتید تحلیل توسعه، در مورد آن بازیها نظری ندارند؟
برگردیم به المپیک تابستانی. در جدول نهایی همین مسابقات هم کشوری مثل کنیا با ۴ طلا، ۲ نقره و ۵ برنز در رده هفدهم جهان قرار گرفته است. همه مدالهایش را هم از دوومیدانی به دست آورده. اساسا بین ۳۰ کشور اول المپیک، کمترین تنوع مربوط به کنیا و ایران است که در یک و دو رشته مدال کسب کردهاند. خب الان به اتکای آن جایگاه، باید نتیجه بگیریم کنیا از ایران و همینطور پرتغال، آرژانتین، سوئیس، مکزیک و خیلی از کشورهای اسمورسمدار دیگر توسعهیافتهتر است؟ خوب میدانید که مطلقا نمیتوان چنین ادعایی مطرح کرد، حتی اگر فقط در مورد توسعهیافتگی در ورزش سخن بگوییم.
یکی از علاقهمندیهای این گروه، سرکوفت زدن دائمی به برخی همسایگان و کشورهای حاشیه خلیجفارس بابت ناکامی در المپیک است. اشکالی ندارد؛ اگر لذت میبرید، این کار را انجام بدهید. حتما کم مدال گرفتن آنها هم ضعف است، اگرچه بعضا از نظر جمعیتی نمیتوان آنها را با ایران مقایسه کرد. با این حال خیلی سادهلوحانه است اینکه تصور کنیم کشورهایی که جامجهانی برگزار کردهاند یا امتیاز میزبانی در چنین تورنمنتی را به دست آوردهاند، از نظر ورزشی توسعهیافته نیستند!
جدول نکات جالبتری هم دارد. مثلا ازبکستان با ۳۵ میلیون جمعیت در رده سیزدهم جهان قرار گرفته و نیوزیلند با فقط ۵ میلیون جمعیت، یازدهم است. نیوزیلندیها به ازای هر ۲۵۰هزار نفر یک مدال گرفتهاند و ایرانیها به ازای هر ۷ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر. نظری، چیزی ندارید؟
میدانیم که نیت بعضیها از زدن این حرفها چندان بد نیست و دنبال ارضای حس غرور ملی خود هستند. اصلا مگر قشنگتر از وطنپرستی هم داریم؟ بدی این داستانسراییها اما آن است که در باد غفلت میخوابیم و سراغ کار و تلاش برای بهبود شرایط نمیرویم. کرهجنوبی که در المپیک توکیو با کسب ۶ طلا شانزدهم شده بود، در پاریس ۱۳ طلا گرفت و خودش را به رده هشتم جهان رساند. این اسمش پیشرفت است، نه آنکه دست به آسمان برداریم و خدا را شکر کنیم که کشتی در المپیک بود و روسها نبودند. دیگر بگذریم از آنکه در همان کشتی هم ژاپن سه برابر ایران طلا گرفت! به علاوه حرف زدن از توسعهیافتگی در شرایطی که همین حالا تیم ملی مملکت در کنار پرسپولیس و استقلال زمین برای میزبانی از رقبا ندارند، صرفا به شوخی با افکار عمومی میماند. از این حرفها نزنید، نمک روی زخم مردم نپاشید و تلاش ارزشمند بچههای المپیکی ایران را هم لوث نکنید.