در گزارشی مورد بررسی قرار گرفت
ضعف و قوت سرمایه‌گذاری‌ها در بورس
شرکت‌های این گروه ضمن تنوع‌بخشی به پرتفو عمدتا علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری تخصصی در یک حوزه خاص نیز هستند (به عنوان مثال نماد وساپا در گروه خودرویی یا نماد اعتلا در زمینه فعالیت‌های دارویی). از ویژگی‌های دیگر این گروه حجم نسبتا بالای سرمایه‌گذاری‌هایشان است که آنها را در بخش شرکت‌های کوچک بازار قرار نمیدهد و همچنین به دلیل تنوع‌بخشی پرتفو و استفاده از متخصصان عمدتا می‌توانند در زمینه سرمایه‌گذاری‌های کم‌ریسک دسته‌بندی شوند. البته به دلایل مختلف معمولا ارزش بازار این شرکت‌ها نسبت به ارزش پرتفو (بورسی و غیر‌بورسی) کمتر بوده که این نسبت تحت‌عنوان P/ NAV در بورس شناخته می‌شود و هرچه این میزان کمتر از یک باشد قیمت تابلو جذابیت بیشتری پیدا می‌کند و نسبت‌های بالاتر از یک نیز ریسک سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد. بدیهی است که به جز این عامل، فاکتور‌های دیگری نیز بر ارزندگی سهم‌های این گروه منطبق با پرتفویی که دارند (از جمله چشم‌انداز حوزه کاری و مدیریت کارآمد منابع) تاثیر‌گذار است.
معرفی گروه سرمایه‌گذاری
شرکت‌های سرمایه‌گذاری یکی از انواع نهادهای مالی دارای مجوز هستند که ضمن فعالیت، مطابق با اساسنامه، در موارد مشخص شده سرمایه‌گذاری می‌کنند. بر اساس آخرین مصوبه هیات‌‌‌مدیره بورس و اوراق بهادار، حداقل سرمایه شرکت‌های سرمایه‌گذاری، ۱۰میلیارد تومان تعیین شده است. شرکت‌های سرمایه‌گذاری فعالیتی در چارچوب تعیین شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار دارند و عملکرد و فعالیت آنها همواره تحت‌نظر است که همین موضوع نکته مهمی برای مدیریت ریسک و پرتفوی این شرکت‌هاست. مطابق اساسنامه پیشنهادی سازمان بورس و اوراق بهادار، فعالیت‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری به دو دسته فعالیت‌های اصلی و فعالیت‌های فرعی تقسیم شده است که جزئیات آن به شرح زیر است:
فعالیت‌های اصلی سرمایه‌گذاری‌ها
۱- سرمایه‌گذاری در سهام، سهم‌الشرکه، واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌ها یا سایر اوراق بهادار دارای حق رای شرکت‌ها، موسسات یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری با هدف کسب انتفاع، به طوری که به تنهایی یا به همراه اشخاص وابسته خود، کنترل شرکت، موسسه یا صندوق سرمایه‌گذاری سرمایهپذیر را در اختیار نگرفته یا در آن نفوذ قابل‌‌‌ملاحظه نیابد.
۲- سرمایه‌گذاری در سایر اوراق بهادار که به طور معمول دارای حق رای نیست و توانایی انتخاب مدیر یا کنترل ناشر را به مالک اوراق بهادار نمیدهد.
فعالیت‌های فرعی سرمایه‌گذاری‌ها
۱- سرمایه‌گذاری در مسکوکات، فلزات گران‌‌‌بها، گواهی سپرده بانکی و سپرده‌‌‌های سرمایه‌گذاری نزد بانک‌ها و موسسات مالی اعتباری مجاز.
۲- سرمایه‌گذاری در سهام، سهم‌الشرکه، واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌ها یا سایر اوراق بهادار دارای حق رای شرکت‌ها، موسسات یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری با هدف کسب انتفاع به طوری که به تنهایی یا به همراه اشخاص وابسته خود، کنترل شرکت، موسسه یا صندوق سرمایه‌گذاری سرمایهپذیر را در اختیار گرفته یا در آن نفوذ قابل‌‌‌ملاحظه بیابد.
۳- سرمایه‌گذاری در سایر دارایی‌‌‌ها از جمله داراییهای فیزیکی، پروژه‌‌‌های تولیدی و پروژه‌‌‌های ساختمانی با هدف کسب انتفاع.
۴- ارائه خدمات مرتبط با بازار اوراق بهادار از جمله:
• پذیرش سمت در صندوق‌های سرمایه‌گذاری
• تامین مالی بازارگردانی اوراق بهادار
• مشارکت در تعهد پذیره‌‌‌نویسی اوراق بهادار
• تضمین نقدشوندگی، اصل یا حداقل سود اوراق بهادار
۵- شرکت می‌تواند در راستای اجرای فعالیت‌های مذکور، در حدود مقررات و مفاد اساسنامه اقدام به اخذ تسهیلات مالی یا تحصیل دارایی کند یا اسناد اعتباری بانکی افتتاح کند و به واردات یا صادرات کالا بپردازد و امور گمرکی مربوطه را انجام دهد. این اقدامات فقط در صورتی مجاز است که در راستای اجرای فعالیت‌های شرکت ضرورت داشته باشند و انجام آنها در مقررات منع نشده باشد.
انواع شرکت‌های سرمایه‌گذاری
مطابق متداول‌‌‌ترین نوع تقسیم‌‌‌بندی، شرکت‌های سرمایه‌گذاری با توجه به نوع شخصیت حقوقی آنها تقسیم میشوند. بر این اساس، شرکت‌های سرمایه‌گذاری در سه دسته سهامی عام، سهامی خاص و سرمایه‌گذاری استانی قرار می‌‌‌گیرند. در حال حاضر ۱۲۵ شرکت سرمایه‌گذاری مجوزهای لازم را اخذ کرده‌‌‌اند که ۵۴ شرکت در گروه سهامی عام، ۴۲ شرکت سهامی خاص و ۲۹ شرکت در گروه سرمایه‌گذاری استانی قرار گرفته‌‌‌اند. در سال گذشته با ورود و پذیرش شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی به بورس، این گروه تنوع چشمگیری داشته و نقش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم و کم‌ریسک‌تر را برای سهامداران بازار سرمایه افزایش داده است.
گروه بزرگ و متنوع سرمایه‌گذاری جزو گروه‌های نسبتا کم‌ریسک‌تر بازار سرمایه محسوب میشوند که با تنوع بخشی به پرتفو در قالب سرمایه‌گذاری در بورس و خارج از آن می‌توانند سرمایه‌گذاری مناسبی برای افراد ریسک‌گریز محسوب شوند. چالش پیش روی تابلوی این گروه نیز فاصله گرفتن قیمت از ارزش ذاتی داراییهای شرکت است که در برخی موارد این نسبت به کمتر از ۳۰درصد نیز رسیده است که البته در نماد‌هایی که دارای پرتفوی ارزنده‌ای هستند، می‌تواند یک فرصت سرمایه‌گذاری کم‌ریسک و پربازده در بلندمدت برای سرمایه‌گذاران بورسی باشد. بررسی سوابق این گروه بیانگر حرکت متناسب با شاخص در بسیاری از نماد‌های آن بوده که همین ویژگی نیز برای سرمایه‌گذاران مبتدی (که مشکل بازدهی کمتر از شاخص دارند) می‌تواند جذاب باشد. به‌طور خلاصه طرح‌های توسعه متعدد و رشد متناسب با تورم نقطه قوت و فاصله گرفتن قیمت از ارزش ذاتی مهم‌ترین نقطه ضعف این گروه است.
صبا (سرمایه‌گذاری صبا تامین)
صبا تامین در مهر مجموعا ۵/ ۱۶ میلیارد سود کسب کرده است که حدود ۱۰میلیارد آن سود مجمع شستا و ۵/ ۶ میلیارد آن سود واگذاری سهم بوده است. این شرکت در شهریور ۶۰میلیارد سود از واگذاری سهام شناسایی کرده بود. در مرداد ۱۵۰میلیارد سود واگذاری سهام و ۳۳میلیارد سود مجمع به دست آورد. این دو عدد در تیر ۲۳۲ و ۱۲۴ بود. در خرداد ماه ۱۴۶۵ میلیارد تومان سود حاصل از واگذاری سهام شناسایی کرد که عمده آن از واگذاری ۵/ ۱ میلیارد سهم تاصیکو با قیمت ۹۸۶۳ ریال بوده است. در اردیبهشت ماه ۹میلیارد سود حاصل از واگذاری سهام و ۴۷۰میلیارد سود سهام و در فروردین ۲۰میلیارد تومان سود حاصل از واگذاری سهام شناسایی کرده بود.
ارزش بازار پرتفوی بورسی شرکت طی دوره یک ماهه منتهی به مهر ماه از مبلغ ۳۷,۸۰۵میلیارد تومان به ۳۹,۲۲۱میلیارد تومان رسیده است.
بهای تمام‌‌‌شده مجموع شرکت‌های بورسی وغیربورسی این شرکت در انتهای مهر ۱۰,۸۰۷میلیارد تومان و ارزش بازاری آن مبلغ ۳۹,۲۲۱میلیارد شده است که رشدی ۲۶۲درصدی را نشان می‌دهد. این شرکت مجموعا در سال مالی جاری (منتهی به اردیبهشت ۱۴۰۱) ۲۴۸۱میلیارد تومان سود واگذاری سهام و سود مجمع به دست آورده است. این عدد در مدت مشابه سال قبل شرکت ۳۸۵۲ میلیارد بوده است.
وسفارس (سرمایه‌گذاری استان فارس)
سال مالی شرکت سرمایه‌گذاری استان فارس منتهی به شهریور ماه است. این شرکت در ماه ابتدایی مالی خود (مهرماه) ۲۹۷میلیارد تومان درآمد از محل سود مجامع شرکت‌های زیرمجموعه خود کسب کرده است. در مقابل این شرکت در دوره مذکور سود حاصل از واگذاری سهام نداشته است. ارزش بازار پرتفوی بورسی شرکت طی دوره یک ماهه منتهی به مهر ماه از مبلغ ۵/ ۲۸۴۳۰ میلیارد تومان به ۷/ ۲۹۳۸۱ میلیارد تومان رسیده است که نسبت به ابتدای دوره (۳۵/ ۳ درصد) افزایش یافته است. بهای تمام شده پرتفوی این شرکت در پایان مهرماه ۲۸,۴۳۰میلیارد تومان بوده که با رشد ۳۵/ ۳درصدی به ۲۹,۳۸۱میلیارد تومان رسیده است.
شرکت سرمایه‌گذاری استان فارس در دوره ۱۲ ماهه منتهی به ۳۱ شهریور ماه ۱۳۹۹ به ازای هر سهم سودی محقق نکرده است.
در این دوره شرکت به میزان ۱۰,۴۰۷میلیارد تومان سود خالص داشته که ۵۲۳۸ درصد نسبت به سال مالی گذشته رشد داشته است. (با توجه به تغییر در سرمایه شرکت، تغییرات سود (زیان) خالص از اهمیت بالاتری نسبت به تغییرات سود (زیان) خالص هر سهم برخوردار است. )
وسپهر (سرمایه‌گذاری گروه مالی سپهر صادرات)
این شرکت طی یک ماه مهر ۶/ ۱۳۲ میلیارد تومان از محل واگذاری سهام و ۹/ ۵۰ میلیارد تومان از محل مجامع سود محقق کرده است. ارزش بازار پرتفوی بورسی شرکت طی دوره یک ماهه منتهی به مهر ماه از مبلغ ۱۳,۰۲۹میلیارد تومان به ۱۲,۲۷۵میلیارد تومان رسیده است که نسبت به ابتدای دوره ۷۹/ ۵درصد کاهش یافته است. بهای تمام شده پرتفوی شرکت در پایان مهر ۱۰,۴۸۱میلیارد تومان بوده که با رشد ۱/ ۱۷درصدی به ۱۲,۲۷۵میلیارد تومان رسیده است.
ونیکی (سرمایه‌گذاری ملی ایران)
این شرکت در مهرماه ۲۷۹میلیارد تومان سود از واگذاری سهام و همین‌طور ۷/ ۶۵ میلیارد تومان از محل سود مجامع کسب کرده است. ارزش بازار پرتفوی بورسی شرکت طی دوره یک ماهه منتهی به مهر ماه از مبلغ ۸/ ۳۲۵۷۱ میلیارد تومان به ۳/ ۴۶۳۷۹ میلیارد تومان رسیده است که نسبت به ابتدای دوره ۳۹/ ۴۲درصد افزایش یافته است. بهای تمام شده پرتفوی شرکت در انتهای مهر ماه ۵,۹۲۹ میلیارد تومان بوده که با رشد۲/ ۶۸۲ درصدی به ۳/ ۴۶۳۷۹میلیارد تومان رسیده است. شرکت سرمایه‌گذاری ملی ایران در دوره ۹ ماهه منتهی به ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ به ازای هر سهم ۱,۳۶۷ ریال سود محقق کرده که نسبت به دوره مشابه سال قبل۷/ ۴۷درصد افزایش داشته است.
سود خالص این شرکت در دوره ۹ ماهه یادشده ۲,۳۹۲میلیارد تومان بوده که ۸۱/ ۴۷درصد رشد داشته است.
وسپه (سرمایه‌گذاری سپه)
شرکت سرمایه‌گذاری سپه در مهر ماه ۹۹میلیارد تومان از محل واگذاری سهام و ۴/ ۱۳میلیارد از محل مجامع سود محقق کرده است. ارزش بازار پرتفوی بورسی شرکت طی دوره یک ماهه منتهی به مهر ماه از مبلغ ۱/ ۱۸۰۱۱ میلیارد تومان به ۴/ ۱۹۴۲۹میلیارد تومان رسیده که نسبت به ابتدای دوره۸۷/ ۷درصد افزایش یافته است.
بهای تمام شده شرکت در انتهای مهر ماه ۲,۵۵۵میلیارد تومان بوده که با رشد ۱۸/ ۶۶۰درصدی به ۱۹,۴۲۹میلیارد تومان رسیده است. شرکت سرمایه‌گذاری سپه در دوره ۹ ماهه منتهی به ۳۱ شهریور ماه ۱۴۰۰ به ازای هر سهم ۱,۶۷۲ ریال سود محقق کرده که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۲۹/ ۴۹درصد افزایش داشته است.
وخارزم (سرمایه‌گذاری خوارزمی)
شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی در مهرماه ۸/ ۱۱ میلیارد تومان از واگذاری سهام و ۱/ ۱میلیارد تومان از محل مجامع سود محقق کرده است. ارزش بازار پرتفوی بورسی شرکت طی دوره یک ماهه منتهی به مهرماه از مبلغ ۳/ ۸۱۷۶ میلیارد تومان به ۵/ ۸۶۵۷میلیارد تومان رسیده است که نسبت به ابتدای دوره ۸۹/ ۵درصد افزایش یافته است. بهای تمام شده پرتفوی شرکت در انتهای مهرماه ۱,۷۰۱میلیارد تومان بوده که با رشد ۹۶/ ۴۰۸درصدی به مبلغ ۸,۶۵۷میلیارد تومان رسیده است.
ومهان (گروه توسعه مالی مهر آیندگان)
سود محقق شده از واگذاری سهام این شرکت در مهرماه ۹/ ۷ میلیارد تومان و سود مجامع آن ۴/ ۲ میلیارد تومان بوده است.
ارزش بازار پرتفوی بورسی شرکت طی دوره یک ماهه منتهی به مهر ماه از مبلغ ۲/ ۲۶۲۹۷میلیارد تومان به ۳/ ۲۷۲۷۷میلیارد تومان رسیده که نسبت به ابتدای دوره ۷۳/ ۳درصد افزایش یافته است. شرکت گروه توسعه مالی مهر آیندگان در دوره ۶ ماهه منتهی به تاریخ ۳۱ شهریور ماه ۱۴۰۰ به ازای هر سهم ۱,۹۶۳ ریال سود محقق کرده است که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۸۵/ ۳۵درصد افزایش داشته است.
