ایران تا سه سال آینده پرونده‌‌‌های ثبتی خود را آماده کرده است
بسطام در انتظار ثبت جهانی
در این‌باره محسن شریعتی راهنما و فعال گردشگری به «دنیای‌اقتصاد» میگوید: ایران هر ساله یک سهمیه برای ارائه به یونسکو جهت ثبت جهانی دارد. از این رو برای اینکه این سهمیه سوخت نشود متولیان‌درصدد هستند پروندهای ارائه کنند که شانس ثبت جهانی آن بسیار بالا باشد. ضوابط یونسکو برای این ثبت بسیار سخت‌‌‌تر و پیچیده‌‌‌تر است و دقت آنها نیز هر ساله بیشتر می‌شود، این موضوع نیز اداره کل دفتر پایگاه‌‌‌ها و مجموعه معاونت میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی و گردشگری را بر آن داشته تا پروندهای که ارائه می‌دهند شکل مجموعهای داشته باشد. به عنوان مثال ما در این سال‌ها شاهد موفقیت در ثبت جهانی پرونده‌‌‌هایی مانند منظر ساسانی، منظر فرهنگی اورامانات هستیم و در حال حاضر نیز پروژه کاروانسراها که اطمینان از ثبت آن بیشتر است در دستور کار قرار دارد.
او می‌‌‌افزاید: در بسطام برای اینکه مشکلات ما برای ثبت جهانی کم شود، پایگاه میراث فرهنگی بسطام و خرقان در سال ۱۳۹۶ تشکیل و مجموعهای از کارهاانجام شده است. با این حال برای اینکه روند رو به جلویی در سطح ثبت جهانی داشته باشیم باید مردم، دستگاه‌های متولی و... در کنار هم قرار گیرند، زیرا شهرداری بسطام یا اداره میراث به تنهایی نمی‌توانند این کار را انجام دهند. سال گذشته قرار شد کارگروه ثبت جهانی بسطام و خرقان در استانداری تشکیل و در آن تفویض اختیار شود تا برخی جلسات را در فرمانداری شاهرود داشته باشیم. در این کارگروه قرار بود ضوابط یونسکو را مطالعه و مشکلات را احصا کنیم و آنگاه سراغ مسوولان برویم تا هر کدام نقش خود را برای رسیدن به این هدف ایفا کنند. همچنین این موضوع باعث می‌شد شهرداری اعتباری را برای این موضوع در نظر بگیرد. ایران تا سه سال آینده پرونده‌‌‌های ثبتی خود را آماده کرده است ولی ما می‌توانیم تا آن زمان مدارک خود را تکمیل کنیم. شریعتی درباره تاثیر این ثبت بر توسعه گردشگری بسطام میگوید: ما در گردشگری دو مقوله مقصد و مسیر را داریم. همواره مسوولان می‌‌‌گویند بسطام پربازدیدترین مقصد گردشگری در استان سمنان است. با این حال این شهر از منافع مالی گردشگری بهره‌‌‌مند نمی‌شود. ما زمانی می‌توانیم از گردشگر صحبت کنیم که یک شب اقامت در مقصد داشته باشد. بنابراین تنها چند هزارم از ۲۰۰هزار نفری که سالانه به این محل می‌آیند گردشگر هستند و بقیه را می‌توان بازدیدکننده دانست. با این حال ثبت جهانی بسطام می‌تواند آن را به یک مقصد تبدیل کند، به‌ویژه که این مجموعه در کنار یک جاذبه طبیعی دیگر یعنی جنگل ابر قرار گرفته که آن‌هم در پرونده هیرکانی در میراث طبیعی یونسکو ثبت شده است. علاوه بر اینها مجموعه بسطام در محور فرهنگی مشهد هم قرار دارد که همه این عوامل مانند یک پازل در کنار هم می‌توانند ظرفیت گردشگری آن را توسعه دهند.
به گفته این فعال حوزه گردشگری ثبت جهانی بسطام همچنین سبب می‌شود افرادی که تاکنون از اهمیت این مجموعه خبر نداشتند، با نگاه متفاوتی به آن بنگرند و آن را جزو مقاصد سفرشان بگذارند. او اضافه می‌کند: در حال حاضر برنامه توریست‌های خارجی در ایران همچنان مسیر کلاسیک یعنی تهران، کاشان، اصفهان، شیراز و در مواردی کرمان و خوزستان است. با این حال چنانچه پرونده کاروانسراها موفق به ثبت در یونسکو شوند مسیری که این کاروانسراها در آن قرار گرفته‌اند هم در برنامه سفر آنها می‌گنجد. ما در مسیر تهران تا مشهد کاروانسراهای ده نمک، اهوان، دامغان، میامی، میاندشت و... را داریم که همین موضوع به رشد توریسم در این مناطق و همچنین بسطام کمک خواهد کرد.
او ثبت بسطام در فهرست میراث جهان اسلام را یک مرحله برای معرفی بیشتر این مجموعه می‌‌‌داند و عنوان می‌کند: وقتی مجموعهای می‌‌‌خواهد دیده شود پله به پله این اتفاق می‌‌‌افتد. اگر بسطام الان را با ۱۰ سال پیش مقایسه کنیم می‌بینیم با ورود تورهای مختلف، برنامه‌‌‌های رسانه‌‌‌ای، تصاویر منتشر شده در فضاهای مجازی و... این منطقه نسبت به قبل بسیار شناخته شده است. همچنین چنین خبرهایی بار دیگر باعث می‌شود اینفلوئنسرها، رسانه‌‌‌ها و.. به بسطام و اهمیت مجموعه آن بپردازند که اثربخشی زیادی دارند.
شریعتی در این باره که مجموعه بسطام چه مولفه‌‌‌هایی دارد که آن را واجد ثبت در میراث جهانی یونسکو می‌کند، میگوید: مجموعه بسطام یکی از ۱۰۰ پایگاه میراث فرهنگی کشور است که امتیاز یک را دارد و همین امر نشان می‌دهد که از چه اهمیتی برخوردار است. در این مجموعه ما اصالت بنا را داریم که متفاوت از فاخر و زیبا بودن است. در اینجا ما مجموعهای از تک بناها را داریم که مانند یک پازل چیدمان شده‌‌‌اند. اصالت نیز به آن معناست که بنا تخریب نشده که به شکل کامل بازسازی شود، منار سلجوقی، ایوان غازان خان، ایوان اولیجایتو و... در این مجموعه اصالت دارند و به آن روح بخشیده‌‌‌اند. علاوه بر این در بسطام و خرقان روح مکان در عالی‌‌‌ترین سطح خود است و مردم به لحاظ فرهنگی و مناسبتی با آن ارتباط دارند.
گفته‌‌‌های این فعال حوزه گردشگری نشان می‌دهد چطور ثبت مجموعه بسطام قادر خواهد بود این شهر را به مقصدی برای توریست‌های داخلی و خارجی بدل کرده و آنان را از حالت بازدیدکننده خارج کند. در این منطقه انواع و اقسام اقامتگاه‌‌‌های بوم‌‌‌گردی تشکیل شده‌‌‌اند، اماکنی که با این ثبت جهانی و معرفی بیشتر بسطام قادر خواهند بود خدماتی استاندارد را به آنها ارائه کرده و اندکی از معضل بیکاری بکاهند. تاکنون ۲۶ اثر ایران در فهرست میراث فرهنگی یونسکو و دو اثر جزو آثار طبیعی در یونسکو ثبت شده‌‌‌اند. آخرین آثار فرهنگی ثبت شده راه‌‌‌آهن سراسری و منظر فرهنگی اورامانات هستند. با افزایش این آثار در آینده شاهد توزیع مکانی گردشگران خارجی در ایران خواهیم بود.
