کدام کشورها از بازار گردشگری پساکرونا سهم خواهند برد؟
زمین دیجیتالی فرود توریست
در طرح بازاندیشی گردشگری نخست «جریانسازی گردشگری» در دستور کار جهانی قرار دارد، زیرا گردشگری محرک رشد و توسعه است و باید بهعنوان یک اولویت در سیاستهای اقتصادی و توسعه ملی بینالمللی گنجانده شود. آنچه بیش از هرچیزی در این موضوع برای توسعه و پیشرفت اهمیت دارد، ایجاد شرایط برابر در این بخش است. ترویج توسعه پایدار گردشگری از دیگر اهداف این طرح است که به حمایت از سیاستها و اقدامات در این حوزه بهویژه استفاده بهینه از منابع زیست محیطی میپردازد و به هویت اجتماعی-فرهنگی و اصالت جامع میزبان احترام میگذارند و مزایای اجتماعی-اقتصادی را برای همه فراهم میکنند.
تقویت دانش، آموزش و ظرفیتسازی سومین تحول در بازاندیشی نسبت به گردشگری است که به کشورهای عضو سازمان جهانی گردشگری کمک میکند تا نیازهای خود در آموزش و دانش گردشگری ارزیابی و تقویت کنند و بهدنبال ایجاد شبکههایی برای تبادل دانش باشند. بهبود رقابتپذیری در گردشگری نیز نقش قابلتوجهی در این بازاندیشی خواهد داشت؛ زیرا منجر به رقابتیتر کردن بخش از طریق ایجاد و تبادل دانش، توسعه منابع انسانی و ارتقای تعالی در زمینههایی مانند برنامهریزی سیاست، توسعه پایدار گردشگری، بازاریابی و ترویج، توسعه محصول و مدیریت بحران میشود. پیشبرد سهم گردشگری در کاهش فقر و ایجاد توسعه یکی از اهدافی است که از سال ۲۰۱۹ از سوی سازمان جهانی گردشگری دنبال میشده که اکنون در این برنامه بازاندیشی مورد توجه قرار گرفته تا سهم این بخش را در دستیابی به اهداف توسعه پایدار و ترویج گردشگری در برنامههای گستردهتر به حداکثر برساند. در نهایت ایجاد مشارکت نیازمند تحولی جدی است که در آن تمامی بخشها و نهادها همچون بخش خصوصی، سازمانهای گردشگری منطقهای و محلی، دانشگاهها و موسسات تحقیقاتی، جامعه مدنی و سازمان ملل به تعامل با یکدیگر بپردازند.
از بحران تا تحول
آمارها نشان میدهد که همهگیری تا چه اندازه در بخش گردشگری ویرانگر بوده و در فاصله دو سال از مارس ۲۰۲۰ بخش گردشگری جهان در ابتدا متوقف شد؛ اما پس از تلاشهای هماهنگ با مدیریت سازمان جهانی گردشگری مجددا بازیابی شد و شروع به کار کرد. گردشگری که بین سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۹، بهطور متوسط ۵درصد در سال یا در سطح کل تا ۶۳درصد افزایش یافته و به یکی از بخشهای مهم اجتماعی-اقتصادی جهان تبدیل شده بود. در سال ۲۰۱۹ درآمدهای صادراتی حاصل از گردشگری بالغ بر ۷/ ۱ تریلیون دلار بوده است که معادل ۲۸درصد تجارت جهانی خدمات و ۷درصد از کل صادرات کالا و خدمات است. سهم مستقیم اقتصادی گردشگری در سال ۲۰۱۹ به ۵/ ۳ تریلیون دلار یا ۴درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی رسید.
گردشگری همچنین به عنوان یک رکن کلیدی نه تنها رشد اقتصادی بلکه برای فرصتهای اجتماعی تثبیت شده بود و به یک ستون اساسی توسعه پایدار تبدیل شده است که به دلیل توانایی منحصر به فردش در ایجاد فرصت برای همه و کمک به ارائه راهحل برای برخی از بزرگترین مشکلات شناخته شده است. با وجود این، گردشگری از شروع همهگیری کووید-۱۹ به شدت آسیب دید. بهطور تقریبی یک شبه، سفرهای بینالمللی تقریبا متوقف شد و گردشگران را زمینگیر کرد و خط حیاتی را که این بخش برای کشورهای در حال توسعه و همچنین برای جوامع، مشاغل و کارگران در همه جا ارائه میدهد، قطع کرد. با انعکاس تاثیرات فوری بحران بر گردشگری، سازمان جهانی گردشگری تمرکز خود را بر روی سه اولویت قرار داد.
یک مکانیزم هماهنگ، جامع و مرتبط در جهت درک موثر از بحران ایجاد کند و سپس برنامههایی در جهت اقدام موثر را تضمین کند تا ضمن حمایت از تلاشهای جهانی در مهار گسترش همهگیری به حمایت ازمیلیونها معیشت وابسته به گردشگری بپردازد. ارائه راهنمایی برای سیاستگذاری جهت حفظ مشاغل و کاهش تاثیر فوری بحران در اولویت این سازمان قرار گرفت و ارائه ۲۳ توصیه عملی، خواستار حمایت مالی و سیاسی جهت بازیابی بخش گردشگری و گنجاندن گردشگری در برنامهها و اقدامات بازیابی اقتصادهای آسیبدیده در این راستا تحقق یافته است. همچنین ارائه دادهها و مشاورههای قابل اعتماد در اولویت قرار داشته تا دولتها و کسب و کارهای این بخش از منابع اطلاعاتی امن در جهت سیاستها و تصمیمگیریها در این حوزه استفاده کنند.
سازمان جهانی گردشگری طی دو سال بحران اقدام به تشکیل کمیته بحران گردشگری با حضور تمامی اعضا و بسیاری از سازمانهای جهانی، ایجاد اعتماد با ترویج گردشگری ایمن و اخلاقی با کمک سازمان جهانی اخلاق گردشگری، ایجاد یک روایت جدید از توریسم با هشتگهایی همچون سفر برای فردا یا بازیابی گردشگری با کمک رسانههای جهان، ایجاد خطمشی جهت بازیابی این صنعت و حمایت از مشاغل و مهارتها با برگزاری دورههای آموزشی آنلاین از طریق دانشگاههای مختص گردشگری کرده است. مجموع این اقدامات در راستای هماهنگی، همکاری و تعامل دولتها با سازمانهای جهانی منجر به بازیابی و بهبود این بخش شد که در سال ۲۰۲۲ این روند تسریع یافت. با پایان فصل اوج گردشگری و همچنین کاهش محدودیتها در مناطق جهان، فرصتی برای بررسی و بازنگری در این بخش فراهم شده است.
ورودیهای بینالمللی در دوره ژانویه تا ژوئیه ۲۰۲۲ در مقایسه با سال ۲۰۲۱، با اعداد مثبت از هر منطقه جهانی، ۱۷۲درصد افزایش یافته است. این رشد سریع بهبودی را میتوان حاصل قراردادن دادههای درست برای تصمیمگیری موثر برای بازیابی کوتاهمدت و رشد استراتژیک در بلندمدت، استفاده از فرصتها در زمان چالش، سرمایهگذاری برای آینده، حمایت سازمان ملل از گردشگری بهعنوان عامل مهم رشد اقتصادی جهان و همکاری با تمامی سازمانهای مرتبط و تاثیرگذار در جهان، استفاده از قدرت بخش خصوصی، حمایت از گردشگران، استفاده از ابزارهای دیجیتالی و توسعه فناوریها در این راستا در جهت ارتباط و اهمیت گردشگری برای اقتصادها، جوامع و سیاره دانست. نوآوری و تحول دیجیتالی را میتوان یکی از مهمترین ابزار تحول در بازاندیشی گردشگری معرفی کرد.