چرا فضاهای تفریحی و توریستی برای افراد خاص مناسب نیست؟
سهم نابینایان از گردشگری؛ تقریبا هیچ
او میافزاید: باید متولی گردشگری لااقل یک پرانتز در برنامههای خود باز کرده و آن را به افراد نابینا اختصاص دهد. مناسبسازی هتلها از جمله اقداماتی است که اصغرنیا خواستار آن شده و ادامه میدهد: اقامت یکی از اضلاع اصلی گردشگری است که باید در آن تمهیداتی برای افراد نابینا در نظر گرفته شود. مجتبی پاشایی پژوهشگر پردازش داده که خود و همسرش نابینا هستند درباره این چالشها به «دنیایاقتصاد» میگوید: در گذشته با تورهای مختص افراد نابینا سفر میکردم ولی سالهاست که آخر هفتهها یا تعطیلات سفرهایی را با دوستان یا همسرم به تنهایی میرویم. او در این باره که آیا در سفرهای خود با مکانهایی مواجه شده که امکاناتی را برای افراد نابینا در نظر گرفته باشند، عنوان میکند: در شهرهای رشت و ارومیه پیادهروهای خط کشی شده داریم که برای افراد نابینا مناسبسازی شدهاند ولی در سایر شهرها و مناطق حتی چنین امکانی را هم نداریم.
پاشایی بزرگترین چالش در سفرهای افراد نابینارا به طبیعتگردی مرتبط میداند و اضافه میکند: ما دوست داریم جنگل برویم یا بتوانیم خودمان را به یک آبشار در ارتفاعات برسانیم ولی این امکان به واسطه فقدان حصارکشی و... برای ما وجود ندارد و چنین سفرهایی برایمان خطرناک است. حتی در شهرها هم برای تردد چالش داریم چه رسد به طبیعت! قرار بود قانونی گذاشته شود که عصای سفید فرد نابینا حکم چراغ قرمز را داشته باشد ولی چنین اتفاقی نیفتاده است و حتی در این زمینه هم مشکل داریم. او در این باره که آیا خرید بلیت بینشهری برای تردد برای افراد نابینا به آسانی ممکن است، میگوید: یکی از اساسیترین مشکلات خریدهای اینترنتی کدی است که در صفحه پرداخت باید وارد کنیم، این موضوع با مشکلات اینترنت چالش مضاعفی را برای ما ایجاد کرده است. موضوع دوم به انتخاب صندلی برمیگردد، ما در زمان خرید بلیت قطار، اتوبوس و...این امکان را داریم که ساعت و روز را انتخاب کنیم اما در مرحله نهایی شدن خرید و انتخاب صندلی مشکل داریم که ناچاریم از افراد بینا کمک بگیریم.
در تهران کاخ موزه سعدآباد موزهای را برای افراد نابینا در نظر گرفته است، آیا چنین موزههایی را در شهرهای دیگر هم شاهد هستیم. پاشایی بیان میکند: در سایر شهرها چنین گزینهای را نداریم ضمن اینکه در تهران هم محدودیتهایی برای بازدید وجود دارد، استدلال متولیان این است که به واسطه قدیمی بودن آثار و شکننده بودن آنها، نمیتوانند هر روزه آن را در اختیار افراد نابینا قرار دهند. او درباره سایر تسهیلاتی که برای افراد نابینا در ایران در نظر گرفته شده میگوید: گرچه با پیشرفت اینترنت نیازی نیست منوی رستورانها بریل باشد اما برخی رستورانها برای تسهیل افراد نابینا منوی بریل در اختیارشان بگذارند. پاشایی با اشاره به اینکه برای بازدید از حافظیه، باباطاهر و تختجمشید نابینایان مشکلی ندارند، ادامه میدهد: با این حال در گنجنامه و برخی آثار ما با چالش دسترسی مواجهیم.
آیا در کشورهای دیگر هم چنین چالشهایی وجود دارد یا آنها امکاناتی در موضوع دسترسپذیری اماکن تاریخی، طبیعی و موزهها در نظر گرفتهاند. پاشایی در این زمینه میگوید در پاریس چندی پیش نمایشگاه آثار باستانی برای افراد نابینا برپا بود، در لندن هم انجمن نابینایان اقدام مشابهی داشت.
در این کشورها تمرکز روی زیرساختها برای دسترسپذیری است و در این زمینه اقدامات مثبت و قابلتوجهی داشتهاند با این حال در این کشورها هم موضوع بهرهگیری از آثار باستانی به شکل موقت و نمایشگاهی است.
او به موضوع سگهای راهنما به عنوان یکی از نقاط قوت در این کشورها میپردازد و ادامه میدهد: این موضوع بهویژه در برنامههای طبیعتگردی برجسته است. این سگها از نزدیک شدن فرد نابینا به لبه پرتگاه و سایر مناطق پرخطر جلوگیری میکنند.
گفتههای این فعالان حوزه گردشگری افراد نابینا نشان میدهد در ایران به واسطه عدمانجام اقدامات زیرساختی و مناسبسازی فضاها و اماکن شهری، گردشگری این قشر با چالشهایی روبهروست. در کنار آن طبیعتگردی به عنوان یکی از شاخههای پرطرفدار توریسم در این زمینه کارنامه ضعیفتری دارد و لازم است متولیان گردشگری برای این قشر امکانات کافی را در رایزنی با نهادها و ارگانهای دیگر فراهم کنند.