سقوط تورهای مزرعهگردی با وقوع ناآرامیها
گردشگری کشاورزی به‌ثمر ننشست؟
عبد احمدنیا، فعال گردشگری کشاورزی در گفت‌وگویی با «دنیای‌اقتصاد» وضعیت بازار گردشگری کشاورزی را با توجه به شرایط کنونی نامساعد و در معرض خطر توصیف کرد که می‌تواند در آینده مشکلات عدیده‌‌‌ای ایجاد کند. این فعال گردشگری کشاورزی گفت: «در حال حاضر مزارع گردشگری تقریبا در وضعیت تعطیلی قرار گرفته و فعالیتی در قسمت فروش محصولات کشاورزی صورت نمی‌گیرد و در کنار آن گردشگران نیز از آمدن به مزرعه خودداری می‌کنند.» پیش‌بینی این فعال گردشگری کشاورزی از وضعیت این نوع گردشگری در کوتاه‌‌‌مدت، آسیب جدی به مزارع است.
وی افزود: «ما معتقدیم وضعیت گردشگری برای چند ماه به همین منوال است و با رکود جدی گردشگر و کاهش فعالیت کشاورزی همراه خواهد بود و حتی ممکن است شرایط بدتر از آنچه پیش‌بینی می‌شود باشد. بر اساس آمارهای موجود، از ابتدای آبان آژانس‌‌‌های مسافرتی قصد اعلام پکیج‌‌‌های پاییزی را دارند اما برآوردها نشان می‌دهد که فروش پکیج‌‌‌ها با ریزش قابل‌توجهی مواجه خواهد بود و استقبال چندانی از بازگشت سفرها نخواهد شد، زیرا با توجه به شرایط روحی و اقتصادی مردم در حال حاضر میل سفر در بسیاری از افراد کاهش داشته یا از بین رفته است.»
بنابر گفته احمدنیا، این شرایط باعث شده تا بسیاری از شرکت‌های حوزه گردشگری کارمندان خود را در حالت ذخیره در شرایط اضطراری (تعلیق) قرار دهند که در صورت ادامه رکود بازار گردشگری، به تعدیل نیرو یا مرخصی بدون حقوق در طولانی‌مدت اقدام کنند. علاوه بر این، شاید مهم‌ترین مشکل و تهدید بازار گردشگری به‌‌‌ویژه گردشگری کشاورزی، محدودیت‌های ارتباطی واختلالات اینترنت است که فروش آنلاین به‌‌‌ویژه در شبکه‌‌‌های اجتماعی پرطرفدار که مخاطبان بسیاری دارند را در شرایط بحرانی قرار داده است. وی در ادامه به بررسی وضعیت مزرعه گردشگری پرداخت که احتمال حذف گردشگری کشاورزی برای این فعالان و سقوط این بخش نوپا وجود خواهد داشت و افزود: «درباره خودمان باید گفت که ما استارت‌آپ‌‌‌هایی هستیم که بدون حمایت و پشتوانه مالی، تازه شروع به‌‌‌کار کرده‌‌‌ایم و تقریبا از ۱۰ روز پیش، حساب‌‌‌ها صفر شده و از نظر مالی آسیب جدی به این بخش وارد شده است.
مزرعه نیز مانند ما امکان ادامه فعالیت همچون گذشته را ندارد و نمی‌توانیم برای پاییز و زمستان محیط گرمی را برای مشتریان فراهم کنیم. این امر باعث کمتر شدن ساعت کاری می‌شود حتی با سردتر شدن هوا به تعطیلی کامل نیز می رسیم و باغ مانند کافه مزرعه درآمدی برایش باقی نمی‌‌‌ماند و در چنین شرایطی احتمال از دست رفتن مزرعه گردشگری بالا خواهد بود. نیامدن مشتری باعث می‌شود در باغ محصولات جدید کاشته نشود و چون اطلاعی از بازگشت گردشگران و مشتریان در دست نیست عملا کافه در مزرعه نیز حذف می‌شود.
باتوجه به اینکه، در حال حاضر تنها فعالیت مزرعه در فروش مختصر محصولات گیاهان دارویی است، از بین رفتن تدریجی رویاهای خود را می‌‌‌بینیم که با اشتیاق فراوان این راه پرچالش را آغاز کرده بودیم و به‌‌‌دنبال راهکارهای جدیدی حداقل در جهت حفظ کشاورزی هستیم. در این مدت یک‌ماهه تقریبا ۹۵درصد از بازدیدکنندگان خود را از دست داده‌‌‌ایم و این تاثیر کاهش بازدید یعنی کاهش درآمد.»
احمدنیا در ادامه افزود: ناامید نیستیم و در حال تلاش برای تغییر روش‌ها و سیستم جدید کاری برای ادامه فعالیت در حوزه گردشگری کشاورزی هستیم ولی به دلیل بی‌‌‌اطلاعی از بسیاری از موارد، احتمال اشتباه در برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌ها وجود دارد و این باعث می‌شود بسیار محتاطانه گام برداریم. سه عامل کندی اینترنت، فیلترینگ برخی از مهم‌ترین برنامه‌‌‌های مجازی همچون اینستاگرام و بی‌‌‌انگیزگی افراد برای سفرها، به‌‌‌وجود آورنده وضعیت کنونی در عرصه گردشگری کشاورزی است.»
کشاورزی، در حال حاضر به‌‌‌ویژه با شروع جنگ اوکراین تبدیل به یکی از مهم‌ترین موضوعات جهان شده است، زیرا در قالب حوزه کلیدی تامین امنیت غذایی به‌‌‌شمار می‌رود که در شرایط جنگی، این امنیت غذایی در جهان تا حدودی به خطر افتاده و بر همه جهان تاثیر منفی گذاشته است. همچنین باتوجه به کاهش تمایل افراد به کشاورزی و رها کردن آن به دلایلی همچون کمبود آب، سود کم، نبود دانش و وجود دلال، کشاورزی در معرض تهدید جدی قرار گرفته که گردشگری کشاورزی به‌‌‌عنوان یک عامل موثر و مهم در بازگشت کشاورزان به زمین‌‌‌ها و انگیزه برای ادامه فعالیت محسوب می‌شود.
گردشگری کشاورزی کمک می‌کند با اصولی کار کردن رونق ایجاد شود و افراد در کشاورزی باقی بمانند. در نتیجه بحث امنیت غذایی در آینده روند مثبتی به خود می‌گیرد. گردشگری کشاورزی همچنین، این فرصت را برای بازگشت جوانان به روستاها و مزارع فراهم می‌کند و مهاجرت معکوس را رقم می‌‌‌زند و باعث بازگشت مجدد رونق به روستاها می‌شود. در کنار همه این موارد، ورود استارت‌آپ‌‌‌های گردشگری فرصت دیگری است که گردشگری کشاورزی برای فعالان این عرصه فراهم کرده است. فروش آنلاین علاوه بر حذف واسطه‌‌‌ها منجر به افزایش درآمد و سود مستقیم به کشاورزان می‌شود در نتیجه سود و درآمد بیشتر، انگیزه برای ادامه کار را برای کشاورزان فراهم می‌کند و بازدهی محصولات را افزایش می‌دهد.
بنابراین، باتوجه به وضعیت کنونی بازار گردشگری کشاورزی و رکود این بخش، نه تنها استارت‌آپ‌‌‌ها از ادامه فعالیت خود به‌‌‌دلیل وضعیت اینترنت و فیلترینگ و نبود مشتریان بازخواهند ماند و بیکاری افزایش می‌‌‌یابد، بلکه احتمالا مهاجرت مجدد به سمت شهرها افزایش یافته و کشاورزی مسیر بحرانی خود را آغاز خواهد کرد. در نتیجه کاهش کشاورزی یعنی، در چالش قرار گرفتن امنیت غذایی کشور.
