حالا پس از گذشت حدود ۱۱ماه از شوش خبر می‌رسد که مدیران شهری در اقدامی عجولانه و ناگهانی اقدام به آغاز پروژه احداث زیرگذر شوش در حریم این اثر ثبت جهانی شده ایران کرده‌اند؛ اقدامی که با تلاش یگان حفاظت میراث‌فرهنگی برای متوقف کردن پروژه احداث زیرگذر شوش همراه بوده؛ تلاشی که البته به گزارش «صدای میراث» بی‌نتیجه مانده است و بیل‌های مکانیکی را به جان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران انداخته‌اند. پروژه احداث زیرگذر در شهر شوش که بخشی از آن عرصه و بخش زیادی نیز حریم محوطه باستانی شوش را تخریب می‌کند، از مدت‌ها پیش مطرح بود اما سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری توانسته بود جلوی این اقدام را بگیرد. این سازمان پیش‌تر تاکید کرده بود که مکان‌یابی احداث زیرگذر شوش درست نبوده و این مکان‌یابی درست روی آثار باستانی زیرسطحی در شوش انجام شده است.

واکنش مونسان

در همین حال به گزارش «ایسنا»، رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در ساعات اولیه وقوع این اتفاق تاکید کرد که ساخت زیرگذر شهری باعث خسارت‌های غیرقابل جبران برای تمدن چندهزارساله شوش خواهد بود و اجازه نمی‌دهیم میراث تاریخی ایران را نابود کنند. علی‌اصغر مونسان در صفحه شخصی خود در توییتر این اقدام را محکوم کرد و نوشت: «متولیان شهر شوش با حکم شبانه، ساخت زیرگذر شهری را آغاز کردند. این اقدام باعث خسارت‌های غیرقابل جبران برای تمدن چندهزارساله ما خواهد بود! اجازه نمی‌دهیم میراث تاریخی ایران را نابود کنند! هم شکایت می‌کنیم هم به معاون میراث گفتم به جد پیگیر موضوع باشد!»

مقصر کیست؟

در عین حال، معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز از دستور استاندار خوزستان برای توقف عملیات گودبرداری در عرصه شوش تا بررسی نهایی این موضوع از سوی سازمان میراث‌فرهنگی خبر داده است. به گزارش «میراث آریا»، محمد حسن طالبیان با تاکید بر اینکه هرگونه فعالیت در عرصه این منطقه باید تابع قوانین و مقررات مربوط به آثار ثبتی ملی و جهانی باشد، تصریح کرده است: «پنج‌شنبه‌شب، عوامل شهرداری با ادوات سنگین راه‌سازی در محل ورودی شوش و در عرصه محوطه شوش اقدام به حفر کانالی به طول ۳۰۰ متر و عرض یک متر و عمق حدودا دو متر کردند که بلافاصله تعدادی از همکاران ما در محل حضور یافته و خواستار توقف این گودبرداری شدند.» او افزود: «در مراجعه همکاران ما به محل پروژه، متولیان و دست‌اندرکاران احداث پروژه مدعی شدند که این پروژه بر اساس مصوبه شورای تامین استان خوزستان در حال انجام است؛ در حالی که اولا هیچ‌گونه مصوبه‌ای به ما در سازمان میراث‌فرهنگی در این باره ابلاغ نشده و ثانیا شورای تامین معمولا موضوعی که خلاف قانون باشد را تصویب نمی‌کند.»

معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با اشاره به اینکه با استاندار خوزستان در این‌باره صحبت کرده، خاطرنشان کرده است: «وی اعلام کرد شخصا دستور توقف عملیات گودبرداری را صادر می‌کند تا بررسی نهایی درباره آن توسط میراث‌فرهنگی صورت گیرد.» به گفته طالبیان، هیاتی متشکل از تعدادی از مدیران و کارشناسان سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای بررسی این موضوع به خوزستان رفته‌اند و دادخواست قضایی نیز از سوی واحد حقوقی اداره کل میراث‌فرهنگی خوزستان و اداره کل حقوقی سازمان میراث‌فرهنگی در این خصوص در حال تهیه و ارسال به مراجع قضایی است. در همین حال ، دبیر و مجری آیین‌نامه حفاظت از میراث‌فرهنگی کشور اقدامات شبانه و نقض قوانین با جوسازی توسط تعدادی افراد فاقد بینش فرهنگی علیه مقامات سازمان متبوع خود را بی‌احترامی به حقوق ملت ایران دانست.

دبیر و مجری آیین‌نامه حفاظت از میراث‌فرهنگی کشور مصوب شورای امنیت کشور و دبیر انجمن‌های میراث‌فرهنگی کشور نیز با تاکید بر اینکه میراث‌فرهنگی و آثار تمدنی کشور را نمی‌توان حسب امیال فردی مراقبت و پاسداری کرد، به «چمدان» گفت: «میراث‌فرهنگی کشور تابع ضوابط خاصی است که توسط پژوهشگاه سازمان تعیین می‌شود و باید بر حسب همین ضوابط صیانت شود.» سید رحمت‌الله رئوف با بیان اینکه هیچ مقامی در هیچ یک از دستگاه‌های دولتی و عمومی و خصوصی با هیچ مصوبه‌ای اجازه ندارد قانون را نقض کند، تاکید کرد: «جناب آقای استاندار و فرماندار اگر این قوانین و مصوبات را بررسی کنند پی به عمق فاجعه خواهند برد.» حالا خطر از بین رفتن حریم شهر جهانی شوش و تخریب بخشی از آثار آن که هنوز از زیر خاک درنیامده است، این مجموعه جهانی را تهدید می‌کند. چنین اقداماتی ممکن است به زودی به خروج شوش از لیست یونسکو نیز منجر شود.