امنیت غذایی در ایران به دلیل چالشهای محیطی، اقتصادی و سیاسی با پیچیدگیهای خاص خود مواجه است. منابع آب محدود، تغییرات اقلیمی، بیابانزایی، و افزایش فشار جمعیتی از جمله عواملی هستند که تولید مواد غذایی را تحتالشعاع قرار میدهند. تغییرات اقلیمی بهویژه با بروز خشکسالیها و کاهش بارندگیها تهدید جدی برای کشاورزی ایران محسوب میشود. از سوی دیگر، مسائل اقتصادی و نظامهای توزیع ناکارآمد میتوانند دسترسی به منابع غذایی را برای برخی از اقشار جامعه دشوار کنند. وضعیت اقتصادی ناپایدار، تورم و تاثیرات ناشی از تحریمهای بینالمللی نیز میتواند بر امنیت غذایی کشور اثرگذار باشد و باعث افزایش قیمتها و کاهش قدرت خرید مردم شود.
متاسفانه فعالان تجارت حوزه کشاورزی، تصور و شناخت کافی از بازارهای جهانی و مفاهیم مهم مربوط به آن ندارند. چنانچه ما به آگاهی لازم از بازار نرسیم، در بازار پیچیده حوزه کشاورزی راه به جایی نخواهیم برد. مرتضوی، رئیس کانون صنایع غذایی ایران با بیان مطلب بالا گفت: از مولفههای مهم و تاثیرگذار در جهت ارتقای کیفیت صنعت تجارت غلات در کشور، بالابردن آگاهی فعالان این حوزه است. وی تنها راه زیانده نبودن شرکتها در بازار را ارتقای دانش، آگاهی و شناخت درست از تجارت غلات دانست و گفت این موضوع باید بزرگترین هدف اجلاس ایرانگرین باشد.
در آمار مقایسهای واردات نهادههای دام و طیور در ۶ماه نخست سالجاری که گمرک جمهوری اسلامی منتشر کرده و اتحادیه واردکنندگان نهادههای دام و طیور کشور به تنظیم و تحلیل آن پرداخته، مورد خاصی به چشم میخورد. «افزایش ۷۴۱ درصدی و ۶۰۲ درصدی واردات کنجاله به لحاظ وزنی و ارزشی نسبت به ۶ماهه اول سال ۱۴۰۲»؛ بهطوری که واردات این محصول در ۶ماه نخست امسال یک میلیون و ۵۴۹هزار تن بود که در مقایسه با رقم ۱۸۴هزار تن در مدت مشابه سال ۱۴۰۲، رقم قابلتوجه یک میلیون و ۳۶۵هزار تن افزایش را نشان میدهد. فارغ از رقم قابلتوجه یک میلیون و ۳۶۵هزار تن افزایش که البته خود حاکی از موجودی غنی ذخایر این محصول برای ادامه ثبات تولید محصولات استراتژیک پروتئینی، خصوصا مرغ و تخممرغ است، اینکه چرا بازار واردات نهاده و بهخصوص کنجاله در دو، سه سال اخیر با پشت سر گذاشتن روندی سینوسی وارد فاز آرامش و پایداری نسبی شده است، موضوعی است که محمدمهدی نهاوندی، عضو هیاتمدیره اتحادیه آوندا به آن پرداخته است که با هم میخوانیم.
واکاوی تبعات اختلال در سامانه تجارت؛ از سفره مردم تا رنج تولیدکننده
سامانه جامع تجارت ایران سامانهای است که برای آسان ساختن و نظارت بر نظام بازرگانی و تجارت ایران توسط دولت ابداع شده است. این سامانه مهم تمامی فعالیتهای بازرگانی در حوزههای تجارت داخلی و خارجی را شامل میشود، اما به گفته بسیاری از کاربران این سامانه به دلیل مشکلات نرمافزاری با چالشهای بزرگی روبهرو است.
به طور کلی سیاستهای تنظیم بازار به دو دسته اصلی سیاستهای تنظیم بازار در چرخه اقتصاد داخلی و سیاستهای تنظیم بازار مرتبط با بازرگانی خارجی تقسیمبندی میشود. سیاستهای داخلی تنظیم بازار شامل سیاستهای قیمتی همچون سیاست تثبیت، قیمت کف، قیمت سقف و قیمت تضمینی، سیاست ذخیره احتیاطی، پرداخت جبرانی (یارانه)، صندوق تثبیت قیمت و درآمد است. سیاستهای مرزی شامل پرداخت یارانه صادراتی، محدودیتهای مقداری تجارت و اعمال تعرفه است.
بر اساس گزارش بانک جهانی، سالانه تولیدات دامی بین ۱.۱ تا ۳.۸درصد به واسطه بروز مقاومت میکروبی در کشورها از بین میرود. به گزارش «دنیایاقتصاد»، رئیس سازمان دامپزشکی کشور با اعلام خبر فوق افزود: پدیده مقاومت میکروبی که «توانایی میکروبها برای مقابله با اثر آنتیبیوتیکها» بوده و باعث زنده ماندن و متوقف نشدن رشدشان میشود، از سوی سازمانهای جهانی متولی بهداشت انسان و دام به عنوان یکی از بزرگترین تهدیدهای بهداشتی و نگرانیهای عمده در موضوع سلامت واحد مطرح شده است.
رونق کشت توتون در گلستان با توجه به مزیت صادراتی بودن آن تحول اقتصادی به همراه دارد، اما باید در حوزه سیاستگذاریهای کشت این محصول تصمیمگیریهای به موقع انجام شود. کاشت توتون نیاز به شرایط آب و هوایی خاص دارد و برخی مناطق جهان برای کاشت این محصول بسیار مناسب هستند. در کشور ما، استان گلستان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تنباکوی درجه یک در جهان محسوب میشود. تقریبا ۶۵درصد توتون کشور در گلستان تولید میشود و با توجه به اینکه این استان مرز مشترک با دیگر کشورها دارد و توتون نیز یک محصول صادراتی است اگر بتوانیم برنامهریزیهای درست و به موقع در خصوص توسعه کشت این محصول در منطقه داشته باشیم، ثمرات بسیاری در رونق اقتصادی گلستان به همراه دارد.
دوشنبه، ۲۱ آبان ۱۴۰۳
رئیس اتحادیه دام سبک دلایل تنش بازار گوشت را حلاجی کرد
دولت طی یک سال گذشته، با هدف کنترل افزایش قیمت گوشت قرمز و مهمتر از آن، تامین این کالای اساسی با قیمت مناسب برای اقشار کمبرخوردار، نسبت به واردات مستمر و روزانه گوشت گرم قرمز گوسفندی و گوساله با قیمتهای مناسب و عرضه آن در میادین ترهبار و فروشگاههای زنجیرهای استان تهران و برخی استانهای منتخب اقدام کرد. آمارهای ۶ماهه گمرک نشان میدهد تاکنون ۱۲۶هزار و ۸۵۱ تن گوشت قرمز اعم از گاوی و گوسفندی به ارزش ۷۳۹ میلیون و ۹۰۱هزار دلار وارد کشورمان شده، این در حالی است که در همین بازه زمانی در سال گذشته تنها ۳۲هزار تن گوشت قرمز به ارزش ۱۶۵ میلیون و ۶۰۰هزار دلار وارد کشور شده بود. به همین دلیل مقایسه واردات گوشت قرمز در ۶ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته نشان میدهد واردات گوشت قرمز ۳۲۳درصد به لحاظ وزنی و ۳۵۰درصد به لحاظ ارزشی رشد داشته است.
عدم اصلاح الگوی کشت، عامل مرگ دهها آبخوان ایران
در صورتی که کشاورزی در کشورمان بدون الگوی کشت مناسب و با همین دستفرمان مصرف ۷۰ میلیاردمترمکعب آب پیش برود، خطر ورشکستگی آبی تا سال ۲۰۵۰ جدیتر از همیشه خواهد بود؛ در حال حاضر بیش از ۸۰درصد از منابع آب کشور در بخش کشاورزی مصرف میشود! این چند خط تاملانگیز چند دهه است که از زبان کارشناسان مکرر اعلام میشود.
در روزهای گذشته غلامرضا تاجگردون، رئیس کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی در صحن علنی مجلس از افزایش تعداد واردکنندههای کالاهای اساسی از ۱۴ شرکت به ۴۵۰ شرکت به دلیل شائبه فساد ابراز نگرانی کرد که با واکنش و پاسخ اتحادیه واردکنندگان نهادههای دام و طیور همراه بود. به گزارش روابط عمومی اتحادیه واردکنندگان نهادههای دام و طیور، رئیس هیاتمدیره این اتحادیه در نامهای سرگشاده اعلام میکند: بهطور طبیعی در انحصار شائبه فساد وجود دارد، نه در افزایش تعداد واردکنندگان.
ابتدای شهریور ماه بود که فرمان اجرای سرشماری عمومیکشاورزی توسط مسعود پزشکیان- رئیسجمهور کشور- ابلاغ شد. در این ابلاغیه آمده است «در اجرای ماده ۴ قانون مرکز آمار ایران و با استناد به مصوبه ۶۲ جلسه شورای عالی آمار، شورای راهبری سرشماری عمومیکشاورزی سال ۱۴۰۳، سازمان برنامه و بودجه کشور و مرکز آمار ایران و پژوهشکده تابعه مکلف هستند سرشماری عمومیکشاورزی را در آبان ماه سال ۱۴۰۳ به مرحله اجرا درآورند. در مدت زمان اجرای سرشماری یاد شده، تمام وزارتخانهها، موسسات دولتی و وابسته به دولت و شرکتهای دولتی مکلف هستند بر اساس مواد ۵ و ۶ قانون مرکز آمار ایران نسبت به در اختیار قرار دادن تمام امکانات و تجهیزات موردنیاز سرشماری اقدام کنند.»
دوشنبه، ۰۷ آبان ۱۴۰۳
منابع پایه در بستر فرسودگی زیرساختهای کشاورزی ضایع میشود
به نظر میرسد متولیان بخش کشاورزی برای دو سوال مهم پاسخ روشنی ندارند؛ اینکه «چرا تولید میکنیم و چگونه از تولیداتمان بهره ببریم؟» این در حالی است که در سال ۱۹۸۶ ماساکی ایمای ژاپنی نظریه چرخه کایزن را وارد فرهنگ کسبوکار کرد. کایزن ترکیبی دوکلمهای از یک مفهوم ژاپنی است که به معنای بهبود مستمر با تغییرات مداوم است. در اجرای این استراتژی در هر حوزهای یک اصل مهم را باید در نظر داشت و آن اینکه فعالیتهایی که برای تکمیل، بهبود و افزایش سطح کیفی محصولات و خدمات لازم است، باید به فعالیتهای سازمان اضافه شوند. کشاورزی در کشورهایی که ظرفیتهای لازم را دارند به عنوان محور خودکفایی تلقی میشود. در کشور ما کشاورزی ریشه در تاریخ دارد. منابع آبی، زمینهای حاصلخیز و تنوع آب و هوایی، ایران را به کشوری استثنایی در این بخش بدل کرده است. طبیعی است برای توسعه این بخش باید از چرخه کایزن بهره برد.
از چالشهای اساسی بخشهای مختلف فعالیتهای اقتصادی کشور، دلالی و واسطهگری است. در این خصوص در بحث واردات و توزیع نهادههای دامی، دلالان حضور ویژهای دارند و سود اصلی را از تولیدکنندگان سلب میکنند. این موضوع طی سالهای اخیر از عوامل موثر بر بازار نهادهها و نوسانات قیمتی در این بخش بوده است. با توجه به روند موجود در بازار باید از فعالیت واسطهگران جلوگیری کرد و زمینه بهرهمندی تولیدکنندگان اصلی را از تولیدات خود فراهم آورد.
یک روز برق، یک روز کمبود نهادهها و یک روز سوخت؛ این درد دل کشاورزان استانهای مختلف است که از راه کشاورزی و زراعت ارتزاق میکنند، اما در میان این همه گرفتاری و مشکلات مشخص نیست که تا چه زمان میتوانند بر ادامه مسیر اصرار بورزند. بیراه نیست اگر بگوییم بیشترین مشکلات صنفی در استانهای متکی به کشت و برداشت مربوط به کشاورزان است؛ قشری که در تمام طول سال زحمت میکشد، اما در نهایت سود دلالان و فروشندگان محصولات آنها، به مراتب بیشتر از تولیدکنندگان میشود و این قشر دردمند عقیده دارد که اگر وضعیت این چنین پیش برود، رمقی برای ادامه مسیر نخواهد ماند. عجیب اینجاست که کشاورزان چیزی هم از دولت نمیخواهند. در گفتوگو با این قشر میتوان دریافت که این افراد تنها اعتقاد دارند که کافی است به حال خود رها شوند و چوب لای چرخ کار و زندگیشان گذاشته نشود وگرنه مدتهاست که اصلا دیگر مطالبهای ندارند!